تابلو برق صنعتی چیست؟

در این مطلب، ابتدا توضیح می‌­دهیم تابلو برق صنعتی چیست، چه وظیفه‌­ای دارد، و تجهیزات به کار رفته در تابلو برق شامل چه قطعاتی است. سپس، انواع تابلو برق صنعتی را در دسته‌ بندی‌های مختلف به شما معرفی خواهیم کرد.

تابلو برق صنعتی

به طور خلاصه، انواع تابلو برق صنعتی مانند قفسه­‌های کتاب هستند. با این تفاوت که به جای کتاب، تجهیزات الکتریکی در آن جای گرفته‌­اند. این قفسه‌­ها هنگام ساخت تابلو برق صنعتی می‌توانند فلزی، و حتی غیرفلزی باشند. در محفظه انواع تابلو برق صنعتی تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی شامل انواع قطعات، کلیدها، و همچنین لوازم حفاظتی و نمایشگرهای برق نصب می‌شود. از تجهیزات به کار رفته در تابلو برق برای کنترل جریانات ولتاژ، جریان، فرکانس، توان، و... استفاده می­‌شود.

کاربرد دیگر تابلو برق سه فاز خانگی و مدل­‌های صنعتی، محافظت از برق‌­گرفتگی افرادی که در محل تردد می‌­کنند، و حفاظت از انواع تابلو برق صنعتی در برابر عوامل محیطی مانند ضربه، پاشیدن آب و... است. درجه بسته بودن فضای انواع تابلو برق صنعتی با معیار ضریب نفوذ گرد و غبار و آب، و با پارامتر IP مشخص شده، و دامنه آن از IP00 تا IP68 است.

برای مثال پس از نصب و راه اندازی تابلو برق صنعتی، تابلوهایی که نسبت به نفوذ آب با واترجت از جهت­‌های گوناگون و همچنین گرد و غبار با فشار مقاوم‌­اند، IP68 نامیده می‌­شوند. در مقابل، تابلو برق سه فاز خانگی یا تابلو برق­‌های صنعتی که هیچگونه مقاومتی در برابر نفوذ آب و گرد و غبار ندارند، IP68 نام‌گذاری می‌­شوند.

انواع تابلو برق صنعتی

در ادامه مطلب تابلو برق صنعتی چیست و انواع آن، به معرفی انواع تابلو برق صنعتی می­‌پردازیم. تابلوهای برق صنعتی از ابعاد گوناگون قابل دسته‌­بندی هستند، که در ادامه به برخی از این تقسیم‌­بندی‌­ها اشاره می­‌کنیم:

1. انواع تابلو برق صنعتی از نظر ساختار

هنگام توضیح اینکه تابلو برق صنعتی چیست، به ساختار بسته آنها اشاره کردیم. اما ساختار این محفظه‌­ها هنگام ساخت تابلو برق صنعتی می­‌تواند بسیار متنوع باشد. انواع تابلو برق صنعتی از نظر طراحی محفظه عبارت‌­اند از:

1-1. انواع تابلو برق صنعتی Metal Enclosed

این نوع تابلو برق‌­ها دارای محفظه‌­ای تمام بسته هستند که همه قطعات و تجهیزات در آن قرار می­‌گیرد. این مدل از تابلو برق‌­ها، خود به 2 دسته تقسیم می‌­شود:

• تابلو برق­‌های Metal Clad: داخل این نوع تابلوها بخش­‌بندی شده است. مزیت این نوع تابلو این است که اگر قطعات یکی از بخش­‌ها آسیب ببیند، آسیب به دیگر بخش‌­های دیگر منتقل­ نمی‌شود. برای مثال، اگر یکی از قطعات به دلیلی منفجر شود، قطعات دیگر سالم می­‌مانند.
• انواع تابلو برق صنعتی Compartment Type: در این مدل برعکس مدل قبل، محفظه­‌های مختلف از يکديگر جدا نشده‌­اند.

1-2. تابلو برق کشویی (Withdrawable):

این نوع تابلوها به صورت کشویی، و عموما برای کنترل موتورها (Motor Control Center) کاربرد دارند. این نوع تابلوها دارای سرویس راحت­‌تر و ایمنی بیشتری هستند.

1-3. تابلو برق­‌های قفسه‌ای (Rack):

این تابلوها که حالت قفسه قفسه دارند و محفظه‌­های اندازه گیری، الکترونیکی، کنترل ومخابراتی و... روی آنها نصب می‌­شود.

1-4. تابلوهای Swing:

این مدل از تابلو برق خانگی و صنعتی نوعی از تابلوهای Rack و دارای در متحرک است. مزیت این مدل این است که پشت تجهیزات آن قابل رویت بوده، و دسترسی به پشت تجهیزات فراهم است. این مدل قیمت بالایی داشته و درب آن هم شیشه‌­ای است.

2. تابلو برق سه فاز خانگی از نظر محل نصب

محل نصب نیز در انواع تابلو برق خانگی، صنعتی، و انواع تابلو برق فشار ضعیف اهمیت دارد. محل نصب همچنین بر نحوه ساخت تابلو برق صنعتی نیز تاثیر می­‌گذارد. انواع تابلو برق سه فاز خانگی و صنعتی از نظر محل نصب شامل 2 دسته می­‌شود:

• داخلی (Indoor): در این حالت تابلو در فضای بسته مانند داخل سالن، سوله، کارگاه و... نصب می‌­شود.
• فضای باز (Outdoor): نوع ساخت این تابلوها به گونه‌­ای است که می­‌توانند در فضای باز قرار گیرند.

3. انواع تابلو برق خانگی و صنعتی از نظر نحوه نصب

تابلو برق صنعتی چیست و انواع آن را با توجه به نحوه نصب آنها نیز دسته‌­بندی می‌­کنند. این دسته­‌ها عبارت‌­اند از:

• تابلوهای ایستاده (Self-Standing): این نوع تابلو به صورت ایستاده نصب می‌­شود.
• تابلوهای دیواری (Wall Mounted): تابلوهای دیواری روی دیوار نصب می‌­شوند و در 2 نوع توکار و روکار موجود هستند.

4. انواع تابلو برق فشار ضعیف و قوی

انواع تابلو برق صنعتی و تابلو برق خانگی از لحاظ سطح ولتاژ به 2 دسته کلی تقسیم می­‌شوند:

• انواع تابلو برق فشار ضعیف: اینها تابلوهایی هستند که ولتاژشان زیر ۱۰۰۰ ولت است.
• تابلوهای فشار متوسط: این نوع تابلوها دارای ولتاژی بیشتر از انواع تابلو برق فشار ضعیف هستند؛ چیزی حدود ۱۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰ ولت.

ساخت تابلو برق صنعتی

اولین مرحله در طراحی تابلو برق و ساخت تابلو برق صنعتی، تهیه نقشه تابلو برق موتورخانه و نقشه مونتاژ تابلو برق است. در ادامه مراحل طراحی تابلو برق و ساخت تابلو برق صنعتی را کوتاه مرور می‌­کنیم:

1. جوشکاری و برشکاری

ابتدا بدنه اصلی تابلو برق سه فاز خانگی یا صنعتی ساخته می‌­شود. در ساخت تابلوهای برق اغلب از فولاد ضد زنگ استفاده می­‌شود، که ضخامت ورقه­‌های آن به استفاده و مکان نصب بستگی دارد. طراحی تابلو برق باید طوری انجام شود که در صورت لزوم بتوان بدون نیاز به رنگ­‌کاری و جوش­کاری مجدد تغییرات لازم را در تابلو برق اعمال کرد.

2. رنگ­‌کاری

رنگ‌­کاری در ساخت تابلو برق صنعتی و تابلو برق خانگی در 4 مرحله انجام می‌گیرد: چربی زدایی، زنگ زدایی و فرزکاری، فسفاته­‌کاری، و نهایتا رنگ­‌کاری. رنگ‌­کاری تابلوهای برق اهمیت بالایی دارد؛ زیرا نوع رنگ، ضخامت و شیوه رنگ­‌کاری روی ماندگاری تابلوهای برق تاثیر مستقیم دارد.

3. مونتاژ تابلو برق (بدنه)

برای مونتاژ تابلو برق، قطعات رنگ شده به کمک نقشه مونتاژ تابلو برق توسط پیچ و مهره یا پانچ روی هم سوار می­‌شوند.

4. مونتاژ قطعات الکتریکی

در این مرحله، طبق نقشه تابلو برق موتورخانه یا مکان­‌های دیگر، تمامی قطعات الکتریکی لازم نصب می­‌شود. کار نصب قطعات الکتریکی بسته به نوع تابلو برق و طراحی آن می‌­تواند متفاوت باشد.