دیوار چینی و تیغه چینی چیست؟

تیغه چینی و دیوار چینی جز آن دسته از کارهای ساختمانی است که نیازمند مهارت و تجربه زیادی است. در واقع نحوه دیوار چینی، استفاده از مصالح مناسب برای دیوار چینی، استاندارد دیوار چینی، اصول دیوار کشی و دستور کار تیغه چینی بسیار مهم است. زیرا دیوارها مهم‌ترین بخش ساختمان محسوب می‌شود و به عنوان ستون ساختمان، جدا کننده‌ی فضاهای داخلی و همچنین محافظت کننده در مقابل فضای بیرونی عمل می‌کنند. دیوارها، بیشتر وزن ساختمان را نیز تحمل می‌کنند، پس در حفظ ایمنی بسیار نقش پررنگی دارند و به تبع عمل دیوار چینی و تیغه چینی، اهمیت پیدا می‌کند.

در واقع تیغه چینی همان دیوار چینی است؛ اگر بخواهیم بهتر معنی کنیم، باید بگوییم که به دیوارهای داخلی ساختمان اصطلاحا تیغه گفته می‌شود که اغلب ۱۰ سانتیمتری هستند. دیوارهای بیرونی نیز ۱۵ سانتیمتری است.

حال برای اینکه همه چیز در مورد دیوار چینی و تیغه چینی بدانید؛ پس در ادامه همراه ما باشید.

استاندارد دیوار چینی و مصالح آن

به طور کلی دیوار کشی با استفاده از مصالح ساختمانی قدیمی، مانند بلوک سفالی، بلوک سیمانی، آجر و یا مصالح ساختمانی نوین مانند کناف و هبلکس و دیوار سه بعدی اجرا می‌شود. امروزه دیوار چینی با مصالح ساختمانی نوین، بسیار رواج پیدا کرده است چرا که سرعت اجرای تیغه چینی و دیوار کشی بسیار زیاد می‌شود. اما به تبع ممکن است در پروژه های کوچک قیمت تمام شده را افزایش دهد. حال امروزه در ایران برای ساخت دیوار داخلی ساختمان طبق اصول دیوار کشی، معمولاً از بلوک سفالی ۱۰ سانتیمتری استفاده می‌شود.

در برخی از موارد تیغه چینی نیز از بلوک سیمانی ۱۵ سانتیمتری استفاده می‌شود. برای ساخت تیغه چینی دیوار بیرونی ساختمان نیز معمولاً از تیغه سفال ۱۵ سانتیمتری و یا بلوک سیمانی ۲۰ سانتیمتری استفاده می‌شود. در صورتیکه از تیغه سفال ۷ سانتیمتری برای دیوارکشی یا همان دیوار چینی استفاده شود لازم است که یک لایه پلاستر سیمانی روی آن اجرا شود زیرا تیغه سفال ۷ سانتی از مقاومت کمتری برخوردار است. قابل ذکر است که استفاده از آجر امروزه منسوخ شده است چراکه به قیمت آجر در ایران بسیار بالا رفته است.

دیوار چینی را چه زمانی انجام می‌دهند؟

 به طور کلی تیغه چینی و دیوار چینی در ساختمان پس از ستون گذاری و کف سازی شروع می‌شود که به آن مرحله‌ی سفت کاری نیز می گویند. از مصالح گوناگونی در دیوار چینی و تیغه چینی ساختمان استفاده می‌شود. به عنوان مثال دیوار چینی با سنگ لاشه، دیوار چینی با آجر، دیوار چینی با بلوک سفالی، دیوار چینی و تیغه چینی با بلوک سیمانی و با بلوک گچی. بعضی از افرادی که تجربه کمی در دیوار چینی و تیغه چینی دارند؛ از زمان مناسب دیوار چینی اطلاع ندارند و این مسئله مهم را پشت گوش می اندازند.

حال باید بگوییم که دیوار چینی هم زمان مناسب خودش را دارد؛ بهترين زمان براي اجراي ديوار چيني بعد از ستون گذاری و پس از پايان عمليات بتن‌ريزي سقف‌ها است. بهتر است حداقل بتن سقف مقاومت ۷ روزه خود را كسب كرده باشد و سپس ديوار چيني انجام شود.

دقت داشته باشید که آجركاری در درجه حرارت كمتر از ۵ درجه سانتي‌گراد مجاز نيست، ‌در شرايط آب و هوايی سرد، ديوارهاي تازه چيده شده بايد با پوشاندن و گرم كردن محافظت شوند و در صورت لزوم با نظر مهندس ناظر از ضد يخ استفاده شود.

انواع تیغه چینی در ساختمان

انواع تیغه چینی در ساحتمان، به دلیل تنوع در مصالح آن متنوع شده است. برای مثال، یک پروژه ساختمانی ممکن است برای دیوار چینی بیرونی از آجر و برای دیوار چینی داخل از بلوک سفالی استفاده کند. یا در پروژه دیگری از بلوک سفالی یا سیمانی برای این منظور استفاده کند. با این حال، بیایید ببنیم در تیغه چینی چه نوع مصالحی کاربرد دارند. در ادامه به سراغ انواع تیغه چینی در ساختمان شرح داده ایم.

نحوه دیوار چینی با آجر سفال

نحوه دیوار چینی با آجر سفال و بلوک های سفالی به طور معمول با ضخامت های 7، 10، 15 و 20 سانتیمتری و به صورت یک لایه یعنی بدون فوم پلی استایرن و یا دولایه یعنی با فوم های پولی استایرن برای ایجاد عایق صوتی و حرارتی اجرا می‌گردد. مواد چسباننده بلوک های سفالی مانند دیوارهای آجری، عموما ملات های ماسه سیمان است. اضافه کنیم که به دلیل وجود سوراخ های زیاد روی بلوک های سفالی، این مصالح وزن پایینی دارد؛ که به تبع باید هنگام اجرای آن باید کاملا به سقف و دیوارهای جانبی بوسیله میلگرد و یا حتی در صورت نیاز نبشی متصل گردد.

تیغه چینی با بلوک سیمانی

یکی از رایج ترین مصالح در اصول دیوار چینی، استفاده از سیمان یا سیمان کاری است. بلوک های سیمانی مورد استفاده در دیوار چینی ساختمان های امروزی، عموما به صورت سبک (ساخته شده با ملات سیمانی با پوکه های سبک مانند بلوک های لیکا) ساخته می‌شوند تا موجب سنگین شدن ساختمان نشود. قابل ذکر است که اتصال این نوع بلوک نیز به سقف و اعضای سازه ای باید به وسیله میلگرد و نبشی (وال پست) صورت پذیرد. ضخامت دیوارهای چیده شده به وسیله بلوک های سیمانی نیز تا حدودی مشابه بلوک های سفالی است و به وسیله ملات های ماسه سیمانی روی یکدیگر قرار می‌گیرند. 

دیوار چینی و تیغه چینی با آجر

به طور معمول برای دیوارچینی داخلی از آجر (آجر چینی) با ضخامت ۱۰ سانتی‌متر استفاده می‌شود. در تیغه چینی با این مصالح ساختمانی، آجرها با استفاده از ملات ماسه سیمان (نسبت یک قسمت سیمان به شش قسمت ماسه) روی یکدیگر قرار گرفته تا زیر سقف امتداد پیدا می‌کند. دیواری که این چنین ساخته می‌شود باید به اصلاح استادکاران شاقول و تراز باشد. باید اضافه کنیم که برای اجرای تیغه چینی و در اصول دیوار کشی، ریسمان کشی در طول و استفاده از شاقول و شمشه گیری از کارهای ضروری است. همچنین جهت چسبیدگی بهتر به ملات باید آجر را داخل آب کرد و سپس روی ملات قرار داد.

دیوار کشی بتنی

از دیوار کشی بتنی جهت محوطه سازی، جداکردن زمین ها و یا در ساختمان ها برای انتقال بار ساختمان به کار می‌روند. اجرای تیغه چینی با بتن، به این صورت است که طبق محاسبات آرماتوربندی ها انجام می‌شود سپس دور آنها قالب ها نصب می‌شوند و سپس این قالب ها را از بتن پر می‌کنند و پس از کامل خشک شدن بتن ، قالب ها را باز می‌کنند.

دیوارچینی با مصالح نوین مانند تایل‌های گچی

دیوار چینی با تایل های گچی مزیت های خودش را دارد. اولین مزیت دیوار پیش ساخته گچی، این است که دیگر، نیازی به گچ کاری بعد از دیوار چینی و صرف زمان زیاد برای خشک شدن گچ ندارد و بلافاصله بعد از دیوار چینی، دیوار آماده رنگ آمیزی یا نصب کاغذ دیواری است. مزیت دیگر استفاده از مصالح نوین در دیوار چینی، کاهش وزن ساختمان و در نتیجه بهبود عملکرد سازه در برابر زلزله خواهد شد. البته این مصالح درصورتی که دیوار به صورت تک جداره اجرا شود معمولا عایق مناسبی برای صدا نخواهند بود. راه حل این مشکل اجرای دیوار به صورت دو جداره به همراه نصب عایق صدا و حرارت در بین دیوار است.

اجرای تیغه چینی به وسیله کناف

اجرای تیغه چینی با کناف، یک روش کاملا نوین است. در این روش، دیوارهای جداساز کناف، به وسیله قاب های فولادی سبک از جنس ورق های گالوانیزه ساخته می‌شود و توسط صفحات گچی روکش دار به وسیله پیچ، دو طرف آن پوشانده می‌شود. پس از نصب پنل های گچی روی سازه های کناف، با اجرای یک لایه بتونه مخصوص کناف، تنها باید پوشش نهایی را باتوجه به کاربری مورد نظر روی آن (رنگ، کاغذ دیواری، دیوارپوش و یا هرنوع پوشش مورد نیاز) اجرا نمود. این نوع دیوار چینی به دلیل وزن پایین و سرعت اجرای بالا، برای ساختمانهای شهری بسیار مناسب است.

دیوارچینی گلی

دیوار چینی با گل، بیشتر در مناطق روستایی باب است؛ که این دیوار چینی به دلیل داشتن خاصیت نفوذ پذیری آب، کم کم دارد منسوخ می‌شود. نحوه دیوار چینی به این روش هم همانطور که از اسمش مشخص است،از گل خاصی به نام دای با مخلوط آب استفاده می‌شود و ملاتی به وجود می آید و به این صورت اجرا می‌شود که ابتدا یک ردیف با ضخامت ۴ سانتی متر و به طول مورد نظر درست می شود و سپس مجددا ردیف را روی ردیف قبلی پس از خشک شدن قرار داده و به این شکل دیوار چینی را ادامه داده می‌شود.

مراحل تیغه چینی 

1. نخست محل و اندازه دیوارچینی با استفاده از متر تعیین می‌شود. معمولاً برای پروژه‌های بزرگ و حساس، تعیین دقیق دیوارهای داخلی با استفاده از دوربین نقشه‌برداری انجام می‌گیرد.
2. مصالح و ابزارآلات ساختمانی مورد استفاده (ملات، تیغه، متر، شمشه، استانبولی، ماله، ریسمان، تراز لوبیایی، شاقول و تراز) محیا شود.
3. محل تیغه چینی را با یک ماله آبپاشی شود تا ملات به خوبی به کف بچسبد. سپس ملات روی زمین ریخته شده و با ماله سطح ملات را صاف گردد.
4. در دو طرف دیوار، یک آجر به عنوان تراز قرار داده شود. این دو آجر با استفاده ریسمان به یکدیگر وصل شوند تا بتواند تراز افقی یک رج آجر را تعیین کرد. 
5. آجرها را باید زنجاب کرده و از یک طرف دیوار به سمت دیگر در کنار هم قرار می‌گیرند. زمانی که رج اول تمام شد، با استفاده از تراز لوبیایی سطح عمودی آجر تراز می‌شوند. همچنین باید به اندازه یک بَند انگشت نیز بین هر تیغه فاصله باشد.
6. ملات را روی رج اول آجر ریخته، تیغه چینی اجرا کنید. بعد از چیدن هر رج، از شاقول برای در امتداد قرار داشتن آجرها به صورت عمودی استفاده کنید.

استاندارد دیوار چینی که باید بدانید

• قبل از شروع دیوارچینی یا همان تیغه چینی، باید گیاهان و خاک‌های نباتی از محل کار برداشته شود و محل را پاک سازی کرد. توصیه می‌شود که به منظور عدم رویش گیاهان در پی دیوارچینی، پی دیوار را با خاک آهک پوشش دهید.
• قبل از اجرای تیغه چینی، آجرها را باید به مدت ۶۰ دقیقه در آب خیسانده و سپس بلافاصله به کار برده شوند‌. توجه داشته باشید که ریختن آب بر روی آجر مجاز نیست. اینکار برای چسبندگی بهتر ملات به آجر لازم است.
• همچنین تمام لایه‌های ملات باید به اندازه یک سانتی‌متر در نظر گرفته شوند.
• باید قبل از دیوار کشی بندهای افقی و بندهای قائم اجرا شود. ضخامت بند بین آجرها نباید کمتر از۱۰ میلیمتر و یا بیشتر از ۱۲ میلیمتر باشد.
• طبق اصول دیوارکشی، بندها در قسمت افق یا قائم باید ریسمان باشند، یعنی در طول اجرای یک بند نباید کمانی باشد. این آجرها یا به اصطلاح پر کننده‌ها تنها در انتهای رج‌ها بکار رود.
• ‌ضخامت بند آجرها نباید کمتر از ۱۰ میلیمتر و بیشتر از ۱۲ میلیمتر باشد.
• طبق اصول تیغه چینی، کار باید کاملاً قائم و شاقولی بوده و امتداد رج‌ها کاملاً افقی باشد و بندهای قائم یک رج در میان دقیقاً در مقابل هم قرار گرفته و شاقولی باشند.
• به اصطلاح گونیا بودن تیغه چینی اتاق‌ها، آشپزخانه و سرویس‌ها بسیار اهمیت دار؛. چون درصورت بی دقتی در دیوار کشی، تیغه چینی و حتی کاشی کاری دیوار دچار مشکل خواهد شد. همچنین سر لوله‌های سرد و گرم سرویس‌ها بر اثر ناگونیایی در هنگام کاشی کاری امکان داخل ماندن در کار خواهند داشت.
• توجه کنید که دیوار‌ها حتماً از کنارها توسط میلگرد در فواصل ۵۰ سانتی به ستون‌ها مهار شوند. درساخت ديوار باربر باید از يک نوع آجر استفاده شود و در محل اتصال ديوارها به ستون‌ها شاخك مناسب نصب شده باشد.
• حین دیوار کشی حتما باید زنجاب کردن مصالح رعایت شود و در انتهای کار دوغاب سیمانی بر روی دیوار وقتی که دو رج مانده تمام شود ریخته شود.
•  درصورت عدم انجام زنجاب کردن، آجرها بهدلیل بافت رسی خود، آب داخل ملات مابین آجرها را کشیده و چسبندگی آن را از بین خواهد برد.
• در قسمت انتهایی دیوار کشی، زیر سقف دیوار حتماً مهار شود‌، که روش اجرای وال پست بهترین حالت در مهار دیوار است. در صورتي كه طول ديوار زياد باشد وال‌پست‌هاي مناسب برای آن در نظر گفته شده باشد و در اطراف پنجره‌ها وال‌پست مناسب اجرا گردد.
• دیوارها باید از کناره ها توسط میلگرد در فواصل ۵۰ سانتی به ستون ها مهار شوند.