چگونه جواب آزمایش خون را بخوانیم؟
این سوال که چگونه جواب آزمایش خون را بخوانیم برای بسیاری از افراد مانند کسانی که می‌خواهند به سرعت و بدون مراجعه به پزشک از جواب آزمایش خونشان با خبر شوند به وجود می‌آید. برای اینکه بدانیم چگونه جواب آزمایش خون را بخوانیم نیاز است تا از پارامترهای مختلف آن و میزان طبیعی آن‌ها اطلاع پیدا کنیم.
آزمایش خون به پزشک شما کمک می‌کند تا ازعوامل بیماری‌زا و مواد مغذی یا زاید موجود در خون شما تحلیل دقیق‌تری داشته باشد. همچنین اطلاع از جواب آزمایش خون به بررسی کارکرد ارگان‌های مختلف مانند کلیه و کبد کمک می‌کند.
آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون (CBC)، آزمایش چربی خون و آزمایش‌های تیروئید از آزمایش‌هایی هستند که پزشکان اغلب برای بیماران تجویز می‌کنند.
خواندن جواب آزمایش خون
آزمایش‌های خون از سیستم اندازه گیری متریک و مخفف‌هایی استفاده می‌کنند که دانستن آن‌ها به خواندن جواب آزمایش خون کمک می‌کند. این پارامترهای اندازه گیری عبارتند از:
cmm: سلول در هر میلی متر مکعب
fL: کسر یک میلیون از لیتر
g/dl: گرم در هر دسی لیتر
mg/dl: میلی گرم در هر دسی لیتر
ng/mL: نانوگرم در هر میلی لیتر
mmol/L : میلی مول در هر لیتر
IU/L: واحد بین المللی در هر لیتر
mEq/L: هم ارز میلی گرم در هر لیتر
mL: میلی لیتر
pg: یک تریلیونیم گرم
تفسیر جواب آزمایش خون
حال که با این واحدهای اندازه گیری آشنا شدیم، برای دانستن اینکه چگونه جواب آزمایش خون را بخوانیم کافی پارامترهای زیر را در جواب آزمایش خون چک کرده و از طبیعی بودن میزان آن اطلاع پیدا کنیم.
FBS (mg/dL)
پارامتر FBS برای قند خون ناشتا به کار می‌رود و میزان طبیعی آن بین ٧٠ mg/dL تا ٩٩ mg/dL است.
2Hpp (mg/dl)
این پارامتر، مقدار گلوکز دو ساعت پس از صبحانه را نشان می‌دهدد. میزان طبیعی گلوکز دو ساعت پس از صرف صبحانه کمتر از ١٤٠ mg/dL است.
HbA١c (%)
پارامتر HbA1c بر اساس درصد بوده و به وسیله آن میانگین قند خون را در دو تا سه ماه گذشته قابل تشخیص است. میزان طبیعی این پارامتر %٣,٧ تا %٥.٣ است .
Uric Acid
Uric Asid یا به اختصار U.A همان اوریک اسید است که در آزمایش مشخص می‌شود و میزان طبیعی آن در زنان ٢,٦ تا ٦.١ و در مردان ٣.٦ تا ٨.٢ است.
Triglycerides (TGs)
این پارامتر تری گلیسیرید یا چربی رسوب‌کننده در عروق بوده و واحد آن نیز mg/dL است. میزان طبیعی آن در بدن کمتر از ٢٠٠ است، اگر بین ٢٠٠ تا ٤٠٠ باشد در مرز قرار داشته و وقتی بیشتر از ٤٠٠ باشد، میزانش بالاست.
Cholesterol (mg/dL)
کلسترول کل بدن وقتی کمتر از ٢٠٠ باشد، شرایط طبیعی است، وقتی بین ٢٠٠ تا ٢٤٠ باشد، در مرز قرار داشته و وقتی بیشتر از ٢٤٠ باشد، میزانش بالاست.
HDL (mg/dL)
به این پارامتر کلسترول خوب بدن می‌گویند. میزان مطلوب آن بیشتر از ٦٠ است، وقتی بین ٣٥ تا ٦٠ باشد، خطر نسبی است و در صورتی که کمتر از ٣٥ باشد، خطرناک است.
LDL (mg/dL)
این پارامتر نیز همان کلسترول بد است که میزان مطلوب آن کمتر از ١٣٠ است، حد مرزش بین ١٢٠ تا ١٥٩ و در صورتی که بالاتر از ١٦٠ باشد، خطرناک است.
LDL/HDL
این پارامتر نسبت کلسترول بد به کلسترول خوب را نشان می‌دهد. میزان مطلوب آن کمتر از ٣ بوده، هنگامی‌که بین ٣ تا ٦ باشد، خطر نسبی است و در صورتی که بیشتر از ٦ باشد، وضع خطرناک است.
CHOL/HDL
نسبت کلسترول کل به کلسترول خوب بوده که میزان مطلوب آن کمتر از ٤,٤ است، هنگامی‌که بین ٤.٤ تا ٧.١ باشد، خطرش نسبی بوده و در صورتی که بیشتر از ١١ باشد، خطرناک است.
VLDL (mg/dl)
میزان VLDL نشانگرچربی با دانسیته خیلی کم است و میزان طبیعی آن بین 8 تا 40 است.
Calcium
کلسیم نیز با واحد mg/dl سنجیده می‌شود و مقدار طبیعی آن بین ٨,٥ تا ١٠.٥ است.
Serum Iron
این پارامتر همان آهن بوده و واحد آن micg/dl است. میزان طبیعی آن در زنان باید بین ٢٣ تا ١٦٥ و در مردان بین ٤٠ تا ١٦٨ باشد.
S.G.P.T
یا آنزیم کبدی با واحد U/L است که در زنان باید کمتر از ٣١ و در مردان کمتر از ٤١ باشد.
S.G.O.T
این پارامتر هم نوع دیگری از آنزیم کبدی بوده و واحد آن نیز U/L است که در زنان باید کمتر از ٣١ و در مردان کمتر از ٣٧ باشد.
T3 (ng/ml)
تری یدوتیرویین، هورمون تیرویید است که میزان طبیعی آن بین ٠.٥٢ تا 1.٨٥ است.
T4 (ug/dl)
تیروکسین نیز هورمون تیرویید بوده و میزان طبیعی آن بین ٤ تا ١٣ ااست.
PSA (ng/ml)
این پارامتر برای آزمایش پروستات است؛ میزان طبیعی آن برای افراد بین ٣٥ تا ٤٥سال کمتر از ١,٣ ، برای افراد ٤٥ تا ٥٥سال کمتر از ٢.١ ، برای افراد ٥٥ تا ٦٥ سال کمتر از ٣.٢ و برای افراد ٦٥ تا ٨٠سال کمتر از ٦.٤ است.
VIT D (ng/ml)
میزان مناسب ویتامین دی بین ٢٥ تا ٨٠ نانوگرم بر میلی لیتر است.
B12 (pg/ml)
که همان ویتامین ب ١٢ است و میزان طبیعی آن بین ١٦٠ تا ٩٥٠ پیکوگرم بر میلی لیتر است.
BUN (mg/dl)
BUN یا نیتروژن اوره، آنزیم کلیوی است که میزان مطلوب آن باید بین ٧,٩ تا ٢٠ باشد.
Creatinine (Cr)
واحد کراتینین mg/dl است و میزان مطلوب آن برای زنان بین ٠,٦ تا ١.٢ و برای مردان بین ٠.٨ تا ١.٣ است.
آیا ناشتا بودن برای آزمایش خون لازم است؟
اینکه برای کدام آزمایش‌ها باید ناشتا بود سوالی است که برای بسیاری از مراجعه کنندگان برای آزمایش وجود دارد. ناشتا بودن به این معنی است که فرد از ١٠ تا ١٢ ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورده باشد.
FBC: همان طور که گفتیم این آزمایش برای قند خون ناشتا است، بنابراین لازم است برای این آزمایش ناشتا بود و ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از این آزمایش چیزی میل نکنید.
٢hpp: این آزمایش برای اندازه گیری قند دو ساعت پس از صبحانه است.
HbA1C: از آن جا که این آزمایش متوسط قند خون سه ماهه را نشان می‌دهد، بنابراین نیاز به ناشتابودن ندارد اما بهتر است از دو ساعت قبل از آزمایش خوراکی میل نشود.
CBC: این آزمایش برای شمارش کامل سلول‌های خون بوده و نیازی به ناشتا بودن ندارد.
Urea,Cr: آزمایش اوره و کراتین عملکرد کلیه‌ها را نشان داده و نیازی به ناشتابودن ندارند. این آزمایش‌ها به طور عادی سالی یکبار انجام می‌شوند.
AST,ALT: آنزیم‌های کبدی و مجاری صفراوی هستند و معمولا حداقل سالی یکبار اندازه‌گیری می‌شوند. این آزمایش‌ها نیاز به ناشتابودن ندارد.
T.S.H: آزمایش تیروئید بوده و نیاز به ناشتابودن ندارد.
LDL,HDL: این آزمایش‌ها مربوط به کلسترول و چربی خون بوده و برای افراد دیابتی لازم است سالانه چربی‌های خونشان را اندازه‌گیری کنند. برای این آزمایش‌ها ناشتا بودن از 10 تا 12 ساعت قبل از آزمایش لازم است و تنها مصرف آب اشکالی ندارد.
سخن پایانی
در پایان باید گفت که برای انجام آزمایش خون بهتر است صبح‌ها مراجعه کرد. دلیل آن نیز این است که معمولا صبح‌ها بدن در شرایط طبیعی بوده و احتمال تخریب شدن سلول‌های خون کمتر است. از جمله عواملی که باعث تخریب سلول‌های خونی می‌شوند استرس، فعالیت شدید بدنی یا خونریزی زیاد است و می‌تواند نتیجه آزمایش را تغییر دهد.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
