تفاوت تراکم و شانه فرش چیست؟
اگر به دنبال خرید فرش هستید، احتمالا عبارات تراکم فرش و شانه فرش را شنیده‌اید. شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که تراکم فرش چیست و یا شانه فرش چیست؟ دانستن معنا و تعریف این دو عبارت، می‌تواند انتخاب شما را در حوزه خرید فرش هوشمندانه‌تر سازد. در این مقاله پیرامون شانه و تراکم فرش صحبت خواهیم کرد.
البته از آن جایی که این روزها به دلیل شرایط خاص اقتصادی و قیمت بالای فرش دستی، مردم به خرید فرش‌های ماشینی اقبال بیشتری نشان می‌دهند ما نیز تراکم فرش ماشینی و شانه فرش ماشینی را به طور ویژه‌تری مورد بحث قرار خواهیم داد. برای اطلاعات بیشتر ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.
فرش چیست؟
به جرئت می‌توان گفت هیچ ایرانی در سطح جهان وجود ندارد که با فرش و هنر فرش بافی آشنایی نداشته باشد. فرش یا قالی نوعی بافتنی گسترده است که به طور معمول برای پوشش سطح کف زمین و جلوگیری از حس لختی کف پا مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرش از به هم گره زدن تار و پودها پدید می‌آیند و نقش و طرح‌های زیبایی را حاصل می‌کنند.
فرش بیش از این که یک پوشش باشد، شاهکاری هنری است که از منظر زیبایی‌شناسی نیز اهمیت زیادی دارد. هر ردیف افقی از گره‌های فرش، یک رج نام دارد؛ رج‌ها یکی یکی بالا می‌آیند تا به این اثر هنرمندانه شکل دهند.
ایران از دیرباز ید طولایی در این هنر و صنعت داشته، به طوری که کاشان از سال 1393 به عنوان پایتخت فرش جهان در یونسکو ثبت شده است. البته فرش‌های مشهور ایرانی، خواستگاه‌های دیگری نیز دارند. مثل فرش ترکمن، فرش مشهد، فرش تبریز، بیرجند، قشقایی، زنجان و ... و البته چند سالی است که فرش ماشینی نیز به این حوزه راه پیدا کرده‌اند. در ادامه با دو اصطلاح تخصصی شانه و تراکم فرش آشنا خواهیم شد.
شانه فرش چیست؟
همان طور که می‌دانید فرش از بافتن و گره زدن هنرمندانه نخ‌ها و رنگ‌ها حاصل می‌شود. رج‌های فرش، هرکدام تشکیل شده از تعدادی گره یا ریشه هستند تا در نهایت طرحی زیبا در این اثر هنری بیندازند.
در پاسخ به این سوال که شانه فرش چیست، باید گفت شانه فرش در واقع تعداد گره‌ها یا ریشه‌ها در هر متر از عرض فرش است. به طبع هرچه تعداد این گره‌ها بیشتر باشد، یعنی متریال بیشتری برای این فرش به کار رفته و درنهایت فرش، سنگین‌تر است. بالا بودن شانه فرش همچنین به معنای متراکم‌تر بودن نقش آن است.
اگر فرش شما دستی باشد، شانه فرش بالا نشانه زحمت بیشتری است که بافنده برای آن کشیده است. پس طبیعی است که فرش با شانه بالا، هنری ظریف‌تر و ارزشمندتر است که قیمت بالاتری نیز خواهد داشت. شانه فرش در ابعاد استانداردی در بازار موجود است. شانه فرش رایج امروزه در بازار به شرح زیر است:
- 500 شانه
- 700 شانه
- 1000 شانه
- 1200 شانه
- 1500 شانه
تراکم فرش چیست؟
تراکم فرش، مفهومی گره خورده با شانه فرش است و این دو عبارت با هم ارتباط معنایی دارند. به تعداد گره یا ریشه‌ای که در هر متر از طول فرش وجود دارد، تراکم فرش می‌گویند. طبیعتا تمام مواردی که درمورد شانه فرش و اثراتی که ایجاد می‌کند ذکر شد، برای تراکم فرش نیز صدق می‌کند.
به این معنی که هرچه تراکم فرش بالاتر باشد، فرش اساسا هم از لحاظ کاربردی و هم از لحاظ هنری کیفیت بیشتری دارد، طرح فشرده‌تر و ریزتری به نمایش می‌گذارد و ارزش ریالی بالاتری نیز خواهد داشت. با توجه به روش‌های مختلف بافت فرش، تراکم فرش می‌تواند متفاوت باشد. برای تراکم فرش نیز استانداردهایی در سطح بازار وجود دارد که در ادامه ملاحظه می‌فرمایید.
- تراکم فرش زیر هزار رج: 300، 400، 500، 600، 700 و 800 رج.
- تراکم فرش هزار رج و بیشتر: 1000، 1400، 1700، 2550، 3000 و 3200 رج.
- تراکم‌های رایج: 800 و 1000 رج.
شانه فرش ماشینی و تراکم فرش ماشینی
همان طور که پیشتر اشاره شد، به دلیل افزایش قیمت بسیار بالای فرش دستی و شرایط ویژه اقتصادی، این روزها افراد کمتر به دنبال خرید این فرش‌ها هستند. البته به تبع این اتفاق، خرید فرش دستی غیر نو و دست دوم نیز به یکی از انتخاب‌های افراد تبدیل شده است. اما اگر تمایلی به استفاده از فرش دست دوم نداشته باشید و در عین حال قصد نداشته باشید هزینه گزافی برای تهیه فرش بپردازید، تنها انتخابی که دارید، تهیه فرش ماشینی است.
فرش ماشینی نیز طیف گسترده ای از کیفیت و طرح را در مقابل شما قرار می‌دهد. مسئله تراکم فرش ماشینی و شانه فرش ماشینی در این جا است که اهمیت پیدا می‌کند. فرش ماشینی با تراکم و شانه بالا، طرح‌هایی متراکم‌تر و مینیاتوری‌تر ارائه می‌دهند. به عبارتی تراکم فرش ماشینی و شانه فرش ماشینی هر چه بیشتر باشد، شباهت فرش به فرش دستباف بیشتر خواهد شد؛ به طوری که به آن‌ها فرش دستباف‌گونه می‌گویند.
خرید فرش ماشینی دستباف‌گونه علاوه بر زیبایی و حس اصالت بیشتر، کیفیت بیشتری نیز برای شما به ارمغان می‌آورند. گره‌های ریز و متراکم در تعداد بالا، ماندگاری فرش را بالاتر می‌برد. پس در صورت تهیه فرش ماشینی، اولویت انتخاب شما باید با فرش‌های دارای تراکم و شانه زیاد باشد. طبعا حاصل ضرب تراکم و شانه، تعداد گره‌های هر متر مربع از فرش را به شما نشان می‌دهد.
در آخر
فرش و قالی بافی برای کمتر ایرانی‌ای در سطح جهان جذابیت ندارد. با ورود انواع فرش مدرن و ماشینی در سطح بازار و همین طور افزایش قیمت‌های ناشی از شرایط بد اقتصادی، گرایشات به تهیه فرش دستی کمتر از قبل شده است. هرچند مجددا در سال‌های اخیر، اقبال مردم به فرش‌های دستی کمی بیشتر شده است ولی به هرحال ممکن است هزینه تهیه فرش دستی از استطاعت بسیاری از افراد خارج باشد.
اگر علاقه‌مند به تهیه فرش دستی باشید ولی به هر دلیل، تنها گزینه در دسترس شما، فرش ماشنینی باشد، دانستن مفهوم شانه و تراکم فرش می‌تواند در تهیه فرش به شما کند.
در این مقاله به بررسی دو پرسش تراکم فرش چیست و شانه فرش چیست پرداختیم تا بتوانید با انتخاب درست تراکم فرش ماشینی و یا شانه فرش ماشینی، قالی‌ای انتخاب کنید که دستباف‌گونه باشد و طرح و کیفیتی نزدیک‌تر به فرش‌های دستی داشته باشد. امید است که مطالب جمع آوری شده در این متن، برای شما عزیزان راه گشا و کمک کننده باشد.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
