طراحی و اجرای نمای سنگی ساختمان
اجرای نمای سنگی از نمونه طراحی‌های بیرونی ساختمان است که با استفاده از سنگ‌های مختلف انجام می‌شود. اجرای نمای سنگ ساختمان اصولا با استفاده از سنگ‌های مقاوم و پایدار در برابر تغییرات آب و هوایی به نسبت سنگ‌های نصب شده در طراحی داخلی صورت می‌گیرد.
در اجرای نمای سنگی ساختمان رعایت یک سری اصول و نکات در روش‌هایی متفاوت مثل اجرای نمای سنگ خشک و تر از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این موارد انتخاب سنگ برای اجرای نمای سنگی در ساختمان‌های مختلف باید بر اساس شناخت دقیق و اصولی صورت گیرد.
اجرای نمای سنگ ساختمان با کامپوزیت، ورقه‌های آلومینومی و شیشه در قالب دو روش کلی اجرای نمای سنگ خشک و اجرای نمای سنگ تر توسط افراد متخصص صورت می‌گیرد. در این مقاله از مجله خدمت از ما به نحوه نصب سنگ نمای ساختمان و اجرای نمای سنگی اشاره خواهیم داشت.
اجرای نمای سنگی
اجرای نمای ساختمان با متریال متفاوت و بر اساس نوع سنگ انتخاب شده برای نمای ساختمان در روش‌های گوناگونی انجام می‌شود. در هنگام انتخاب طراحی خارجی ساختمان با روش نصب سنگ نما توجه به نوع سنگ، تجهیزات کاربردی برای اجرای نمای سنگ ساختمان در کنار مواردی مثل تغییرات آب و هوایی بسیار حائز اهمیت است.
سنگ گرانیت، تراورتن، کوارتزیت، مرمر، سنگ آهک و ماسه سنگ بیشترین سنگ‌های به کار رفته برای اجرای نمای سنگی در ساختمان هستند که برای نصب آنها روش‌های معرفی شده در اصول اجرای نمای سنک ساختمان به شرح ذیل اشاره می‌شود.
اصول اجرای نمای سنگ ساختمان
اجرای نمای سنگی همانند دیگر طراحی‌های خارجی ساختمان با اصول و روش‌های مخصوص به خود همراه است. قرار گرفتن نمای ساختمان در معرض تغییرات آب و هوایی و حوادث طبیعی و انسانی توجه به این اصول را اهمیت بیشتری بخشیده است.
زمین لرزه، نشست زمین، جا به جایی ساختمان، عدم استفاده از چسب و ملات مناسب، انبساط و انقباض حرارتی و برودتی از سری مواردی بوده که منجر به ریزش و جداشدن سنگ نمای ساختمان می‌شوند. بنابراین توجه به اصول و اجرای سنگ نمای ساختمان امری ضروری و مهم است.
اجرای نمای سنگ خشک
در اجرای نمای سنگ خشک که به نسبت حالت‌های بعدی از قدمت کمتری در ایران برخوردار بوده ابتدا سنگ نما را شاسی کشی و قالب بندی می‌کنند. سپس گیره‌های مخصوص و پین مانند را به پشت سنگ اصلی متصل کرده و آن را بصورت کشویی وارد شاسی می‌کنند.
در این روش امکان اعمال طرح‌های خاص کلاسیک و شکسته در اجرای سنگ نمای ساختمان به نسبت روش‌هایی مثل اجرای سنگ نمای تر یا دوغاب سخت تر می‌باشد.
انواع روش‌های مهار سنگ نما در این حالت مهارهای باربر، مرکب (باربر و نگهدارنده)، مهار سطحی و مهار سقف است.
اجرای نمای سنگ تر
اجرای سنگ نمای تر یا دوغاب از روش‌های سنتی و متداول اجرای نمای سنگی در ایران در هنگام نصب انواع سنگ نما به شمار می‌آید. در این روش ابتدا سنگ بطور اصولی بر روی نما چیده شده و دوغاب بر پشت آن ریخته می‌شود.
پس از خشک شدن دوغاب یا ملات مخصوص، اجرای نمای سنگ ساختمان انجام می‌شود. در این روش پس از نصب سنگ نما امکان جداسازی و جا به جایی آن وجود نداشته و احتمال جداسازی سنگ نما وجود دارد.
دیوار پشتیبان برای اجرای نمای سنگی
برای اجرای سنگ نمای ساختمان در این حالت می‌توان از یک دیوار پشتیبان از جنس آجر، بتن و بلوک استفاده کرد. هدف از ایجاد این دیوار پشتیبان انتقال بارهای مرده‌ای که به سنگ نما و مهارها وارد شده به ساختمان است.
بارهای ثقلی، تجهیزات اتصال سنگ، نحوه نصب و سکوی نگهدارنده در هنگام استفاده از این روش در طراحی و اجرای نمای سنگ ساختمان مورد توجه ویژه قرار گیرند.
قاب فلزی برای اجرای نمای سنگ ساختمان
استفاده از قاب‌های فلزی در دو نوع استاد و خرپا برای اتصال و اجرای نمای سنگی از روش‌های کاربردی در این زمینه می‌باشد. در این حالت به قابی که از اعضای مجزا برای اتصال سازه‌ها تشکیل شده استاد و قالب‌های از پیش ساخته با ابعاد بزرگ متصل شده به پشت بند خرپا گفته می‌شود.
قاب‌های استاد برای حداکثر جا به جایی نسبی مجاز در طبقات طراحی و طول آن اندازه طبقات بوده ولی قاب‌های خرپا بر اساس عرض دهنه سازه یا ارتفاع طبقه ساخته می‌شوند. تجهیزات به کار رفته در ساخت این قاب‌ها مقاطع فولادی گالوانیزه سنگین، مقاطع سازه ای استاندارد نورد شده و یا مقاطع پیش ساخته آلومینیومی است.
دیگر مراحل نصب و اجرای سنگ نمای ساختمان در این حالت با تکنیک‌هایی مثل نصب به قاب خرپایی فولادی، جابه جایی‌ها و تغییرات محیطی سنگ و مواردی از این قبیل توسط افراد متخصص در این زمینه انجام می‌شود.
شیارزنی یا اسکوپ سنگ در اجرای نمای سنگی
یکی از روش‌های مهم که در حفظ و نگهداری سنگ نما نقش پر رنگی داشته شیارزنی یا اسکوپ سنگ است. این روش اجرای نمای سنگی بیشتر برای سنگ‌های فاقد خلل و فرج در سطح‌شان استفاده می‌شود. بعنوان مثال سنگ‌های مانند تراورتن و گرانیت در اجرای سنگ نمای ساختمان اگر اسکوپ نشوند زیاد دوام ندارند.
اوصل اجرای نمای سنگ ساختمان در اسکوپ کردن با ایجاد یک سری شیار بر پشت سنگ نما و پس از آن بسته شدن شیارها با آرماتور بندی گالوانیزه برای تماس بیشتر سطح سنگ با دوغاب و احتمال ریزش کمتر همراه است.
نکات مهم در انتخاب سنگ نما
تا به این قسمت نحوه نصب سنگ نمای ساختمان و نکات مهم در اجرای نمای سنگی مورد بررسی قرار گرفت. در این میان علاوه بر نصب اصولی انتخاب سنگ مناسب برای نمای ساختمان در جلوگیری از ریزش و عدم تداوم طولانی مدت آن تاثیر بسزایی دارد.
از این رو در این قسمت به چند نکته موثر در انتخاب سنگ نمای ساختمان در قالب موارد زیر اشاره خواهیم داشت.
- سطح سنگ نما باید صاف، یکدست و با قابلیت ظاهری مناسب (طرح، رنگ و رگه‌های مشخص) باشد.
- علاوه بر ظاهر بافت اصلی سنگ دچار آسیب‌های جدی مثل هوازدگی و پوسیدگی نشده باشد.
- ترک، لب پریدگی، شکستگی و شیار و حفره در سطح سنگ‌های به کار رفته برای نمای ساختمان وجود نداشته باشد.
- در برابر عوامل طبیعی، تغییرات آب و هوایی و مشکلات محیطی مقاومت بالایی داشته باشند.
- برش کاری، صیقل کاری و چکش کاری بر سطح آنها انجام شده و در برابر ضربه مقام شده باشند.
- آب به راحتی در آنها نفوذ نکند. نفوذ آب در زمستان منجر به یخ زدگی، ترک خوردگی و به مرور زمان فرسایش سنگ نما می‌شود.
الزامات طراحی و اجرای نمای سنگی
چند نکته مهم و اساسی در هنگام نصب و اجرای سنگ نمای ساختمان در انواع مختلف وجود دارد که توجه به آنها در جلوگیری از ریزش و افتادن نمای سنگی تاثیر بسزایی دارد. در این بخش مقاله خود را با ارائه یک سری نکات در اجرای نمای سنگی به پایان می‌رسانیم.
- سنگ تراورتن، مرمریت و گرانیت قبل از نصب باید اسکوپ شوند.
- اثرات به جای مانده از برش کاری مثل خاک و پودر سنگ را تمیز کنید.
- برای تهیه ملات پشت سنگ‌ها از ماسه شسته و بدون خاک و ملات با مقدار کمی سیمان استفاده کنید.
- از ملات خشک و سخت شده برای نمای سنگی استفاده نکنید.
- از اجرای نمای سنگی ر زمان یخبندان به علت احتمال یخ زدگی ملات جلوگیری کنید.
- از چسب سنگ برای اتصال سنگ‌ها و قطعات بر روی هم استفاده نکنید.
- پس از خشک شدن ملات سریعات اقدام به بندکشی سنگ‌ها کنید.
- از بکارگیری سنگ‌هایی با ضخامت کمتر از ۱.۵ سانتی متر بپرهیزید.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
