جوشکاری تیگ چیست؟

یکی از پرکاربردترین انواع جوشکاری، جوشکاری تیگ است که یک روش مبتنی بر قوس الکتریکی به حساب می‌آید. هر کدام از روش‌های جوشکاری کاربرد خاص خود را دارند که تجهیزات و روش انجام آنها با یکدیگر متفاوت است.

رایج‌ترین گازی که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد، گاز آرگون است. به همین خاطر در ایران جوشکاری TIG را با نام جوشکاری آرگون نیز می‌شناسند که کاملا نادرست است، زیرا در این جوشکاری همیشه از گاز محافظ آرگون استفاده نمی‌شود.

در این مقاله قصد داریم به صورت کامل توضیح دهیم که جوشکاری تیگ چیست، همچنین به توضیح مواردی مانند کابرد جوش تیگ، تجهیزات جوشکاری تیگ و آموزش جوشکاری تیگ خواهیم پرداخت.

جوشکاری تیگ چیست؟

جوشکاری تیگ که به آن جوشکاری گاز بی اثر تنگستن نیز می‌گویند، مخفف عبارت ( Tungesten Inert Gas ) است که در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، هوا فضا و نیروگاه‌های برق از آن استفاده می‌شود. همچنین برای اتصال ورقه‌های نازکی که از آلومینیوم، مس، برنج، منیزیم و فولاد ضد زنگ ساخته شده‌اند نیز کاربرد دارد.

این جوشکاری یکی از انواع جوشکاری قوس الکتریکی است که انجمن جوشکاری امریکا ( AWS ) این روش را با GTAW معرفی کرده است. در این روش جوشکاری از یک الکترود تنگستن برای انتقال جریان استفاده می‌شود. کاربرد گاز محافظ در جوش تیگ حفاظت از حوضچه مذاب است تا از اکسید شدن منطقه تحت حرارت و الکترود حین عمل جوشکاری جلوگیری کند.

جوشکاری تیگ پالسی چیست؟

جوشکاری تیگ پالسی یعنی جریان جوشکاری به صورت مداوم از یک آمپر بالا به آمپر پایین تغییر کند و دوباره این چرخه را تکرار کند. به کمک جوشکاری تیگ پالسی می‌توان فلزات رسانا را بدون سوزاندن و دادن گرمای زیاد به فلز، نفوذ عمیق‌تری در محل‌های موردنظر ایجاد خواهید کرد.

بیشترین کاربرد این جوشکاری برای ورق‌های آلومینیوم آلیاژی با ضخامت بیش از 0/5mm است. البته جوشکاری تیگ پالسی در صنایع دیگری مانند ماشین‌سازی، دوچرخه سواری و صنایع شیمیایی نیز کاربرد دارد. بزرگترین مزیت این جوشکاری این است که می‌شود پالس را به صورت دستی تنظیم کرد و جوش با کیفیت‌تری را ایجاد کرد.

تجهیزات جوشکاری تیگ

به نسبت دیگر روش‌های جوشکاری، تجهیزات جوشکاری تیگ بسیار کمتر است که در زیر مهمترین تجهیزاتی که برای انجام جوشکاری تیگ یا جوشکاری GTAW مورد نیاز است را توضیح داده‌ایم.

منبع نیرو در جوشکاری تیگ

در فرآیند جوشکاری تیگ مهمترین عامل بعد از انتخاب گاز محافظ، منبع تغذیه است. در این روش از هر دو مدل مولد جریان برق یعنی جریان برق مستقیم و جریان برق متناوب استفاده می‌شود. این جریان‌های الکتریکی ممکن است توسط ژنراتورها، ترانسفورماتورها و یا ژنراتورهای بنزینی تامین شود.

طول قوس الکتریکی و شدت جریان الکتریکی دو عاملی هستند که مقدار حرارت مورد نیاز برای جوشکاری را کنترل می‌کنند. ولتاژ طول قوس با تغییراتی که بین نوک الکترود و قطعه کار صورت می‌گیرد، تعیین می‌شود اما شدت جریان الکتریکی را جوشکار به صورت دستی روی منبع نیرو تنظیم می‌کند.

مشعل مخصوص جوشکاری ( تورچ جوشکاری )

مشعل جوشکاری یا تورچ جوشکاری که الکترود تنگستن را نگهداری می‌کند، وظیفه هدایت گاز محافظ به نقطه جوشکاری و حوضچه مذاب را دارد، این مشعل‌ها دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به اندازه و درجه الکترود می‌توان آنها را انتخاب کرد.

مشعل‌های جوشکاری که به صورت بلند مدت استفاده می‌شوند از آب برای خنک کاری استفاده می‌کنند و مشعل‌هایی که کوتاه مدت و با شدت جریان کم مورد استفاده قرار می‌گیرد از هوا و جریان گاز محافظ برای خنک شدن استفاده می‌کنند.

الكترود در جوشکاری تیگ

الکترود های تنگستن به صورت معمول در قطرهای ۰٫۲۵ تا ۶٫۳۵ میلی متر و طول ۷۶ تا ۶۱۰ میلی متر در بازار وجود دارند. الکترودهایی که به صورت خالص در بازار وجود دارند، به دلیل عمر کوتاهتر و ظرفیت حمل الکتریسیته کمتر قیمت مناسب‌تری دارند.

 توجه داشته باشید برای اینکه قطر الکترود را به صورت درست انتخاب کنید، باید به نوع جریان و شدت جریان (AC or DC) توجه کنید. الکترودهای تنگستن با رنگ‌های مختلفی وجود دارند که در زیر توضیح مختصری درباره برخی از رنگ‌های آنها آورده شده است.

• الکترود با رنگ سبز: تنگستن خالص
• الکترود با رنگ قرمز: تنگستن با دو درصد توریم
• الکترود با رنگ نارنجی: تنگستن با دو درصد سریم
• الکترود با رنگ خاکستری: بدون عناصر متداول
• الکترود با رنگ سیاه: تنگستن با یک درصد لانتانیوم

دستگاه جوشکاری تیگ

دستگا‌ه‌های جوش تیگ یکی از انواع دستگاه‌های جوشکاری هستند که همانطور که قبلا گفته شد فرآیند جوشکاری در آنها توسط الکترودهای تنگستن انجام می‌شود. در انتخاب یک دستگاه جوشکاری تیگ مناسب باید به نکات مهمی توجه کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

در خرید دستگاه جوشکاری تیگ به فرکانس دستگاه، قیمت دستگاه، وزن و ابعاد دستگاه و قدرت دستگاه جوش تیگ توجه ویژه داشته باشید. همچنین می‌توانید قبل از خرید، کاتالوگ دستگاه را به طور کامل مطالعه نمایید. البته دستگاه جوشکاری تیگ با اینورتر از جدیدترین دستگاه‌های موجود است که یک جوش تیگ باکیفیت ایجاد می‌کند.

گاز محافظ در جوشکاری تیگ

گازهای محافظ جوشکاری تیگ در کپسول‌ها یا مخازن مخصوصی ذخیره شده تا به سطح حوضچه مذاب هدایت شوند. این مخازن دارای بست و شلنگ برای انتقال گاز از گپسول به مشعل است. این گازها می‌توانند تک گاز باشند یا مخلوطی از دو گاز مورد استفاده قرار گیرند. مهمترین گازهای محافظی که در جوشکاری تیگ استفاده می‌شوند عبارت هستند از: هلیوم، آلومینیوم، CO2 و آرگون

آموزش جوشکاری تیگ

قبل از اینکه به آموزش جوشکاری تیگ بپردازیم، دقت داشته باشید که باید لباس‌های مخصوص جوشکاری که در مقابل آتش مقاوم هستند، عینک ایمنی و ماسک‌های مناسب استفاده کنید تا در طول فرآیند جوشکاری، ایمنی کار حفظ شود. برای انجام جوشکاری تیگ مراحل زیر را دنبال کنید:

1. مشعل تیگ یا تورچ جوشکاری را وصل کنید، بهتر است با زاویه 75 درجه آن را در دست خود نگه دارید.
2. الکترود تنگستن را در جایگاه خود قرار دهید.
3. از پدال‌های پا در دستگاه جوشکاری برای کنترل گرما استفاده کنید.
4. یک قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه کار ایجاد کنید.
5. سیم جوش را در دست دیگر خود با زاویه 15 درجه بگیرید و بوسیله مشعل جوشکاری آن را گرم کنید و یک حوضچه مذاب ایجاد کنید.

مزایای جوشکاری تیگ

جوشکاری تیگ نیز مانند تمام روش‌های جوشکاری دارای مزایای بسیاری است که در زیر برخی از مزایای جوشکاری تیگ را لیست کرده‌ایم.

• ایجاد دود و پاشش جرقه کمتر
• عدم تولید سرباره در جوش تیگ
• ایجاد جوش‌های باکیفیت و بی‌نقص
• کنترل روی تمام متغیرهای جوشکاری
• سرعت بالا در جوشکاری ورقه‌های نازک
• اتصال تمام فلزات، حتی فلزات غیرهمجنس

معایب جوشکاری تیگ

در کنار مزایا، این روش جوشکاری محدودیت‎‌‌ها و معایبی هم دارد که اگر فرآیند جوشکاری با دقت بالایی انجام شود یا الکترود تنگستن مناسبی از لحاظ جنس و اندازه انتخاب شود، عیوب این روش بسیار کمتر خواهد شد. برخی از رایج‌ترین عیوب جوش TIG به شرح زیر می‌باشد:

• نیاز به تجربه و مهارت بالای جوشکار دارد
• تماس الکترود تنگستن داغ با سیــــم جوش
• در اتصال قطعات ضخیم، مقرون به صرفه نیست
• محافظت از حوضچه مذاب در محیط‌های باز مشکل است

همانطور که در مقاله بالا توضیح داده شد، یکی از معایب جوشکاری تیگ نیاز داشتن به مهارت و تخصص بالا است، در این مطلب سعی شد به مزایای جوشکاری تیگ، آموزش جوشکاری تیگ و نکات مهم در خرید دستگاه جوشکاری تیگ بپردازیم، همچنین جوشکاری تیگ پالسی را توضیح دادیم.

اگر مهارت و تخصص لازم در این حوزه ندارید، می‌توانید از یک جوشکار ماهر کمک بگیرید. خدمت از ما به شما امکان این را می‌دهد تا بهترین متخصص در این زمینه را پیدا کنید و به رایگان ثبت سفارش انجام دهید.