آموزش نصب پریز سه فاز روکار

تا مدتی پیش، نصب پریز سه فاز روکار بیشتر در محیط‌های کارگاهی، صنعتی و تجاری رایج بود. اما حالا ساختمان‌های مسکونی که موتورخانه، آسانسور و پمپ چاه آب دارند هم از برق سه فاز استفاده می‌کنند. مسئله اینجاست که نصب این پریزها به‌اندازه پریزهای تک فاز آسان نیست.

این مطلب راهنمای آموزش نصب پریز سه فاز روکار با تمام ریزه‌کاری‌ها و نکات آن است. ابتدا نحوه سیم‌کشی برق سه فاز را مرور می‌کنیم و بعد مراحل نصب پریز را گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.

آموزش نصب پریز سه فاز روکار

پیش از اینکه نحوه نصب پریز سه فاز روکار را آغاز کنید، باید مطمئن شوید که ساختمان‌تان برق سه فاز دارد. اگر اینطور نیست، از مرحله 1 شروع کنید، اما اگر ساختمان جریان سه فاز دارد، از مرحله 2 شروع کنید:

1. سیم‌کشی پریز سه فاز

برای سیم‌کشی تابلو برق و کابل‌کشی سه فاز به این لوازم نیاز دارید:

• کنتور برق سه فاز
• کلید کمپکت یا اتوماتیک (MCCB) سه‌قطبی 63 آمپر
• 3 عدد کلید دوقطبی 30 آمپر
• 3 عدد فیوز مینیاتوری سه‌پل 63 آمپر
• 6 عدد کلید تک‌قطبی 20 آمپر
• 3 عدد کلید تک‌قطبی 16 آمپر
• 6 عدد کلید تک‌قطبی 10 آمپر
• 3 عدد تابلو توزیع برق
• شینه برای اتصال خطوط نول
• 2 عدد شینه مسی برای اتصال مشترک فیوز میناتوری و خط ارت
• کابل مناسب جریان سه فاز

پس از قطع کردن برق ساختمان، می‌توانید مراحل سیم کشی برق سه فاز را به‌ترتیب زیر انجام دهید:

1. نصب کنتور برق: اگر ساختمان برق ورودی سه فاز نداشته باشد، ابتدا باید کنتور برق سه فاز را نصب کنید. پیش از نصب کنتور هم باید انشعاب سه فاز از خیابان به ساختمان (با تأیید اداره برق) انجام شده باشد.
2. اتصال کلید کمپکت: کلید کمپکت (کلید اصلی از کنتور برق سه فاز به ورودی سه فاز) را به کنتور وصل کنید.
3. اتصال فازهای کلید کمپکت: خروجی سه فاز از کلید کمپکت را به کلید دوقطبی و کلید مینیاتوری تک‌قطبی وصل کنید.
4. اتصال سیم‌های نول: سیم‌های نول را به کلید محافظ جان (RCD) وصل کنید.
5. اتصال کلید دوقطبی: پایه کلید دوقطبی را به خطوط فاز و نول وصل کنید. خط فاز خروجی را به آخرین زیرمدار وصل کنید؛ همین‌کار را برای سیم نول هم انجام دهید. حالا وسیله برقی سه فاز را به ترمینال ارت وصل کنید.

توجه! سیم‌کشی برق سه فاز می‌تواند به‌صورت ستاره‌ای یا مثلثی انجام شود. در روش ستاره‌ای از سیم نول استفاده می‌شود، کم‌مصرف‌تر است و بیشتر برای راه‌اندازی موتورها استفاده می‌شود.

روش مثلثی از نول استفاده نمی‌کند؛ به‌همین خاطر میزان جریان در مدار بیشتر می‌شود و برای شرایطی که دستگاه‌ها به افزایش توان نیاز دارند، مناسب‌تر است.

2. ابزارهای لازم برای نصب پریز

برای نصب پریز سه فاز روکار به لوازم و ابزارهای زیر نیاز دارید: 

• مته، پیچ و رول پلاک سایز 8
• پیچ‌گوشتی
• تراز
• کابل 10*5 میلی‌متر مفتولی
• کاتر
• کلید محافظ جان (FI)
• کلید کنترل جریان نشتی (RCD)
• مولتی‌متر

3. بررسی نقشه بستن پریز سه فاز

پیش از شروع نقشه بستن پریز سه فاز را خوب بررسی کنید تا کلیات کار دست‌تان بیاید؛ در ادامه روند کار را گام به گام توضیح داده‌ایم.

4. نصب پریز روی دیوار

1. ابتدا با تراز محل نصب پریز را مشخص کنید. خطی که روی دیوار رسم می‌کنید، محل سوراخ کردن دیوار و قرار دادن پیچ‌ها و رول پلاک‌ها را مشخص می‌کند. این پریز باید دست‌کم 120 سانتی‌متر از کف فاصله داشته باشد.
2. به‌دلیل سنگین بودن کابل سه فاز، حتماً سوراخ‌کاری را با مته 8 انجام دهید. پریز را هم با پیچ و رول پلاک 8 روی دیوار محکم کنید. پس از نصب پریز سه فاز روکار، تراز را روی آن قرار دهید تا مطمئن شوید همه‌چیز درست است.

5. اتصال کابل به پریز

1. پیچ‌های طرفین روکش پریز را باز کنید و روکش را بردارید. پشت پریز سه فاز پنج ترمینال وجود دارد: سه تا برای فازهای L1، L2 و L3، سیم چهارم برای نول در پریز سه فاز (N) و سیم آخر برای ارت (PE). این نام‌ها روی خود ترمینال‌ها درج شده‌اند؛ حتماً به آن‌ها توجه کنید تا هرکدام از سیم‌ها (با رنگ مخصوص‌شان) را به‌درستی در جای خود نصب کنید.
2. برای جدا کردن پوسته کابل از کاتر استفاده کنید و برش کم‌عمقی روی آن بیندازید؛ بدون اینکه سیم‌های داخلی آسیب ببینند. بعد از خط انداختن روی کابل، آن را به‌آرامی خم و راست کنید تا پوسته جدا شود. طول سیم‌های لخت‌شده نباشد خیلی کوتاه باشد که یکراست به ترمینال‌ها وصل شوند؛ بهتر است کمی بلندتر باشند و کمی در جای خود پیچ بخورند.
3. پنج سیم موجود در کابل را با احتیاط و فقط به‌اندازه‌ای لخت کنید که زیر پیچ‌های پریز بسته شوند.
4. سیم‌ها را در ترمینال‌های مربوطه محکم کنید و بعد درپوش پریز را روی آن ببندید.

یادآوری! استاندارد رنگ سیم‌ها در نحوه نصب پریز سه فاز روکار معمولاً به این صورت است: فاز 1 یا L1 سیاه، فاز 2 قرمز، فاز 3 آبی، اتصال نول سفید یا خاکستری و اتصال ارت زرد-سبز.

6. اتصال کابل به کنتور

1. برای اتصال کابل به کنتور به کلید محافظ جان و کلید کنترل جریان نشتی نیاز دارید؛ چون ممکن است بخواهید در آینده یک کابل سیار را به این پریز وصل کنید (برای استفاده در فضای باز).
2. پیش از اتصال کلید محافظ جان یا FI، فیوزهایی که در بخش ورودی کنتور قرار گرفته‌اند را در حالت قطع قرار دهید.
3. با توجه به استانداردهای رنگی یادشده در مرحله قبل، سیم‌ها را به کلید وصل کنید. توجه داشته باشید که کلید FI را باید به‌صورت مستقل به برق اصلی نصب کنید؛ آنها نباید پشت سر هم نصب شوند یا از یکدیگر تغذیه کنند.

7. تست پریز پس از نصب

1. کلید FI را در حالت وصل قرار دهید و با یک مولتی‌متر از خروجی پریز تست بگیرید؛ تمام فازها باید خروجی 380 یا 400 ولت را داشته باشند.
2. حالا هر فاز را با نول تست کنید و مطمئن شوید که ولتاژ 230 ولت است.
3. اتصال نول در پریز سه فاز و ارت را هم تست کنید و ببینید دستگاه بوق می‌زند یا خیر.

اگر همه‌چیز درست بود، می‌توانید درب تابلو برق را ببندید و تمام.

توصیه‌هایی برای نصب پریز سه فاز

 سایر نکاتی که باید حین نصب این پریز در ذهن داشته باشید عبارت‌اند از:

• اگر تخصص و تجربه کافی را در این زمینه ندارید، از یک نصاب کلید و پریز تهران یا شهر خودتان کمک بگیرید.
• حتماً پیش از شروع برق را قطع کنید. استفاده از دستکش‌های ایمنی هم پیشنهاد می‌شود.
• حین آموزش نصب پریز سه فاز روکار گفتیم که فاصله پریز از کف باید 120 سانتی‌متر باشد. اما توجه داشته باشید که این استاندارد می‌تواند در برخی شرایط تغییر کند؛ چون پریز باید از لوله‌های آب و گاز هم بین 10 تا 50 سانتی‌متر فاصله داشته باشد.
• برای وارد کردن سیم‌ها به ترمینال‌های پریز از انبردست و دم‌باریک استفاده نکنید. اینکار روکش سیم‌ها را زخمی می‌کند و خطر اتصالی را افزایش می‌‌دهد.

امیدواریم از این آموزش نصب پریز سه فاز روکار استفاده کرده باشید و حالا بتوانید از وسایل سه فاز در فضای ساختمان مشکونی‌تان استفاده کنید. اگر برای نصب این پریزها به خدمات تخصصی نیاز داشتید، «خدمت از ما» کنار شماست.

شما می‌توانید با ثبت سفارش در وب‌سایت یا اپلیکیشن ما قیمت برق کشی ساختمان و خرده‌کاری‌های دیگر مانند قیمت نصب کلید و پریز را رایگان استعلام بگیرید، سوابق و نمونه‌کارهای بهترین برقکارها را بررسی کنید؛ تجربه مشتریان قبلی‌شان را بخوانید و فرد مناسب را استخدام کنید.