شرایط و قانون بیمه بیکاری
بیمه بیکاری میتواند روزنه امیدی باشد برای کسانی که در شرایط اقتصادی امروز، ناخواسته شغل خود را از دست میدهند. نا به سامانی وضع اقتصاد باعث شده شرکتهای زیادی گاه و بیگاه دست به تعدیل نیرو و اخراج بزنند. این پدیده ناراحت کننده میتواند تاحدی با بیمه بیکاری تسکین یابد.
دانستن قوانین بیمه بیکاری کمک میکند تا در صورت بروز بیکاری ناخواسته، راههای استفاده از این بیمه را بلد باشیم. پس با ما همراه باشید تا با هم ببینیم بیمه بیکاری چیست، شامل حال چه افرادی میشود و تا چه حدی از هزینه را پوشش میدهد.
تعریف بیکار از منظر قانونی
از نظر قانون بیمه کار، بیکار به فردی گفته میشود که بیمه شده و بدون میل و اراده خود، بیکار میشود و توامان آماده به کار مجدد است. برای مثال افرادی که به دلیل حوادث غیر مترقبه مثل سیل و زلزله و آتش سوزی و ... شغل خود را از دست داده اند، در این دسته قرار میگیرند.
بیمه شدگانی که به دلیل تغییر در ساختار اقتصادی سازمان خود شغل خود را ازدست بدهند یا جز کارکنان تعدیل شده باشند، بیکار موقت محسوب و مشمول بیمه بیکاری میشوند. البته تشخیص این که فرد به صورت ارادی یا غیر ارادی بیکار شده است نیازمند تایید نمایندگان سازمان تامین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی است.
فرد بیکار با این تعاریف، در صورت معرفی توسط واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و احراز شرایط قانونی میتواند از حقوق بیمه بیکاری برخوردار شود. مبلغ این بیمه با توجه به سابقه و وضعیت تاهل متفاوت خواهد بود. سایر شرایط لازم برای تعلق بیمه بیکاری به فرد، در ادامه مفصلا مورد بحث قرار خواهد گرفت.
نحوه احراز شرایط برای دریافت بیمه بیکاری
فرد پیش از اقدام برای دریافت بیمه بیکاری، باید بررسی کند که شرایط زیر را دارا باشد. در غیر این صورت مشمول بیمه بیکاری نخواهد شد.
- مشمول قانون کار و تامین اجتماعی باشد.
- حداقل یک سال سابقه پرداخت بیمه، پیش از بیکاری داشته باشد.
- به صورت غیر ارادی شغل خود را از دست داده باشد.
- بازنشسته یا مستمری بگیر(به هر نحو) نباشد.
- دارای بیمه اختیاری نباشد.
- کارفرما و دارای شغل آزاد نباشد.
- تبعه کشورهای دیگر نباشد.
- حداکثر تا سی روز پس از شروع بیکاری، وضعیت خود را به اداره کار اعلام نماید.
به این دو نکته پیرامون احراز شرایط بیمه بیکاری توجه کنید:
- در بعضی شرایط خاص، ممکن است مهلت داشته باشید بیش از گذشت سی روز هم وضعیت خود را به اداره کار اطلاع دهید و آمادگی خود را برای اشتغال مجدد اعلام کنید. لازم به ذکر است که مبلغ بیمه بیکاری، از نخستین روز بیکاری شما محاسبه و پرداخته خواهد شد. اگر بیش از یک ماه از بیکاری شما گذشته باشد، باید با دلایل موجه و نامه کارفرما به شعبه تامین اجتماعی مراجعه کنید.
- افرادی که در اثر حوادث و بلایای طبیعی مثل سیل، زلزله و آتش سوزی شغل خود را از دست میدهند؛ نیازی به داشتن سابقه یک ساله پرداخت بیمه ندارند. در مورد این افراد صرفا مشمول قانون کار بودن، برای دریافت بیمه بیکاری کفایت میکند. ولو این که تنها یک روز سابقه کاری داشته باشند.
بیمه بیکاری تا چه مدت زمانی شما را تحت پوشش قرار میدهد؟
این که چه مدت تحت پوشش بیمه بیکاری قرار میگیرید، به دو عامل اصلی بستگی دارد. سابقه پرداخت بیمه و وضعیت تاهل در مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری تاثیر میگذارد. به طبع هر چه سابقه بیشتری در پرداخت بیمه داشته باشید، مدت زمان بیشتری تحت پوشش بیکاری قرار میگیرید. همچنین باید گفت افراد متاهل نیز نسبت به افراد مجرد، ماههای بیشتری هزینه بیمه را دریافت میکنند.
کمترین میزان پوشش بیمه بیکاری، برای افراد مجردی است که کمتر از 24 ماه سابقه پرداخت بیمه دارند. این مدت زمان، 6 ماه خواهد بود. بیشترین میزان پوشش بیمه بیکاری، برای افراد متاهلی است که بیش از 141 ماه سابقه پرداخت بیمه دارند و این مدت زمان برای آنها 50 ماه خواهد بود. بقیه افراد با توجه به وضعیت تاهل و سابقه پرداخت بیمه، در بازه 6 تا 50 ماهه برای پرداخت بیمه بیکاری قرار خواهند گرفت.
در نظر داشته باشید افرادی که بیش از 55 سال سن دارند و همین طور سابقه پرداخت بیمه آنها حداقل 10 سال است، در صورت عدم اشتغال مجدد، میتوانند تا شروع دوران بازنشستگی خود، تحت پوشش بیمه بیکاری قرار بگیرند.
مبلغی که بیمه بیکاری میپردازد چه قدر است؟
طبق قانون بیمه بیکاری، مبلغی که ماهانه به شما پرداخت میشود، برابر با 55 درصد از متوسط حقوق و دستمزد شما است. در صورتی که متاهل و دارای فرزند باشید، به ازای هر فرد اضافه، 10 درصد از حداقل دستمزد شما در روز شروع بیکاری، به این حقوق اضافه خواهد شد. در نهایت، مبلغ پرداختی نباید از 80 درصد متوسط حقوق شما بیشتر و یا از حداقل دستمزد تعیین شده کمتر باشد.
برای دریافت بیمه بیکاری باید یک حساب در بانک رفاه داشته باشید. زیرا حقوق بیمه بیکاری بین ده تا پانزدهم هر برج به حساب بانک رفاه واریز خواهد شد.
در چه صورتی ممکن است حقوق بیمه بیکاری قطع شود؟
باید بدانید شرایطی وجود دارد که با وقوع آنها، پرداخت بیمه بیکاری به شما از سوی سازمان تامین اجتماعی متوقف خواهد شد. یعنی پس از احراز شرایط قانونی و تایید مستندات لازم مبنی بر مشمولیت شما در بیمه بیکاری، باز هم ممکن است در صورت به وجود آمدن شرایطی، حقوق بیمه بیکاری شما قطع شود. این شرایط از قبیل زیر هستند:
- از قبول شغل جدید و تخصصی که به شما پیشنهاد میشود، پرهیز کنید.
- از گذراندن دوره کارآموزی پیشنهاد شده، خودداری کنید.
- مجددا مشغول به کار شوید.
- وارد دوره بازنشستگی شوید.
- شامل شرایط دریافت مستمری از کار افتادگی شوید.
سخن پایانی
بیمه بیکاری، شرایط را تا حدی برای کسانی که ناخواسته و غیر ارادی بیکار شده اند، تسهیل میکند. برای این که بتوان از بیمه بیکاری استفاده کرد، باید از قوانین مربوط به آن اطلاعات کافی داشت. در این مطلب علاوه بر معرفی بیمه بیکاری، به بیان شرایط لازم برای دریافت آن نیز پرداختهایم. همچنین پیرامون مدت زمان و مبلغ بیمه بیکاری، نیز نکاتی را بیان کردیم.