آموزش جوشکاری مبتدی؛ قدم به قدم

اگر برای شما هم این سوال پیش اماده است که چگونه جوشکاری کنیم؟ این مطلب راهنمایی جامع و کاربردی برای شماست. در اینجا به طور کامل و گام به گام آموزش جوشکاری را ارائه می‌دهیم، از انتخاب صحیح الکترود و تنظیمات دستگاه جوش گرفته تا نتوصیه‌هایی برای جوشکاری بهتر.

برای شروع یا بهبود مهارت‌های جوشکاری خود، این آموزش به شما کمک می‌کند تا به بهترین نتیجه دست یابید، بنابراین با ما همراه باشید.

توصیه‌هایی قبل از شروع جوشکاری

جوشکاری یک کار تخصصی و پرخطر است که اگر نکات ایمنی را رعایت نکنید، ممکن است آسیب ببینید یا نتیجه کارتان بی‌کیفیت شود.

قبل از شروع، باید بدانید که محیط، تجهیزات و شرایط فیزیکی شما روی ایمنی و کیفیت جوش تأثیر مستقیم دارند. اگر تجربه کافی ندارید، باید ابتدا آموزش جوشکاری را ببینید و بعد دست به کار شوید. اما حتی اگر حرفه‌ای هستید، چند نکته کلیدی هست که نباید از آن‌ها غافل شوید.

نکات ضروری قبل از جوشکاری:

• لباس و تجهیزات ایمنی را کامل بپوشید: ماسک جوشکاری، دستکش ضخیم، لباس نسوز و کفش ایمنی ضروری هستند. هرگونه بی‌توجهی به این موارد می‌تواند باعث سوختگی یا آسیب چشمی شود.
• محیط کار را ایمن کنید: اگر اطراف شما مواد قابل اشتعال باشد، جرقه‌های جوشکاری می‌توانند باعث آتش‌سوزی شوند. همیشه قبل از شروع، محل را بررسی و ایمن کنید.
• دستگاه و اتصالات را چک کنید: کابل‌ها نباید پوسیده یا قطع‌شده باشند. الکترودها یا تورچ جوشکاری باید در شرایط ایده‌آل باشند تا اتصال خوبی ایجاد شود.
• تهویه مناسب داشته باشید: دود حاصل از جوشکاری برای ریه‌ها مضر است. اگر در فضای بسته کار می‌کنید، حتماً از تهویه مناسب استفاده کنید.
• اتصال دستگاه جوش به زمین را فراموش نکنید: کابل زمین دستگاه جوش باید به زمین متصل شود. این کار از برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کند و به ثبات جریان جوش کمک می‌کند.
• آمادگی جسمی و ذهنی داشته باشید: اگر خسته یا خواب‌آلود هستید، جوشکاری نکنید. این کار نیاز به تمرکز و دقت بالا دارد.
• ابتدا تمرین کنید: اگر مبتدی هستید، قبل از کار اصلی  روی یک قطعه فلزی تمرین کنید. یادگیری حرکت دست در جوشکاری و تنظیم شدت جوشکاری زمان می‌برد.

اگر این نکات را رعایت کنید، نه‌تنها جوشکاری ایمن‌تری خواهید داشت، بلکه کیفیت نهایی کار شما هم بهتر خواهد شد.

تجهیزات موردنیاز برای جوشکاری خانگی

جوشکاری در خانه می‌تواند یک مهارت کاربردی و جذاب باشد، اما بدون تجهیزات مناسب، نتیجه خوبی نخواهید گرفت و ممکن است دچار حادثه شوید. اگر قصد آموزش جوشکاری با اینورتر در خانه را دارید یا بخواهید با هر ابزار جوش دیگر شروع کنید، باید ابزارهای لازم را تهیه کنید تا کارتان ایمن و باکیفیت باشد.

در ادامه، تجهیزات اصلی برای آموزش جوشکاری مبتدی ساده را معرفی می‌کنیم:

• دستگاه جوش اینورتر: مدل‌های کم‌مصرف و سبک برای کارهای خانگی مناسب‌ترند.
• ماسک جوشکاری اتوماتیک: از چشم‌ها در برابر نور و جرقه محافظت می‌کند.
• دستکش ضخیم و لباس نسوز: مانع از سوختگی و آسیب ناشی از فلزات داغ می‌شود.
• کفش ایمنی: از پاها در برابر سقوط اجسام داغ محافظت می‌کند.
• الکترود یا سیم جوش مناسب: بسته به نوع فلز باید انتخاب شود.
• انبر جوش و انبر اتصال به زمین: برای حفظ پایداری جوشکاری ضروری هستند.
• فرچه سیمی و سنگ فر: برای تمیز کردن سطح فلز قبل از جوشکاری کاربرد دارد.
• تهویه مناسب یا ماسک فیلتر‌دار: از استنشاق دودهای سمی جلوگیری می‌کند.

اگر این تجهیزات را داشته باشید، می‌توانید با رعایت اصول ایمنی، تمرین کنید و مهارت خود را در آموزش جوشکاری خانگی تقویت کنید.

آموزش جوشکاری مبتدی (ساده)

اگر تا به حال جوشکاری نکرده‌اید، ممکن است این کار در ابتدا دشوار به نظر برسد، اما با درک اصول اولیه و رعایت نکات ایمنی، می‌توانید جوشکاری را به راحتی یاد بگیرید.

در ادامه به صورت گام‌به‌گام نحوه آموزش جوشکاری مبتدی (ساده) را توضیح می‌دهیم تا بتوانید به‌راحتی اولین جوش خود را بزنید:

گام 1: تهیه تجهیزات جوشکاری

قبل از شروع، باید ابزارهای موردنیاز را فراهم کنید. برای آموزش جوشکاری آهن و دیگر فلزات، داشتن تجهیزات مناسب، علاوه بر افزایش کیفیت جوش، ایمنی شما را تضمین می‌کند.

گام 2: آماده‌سازی قطعات قبل از جوشکاری

قبل از اینکه جوشکاری را شروع کنید، باید مطمئن شوید که قطعات فلزی به‌درستی آماده شده‌اند. این کار باعث می‌شود جوش تمیزتر، قوی‌تر و بدون نقص باشد. اگر قطعات کثیف باشند یا به‌درستی در جای خود قرار نگیرند، جوش شما شکننده خواهد شد. مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

تمیز کردن سطح فلز

هرگونه زنگ‌زدگی، گردوغبار یا چربی روی فلز می‌تواند کیفیت جوش را پایین بیاورد. با فرچه سیمی یا سنگ فرز، سطح فلز را کاملاً تمیز کنید تا جوش به‌خوبی به آن بچسبد.

چیدمان و ثابت کردن قطعات

 قبل از شروع، قطعاتی که می‌خواهید جوش دهید را در موقعیت مناسب قرار دهید. برای فیکس کردن قطعات هنگام جوشکاری، از روش‌های زیر استفاده کنید:

1. استفاده از گیره:
   • قطعات فلزی را در موقعیت صحیح خود قرار دهید.
   • گیره‌های جوشکاری را به لبه‌های قطعات متصل کرده و محکم کنید تا قطعات به طور ثابت و بدون حرکت در حین جوشکاری باقی بمانند.
   • از گیره‌های مناسب با ابعاد قطعه استفاده کنید تا به‌خوبی قطعات را نگه دارد.
2. استفاده از پیچ دستی:
   • در صورتی که قطعات بزرگ یا سنگین باشند، پیچ دستی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
   • قطعه را روی میز کار قرار دهید و پیچ دستی را به میز متصل کنید تا قطعه ثابت بماند و هنگام جوشکاری حرکت نکند.
3. استفاده از جک‌ها:

• • برای ثابت نگه‌داشتن قطعات در وضعیت خاص یا عمودی، می‌توان از جک‌های تنظیمی استفاده کرد.
  • جک را در نزدیکی قطعه قرار داده و آن را تنظیم کنید تا قطعه به‌طور ثابت در موقعیت مناسب قرار بگیرد.

با استفاده از این روش‌ها، قطعه در حین جوشکاری ثابت خواهد ماند و شما می‌توانید جوشکاری را با دقت بیشتری انجام دهید.

انتخاب الکترود مناسب

برای جوشکاری آهن، الکترود E6013 گزینه مناسبی است. این الکترود برای مبتدیان به دلیل جوش‌دادن راحت‌تر و نتیجه بهتر، بسیار مناسب است. همچنین، باید مطمئن شوید که الکترود خشک و سالم باشد، زیرا الکترود مرطوب باعث ایجاد جوش‌های ضعیف می‌شود.

سایر الکترودهای قابل استفاده موارد زیر هستند:

• الکترود E6010: مناسب برای جوشکاری فلزات ضخیم و دارای قابلیت نفوذ زیاد. بیشتر برای جوش‌های روتاری (جوشکاری قطعات با حرکات دورانی مانند دیسک و ...) و تعمیرات استفاده می‌شود.
• الکترود E7018: این الکترود برای جوشکاری فولادهای کربنی و استیل مناسب است و جوش‌های مقاوم و محکم می‌سازد.
• برای جوش پلاستیک، از الکترودهای مخصوص پلاستیک مانند پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) یا PVC بسته به نوع پلاستیک استفاده می‌شود.

همیشه الکترود مناسب را با توجه به نوع فلز و شرایط کاری انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.. اگرچه الکترود E6013 انتخاب خوبی برای مبتدیان است، اما در جوشکاری‌های خاص مانند جوشکاری عمودی یا جوشکاری در زاویه، استفاده از الکترودهای متفاوت مثل E6011 یا E7018 نتیجه بهتری می‌دهد. این الکترودها برای جوش‌های عمودی و مقاوم در برابر فشار و حرارت مناسب‌تر هستند.

گام 3: تنظیم آمپر جوشکاری

یکی از سوالات متداول در جوشکاری این است که چگونه جوشکاری کنیم که الکترود نچسبد؟ یکی از مشکلات رایج این است که الکترود به سطح فلز می‌چسبد و این باعث آسیب به جوش و دستگاه می‌شود.

در این گام، به شما کمک می‌کنیم تا آمپر مناسب را تنظیم کرده و از چسبیدن الکترود جلوگیری کنید:

انتخاب آمپر مناسب

اولین قدم این است که آمپر دستگاه جوش را مطابق با ضخامت فلز تنظیم کنید. اگر برای فلزات نازک جوشکاری می‌کنید، آمپر پایین (80-100 آمپر) بهترین گزینه است. برای فلزات ضخیم‌تر، آمپر را کمی بالاتر بگذارید تا جوش به‌خوبی شکل بگیرد و مواد به‌درستی ذوب شوند. برای مثال برای فلزات ضخیم‌تر آمپر 120 تا 150 را انتخاب کنید.

این روش تنظیم آمپر جوشکاری به شما کمک می‌کند که فلز ذوب نشود و جوش صاف و قوی باشد. اگر حرارت خیلی زیاد شود، فلز ممکن است تاب بردارد. برای جلوگیری از این مشکل، هر چند وقت یکبار جوش را بررسی کنید و در صورت نیاز، آمپر دستگاه را کمی کاهش دهید.

عدم فشار بیش از حد

یکی از دلایل چسبیدن الکترود به فلز این است که جوشکار به آن فشار می‌آورد. الکترود را خیلی محکم به سطح فلز فشار ندهید. فشار زیاد باعث می‌شود که الکترود به فلز بچسبد و جوشکاری را سخت کند. جوشکاری باید به آرامی و بدون فشار زیاد انجام شود.

برای درک بهتر میزان فشار مناسب، تصور کنید که شما یک مداد را در دست دارید و می‌خواهید روی کاغذ بنویسید. اگر خیلی محکم مداد را فشار دهید، نوک آن می‌شکند یا کاغذ پاره می‌شود. اما اگر خیلی ضعیف فشار دهید، خطی باقی نمی‌ماند.

در جوشکاری هم وضعیت مشابهی است. شما باید فشار الکترود را به اندازه‌ای حفظ کنید که نه آنقدر زیاد باشد که الکترود بچسبد و نه آنقدر کم که جوش به درستی شکل نگیرد. مثلاً وقتی که الکترود را روی سطح فلز قرار می‌دهید، فشار باید مشابه فشار دست شما هنگام نوشتن یک نوشته با قلم باشد؛ نه خیلی سبک و نه خیلی سنگین. این فشار ملایم باعث می‌شود که الکترود حرکت کرده و قوس الکتریکی به درستی شکل بگیرد.

پس از این قانون ساده استفاده کنید: فشار الکترود باید به اندازه‌ای باشد که وقتی آن را روی سطح فلز قرار می‌دهید، احساس کنید مثل نگه داشتن قلم یا مداد برای نوشتن روی کاغذ است.

حفظ فاصله مناسب

برای جوشکاری موفق، باید فاصله مناسب بین الکترود و سطح فلز حفظ شود. به‌طور معمول، این فاصله باید حدود 2 تا 3 میلی‌متر باشد. این فاصله باید ثابت بماند تا قوس به‌طور یکنواخت شکل بگیرد. اگر فاصله کمتر از این مقدار باشد، الکترود سریعاً به فلز می‌چسبد و اگر بیشتر از حد باشد، جوش ممکن است ضعیف و ناکامل شود.

با تنظیم آمپر مناسب، حفظ فاصله مناسب و اجتناب از فشار زیاد، می‌توانید از چسبیدن الکترود جلوگیری کرده و جوشکاری روان و بدون مشکل انجام دهید.

گام 4: نحوه صحیح جوشکاری

حالا که مراحل اولیه آماده‌سازی را به خوبی انجام دادید، وقت آن است که اولین جوش خود را بزنید! برای اینکه جوشکاری به درستی انجام شود و نتیجه دلخواه بگیرید، لازم است که چند نکته مهم را رعایت کنید:

شروع جوشکاری

برای ایجاد قوس الکتریکی به این ترتیب عمل کنید:

• • الکترود را به آرامی و نزدیک به سطح فلز حرکت دهید تا قوس الکتریکی شکل بگیرد این قوس، همان جرقه‌ای است که باعث ذوب فلزات و جوش شدن آن‌ها می‌شود.
  • وقتی قوس روشن شد، سرعت حرکت خود را تنظیم کنید تا فلز به‌طور یکنواخت ذوب و جوش بخورد.

اگر الکترود چسبید، به این ترتیب عمل کنید:

• • در صورت چسبیدن الکترود به سطح فلز، دستگاه را فوراً خاموش کنید.
  • الکترود را به آرامی از سطح فلز جدا کنید. بعد از جدا شدن، دوباره می‌توانید الکترود را به آرامی نزدیک فلز کنید و قوس را دوباره برقرار کنید. در این مرحله، باید حواستان به فاصله الکترود از سطح فلز باشد تا دوباره قوس ایجاد شود.

حرکت صحیح دست

• نحوه حرکت دست: برای ایجاد جوش صاف و یکدست، باید دست خود را به آرامی حرکت دهید و سعی کنید الکترود را با یک زاویه مناسب و حرکت یکنواخت هدایت کنید. این حرکت باید مانند نوشتن یک خط صاف روی کاغذ باشد.

• زاویه حرکت دست: زاویه حرکت دست باید با توجه به نوع جوش و وضعیت قطعه کار تنظیم شود. برای مثال، در جوشکاری افقی، زاویه حرکت دست معمولاً بین 45 تا 50 درجه نسبت به خط افق است. این زاویه کمک می‌کند تا جوش به‌صورت یکنواخت و با نفوذ مناسب شکل بگیرد. یا در جوشکاری عمودی زاویه دست بهتر است بین  55تا 65 درجه باشد.

• سرعت حرکت دست: سرعت حرکت دست باید نه خیلی سریع باشد که جوش به‌خوبی شکل نگیرد و نه خیلی کند که باعث ذوب شدن بیش از حد فلز شود. سرعت مناسب برای جوشکاری معمولاً حدود 5 تا 10 سانتیمتر در دقیقه است.این یعنی شما باید به‌طور تقریبی در هر دقیقه بین 5 تا 10 سانتیمتر حرکت کنید تا جوش شما به درستی و یکنواخت شکل بگیرد. این مقدار کمک می‌کند که جوش شما نه خیلی ضعیف و نازک و نه خیلی ضخیم شود. اگر متوجه شدید که جوش به‌صورت سوراخ یا ناهموار در می‌آید، این به این معناست که سرعت حرکت شما بیش از حد سریع است. در این صورت، سرعت حرکت را کاهش دهید تا جوش یکنواخت و بدون نقص باشد.

• زاویه الکترود: زاویه الکترود نیز بسته به نوع جوش و وضعیت قطعه کار متفاوت است. برای جوشکاری در حالت تخت، زاویه الکترود معمولاً 15 درجه نسبت به سطح قطعه است. در جوشکاری عمودی، زاویه الکترود ممکن است بین 15تا 30 درجه نسبت به خط عمود باشد.

رعایت انواع وضعیت جوشکاری

در جوشکاری، وضعیت‌های مختلفی برای قرار دادن قطعه وجود دارد که روی نتیجه کار تاثیر می‌گذارد:

1. افقی (Horizontal): قطعه به صورت افقی قرار دارد و جوش راحت‌تر زده می‌شود، چون فلز مذاب به سمت پایین نمی‌ریزد.
2. عمودی (Vertical): قطعه عمودی است. جوش از پایین به بالا یا بالعکس زده می‌شود و نیاز به دقت بیشتری دارد.
3. سقفی (Overhead): قطعه بالای سر شما قرار دارد. این وضعیت سخت‌ترین نوع جوشکاری است چون فلز مذاب به راحتی می‌ریزد.
4. زاویه‌دار (Angle): قطعه به زاویه خاصی قرار دارد. جوشکاری در این وضعیت کمی پیچیده است چون فلز ممکن است به سمت پایین حرکت کند.

برای هر وضعیت، باید تکنیک‌های خاصی را رعایت کنید تا جوش تمیز و مقاومی داشته باشید

گام 5: بررسی و اصلاح جوش

پس از پایان جوشکاری، لازم است که جوش را دقیقاً بررسی کرده و در صورت نیاز آن را اصلاح کنید تا کیفیت جوش بالا باشد.

پاک کردن مواد اضافی:

• بعد از اینکه جوش را زدید، مواد اضافی و سرباره (لایه‌ای که در حین جوشکاری روی جوش تشکیل می‌شود) باید پاک شود.
• برای این کار از چکش سرباره‌زنی یا فرچه سیمی استفاده کنید. چکش سرباره‌زنی به شما کمک می‌کند تا به‌طور سریع و موثر این لایه را از بین ببرید.

بررسی کیفیت جوش:

• حالا باید کیفیت جوش را بررسی کنید. اگر جوش صاف، یکنواخت و بدون ترک یا سوراخ باشد، کار تمام است.
• اگر جوش ناقص یا ترک‌خورده به نظر می‌رسد، نباید نگران شوید. می‌توانید همان قسمت را دوباره جوش دهید تا جوش یکنواخت‌تر و مقاوم‌تر شود.
• برای اصلاح جوش‌های ناقص، الکترود را به‌آرامی و با دقت روی همان قسمت حرکت دهید تا عیوب جوش قبلی برطرف شوند.

با رعایت این مراحل، می‌توانید به‌راحتی جوشکاری را یاد بگیرید و اولین پروژه جوشکاری خود را با موفقیت به پایان برسانید. تمرین مداوم و دقت در جزئیات، کلید پیشرفت در آموزش جوشکاری خانگی است. هرچه بیشتر تمرین کنید، مهارت شما در جوشکاری بهتر خواهد شد.

نکات مهم هنگام جوشکاری

هنگام جوشکاری، توجه به جزئیات می‌تواند تفاوت زیادی در کیفیت جوش نهایی ایجاد کند. در آموزش جوشکاری مبتدی ساده، علاوه بر رعایت نکات ایمنی، توجه به تکنیک‌های عملی می‌تواند منجر به جوش‌های تمیز، مقاوم و پایدار شود.

در اینجا به نکات کاربردی و ضروری برای جوشکاری اشاره می‌کنیم که به بهبود تکنیک شما کمک خواهد کرد:

• کاهش نوسانات قوس: قوس الکتریکی اگر نوسانات زیادی داشته باشد، می‌تواند باعث ایجاد جوش‌های نامنظم و ضعیف شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید جریان ورودی دستگاه جوش را به‌طور دقیق تنظیم کرده و از حرکات یکنواخت و ثابت دست استفاده کنید. تلاش کنید قوس را در یک حالت پایدار حفظ کنید.
• کنترل میزان حرارت: حرارت زیاد ممکن است باعث تاب‌خوردگی و ذوب بیش از حد فلز شود، به‌ویژه اگر قطعه نازک باشد. برای پیشگیری از این موضوع، جوشکاری را در فواصل زمانی کوتاه انجام دهید و از پالس‌های کوتاه قوس استفاده کنید. این تکنیک به شما کمک می‌کند تا حرارت به صورت یکنواخت توزیع شود و از آسیب به قطعه جلوگیری کنید.
• استفاده از جوش‌های متعدد در یک نقطه: زمانی که به جوش‌های محکم‌تر یا ضخیم‌تر نیاز دارید، می‌توانید از جوش‌های متعدد استفاده کنید. برای مثال، ابتدا یک جوش نازک بزنید، سپس آن را تقویت کرده و جوش را به عمق بیشتری برسانید. این کار برای جوش‌های پیچیده‌تر و مقاوم‌تر ضروری است.
• محافظت از جوش: بعد از جوشکاری، جوش هنوز داغ است و ممکن است ترک بخورد یا آسیب ببیند. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، باید به جوش اجازه دهید به آرامی سرد شود. در این زمان از هرگونه تماس با جوش یا اعمال فشار به آن خودداری کنید تا کیفیت جوش حفظ شود.

در مورد معایب جوشکاری بلوک سیلندر اینجا بخوانید.  

سوالات متداول

چگونه جوشکاری کنیم الکترود نچسبد؟

برای جلوگیری از چسبیدن الکترود، باید آن را با فشار زیاد به سطح فلز فشار ندهید. همچنین، استفاده از آمپر مناسب و حرکت یکنواخت دست کمک می‌کند تا الکترود به فلز نچسبد.

آمپر مناسب جوشکاری چند است؟

آمپر مناسب بستگی به نوع الکترود و ضخامت فلز دارد. به طور معمول برای الکترود E6013، آمپر بین 100 تا 140 آمپر مناسب است.

فاصله الکترود از قطعه کار باید چقدر باشد؟

فاصله مناسب الکترود از قطعه کار باید حدود 2 تا 3 میلی‌متر باشد. اگر فاصله زیاد شود، قوس ضعیف می‌شود و اگر کم شود، الکترود ممکن است به قطعه بچسبد.

زاویه الکترود هنگام جوشکاری باید چند درجه باشد؟

  این زاویه بسته به نوع جوش و وضعیت قطعه متغیر است. جوشکاری افقی: زاویه الکترود باید 15 تا 20 درجه نسبت به سطح قطعه باشد. جوشکاری عمودی: زاویه الکترود معمولاً باید 30 درجه باشد تا از ذوب بیش از حد جلوگیری شود.  جوشکاری سقفی: برای این نوع جوشکاری، زاویه الکترود ممکن است کمی بیشتر (حدود 20 تا 30 درجه) باشد تا جوش به درستی تشکیل شود.

زاویه دست در جوشکاری باید چقدر باشد؟

. زاویه دست در جوشکاری بستگی به وضعیت جوشکاری دارد. جوشکاری افقی: زاویه دست معمولاً باید 50 درجه باشد. جوشکاری عمودی: زاویه دست باید بین 55 تا 65 درجه باشد تا کنترل بهتری روی جوش داشته باشید.  جوشکاری سقفی: در این وضعیت، زاویه دست باید بیشتر از 60 درجه باشد تا دقت و کنترل بالا باشد.

در این مطلب، آموزش جوشکاری قدم به قدم از انتخاب الکترود مناسب تا تنظیمات دقیق برای جوشکاری فلزات مختلف را ارائه دادیم. اگر به دنبال خدمات جوشکاری سیار در هر نقطه از ایران هستید، می‌توانید به راحتی درخواست خود را در "خدمت از ما" ثبت کنید. جوشکاران حرفه‌ای تایید شده در پلتفرم ما در کمترین زمان ممکن، با دقت و کیفیت بالا، خدمات جوشکاری مورد نیاز شما را ارائه خواهند داد.