علائم، تشخیص و درمان پولیپ بینی
پولیپ بینی را چگونه درمان کنیم؟
یکی از مشکلاتی که اکثر افراد با آن مواجه هستند پولیپ بینی است. علائم پولیپ بینی در بزرگسال واضحتر است. هزینه عمل پولیپ بینی بسیار مناسبتر است عمل زیبایی بینی است. همچنین بسیاری از بیمهها هزینه عمل پولیپ بینی را تقبل میکنند. بهترین راه درمان پولیپ بینی عمل جراحی بینی است که برای همیشه از شر پولیپ بینی رها شویم. اما در مواقعی که مشکل پولیپ بینی زیاد جدی و حاد نیست میتوان با استفاده از اسپری مخصوص پولیپ بینی درمان را انجام داد. همچنین استفاده از قرص برای درمان پولیپ بینی نیز توصیه میشود. اما راه سنتی درمان پولیپ بینی با عسل اصلا کار ساز نیست. در صورتی که میخواهید پولیپ بینی خود را با استفاده از جراحی برطرف نمیایید به شما توصیه میکنیم که فیلم جراحی پولیپ بینی را نگاه نکنید زیرا باعث به وجود آمدن ترس و استرس در شما میشود.
پولیپ بینی چیست؟
پولیپهای بینی، برآمدگیهایی هستند که در پوشش طبیعی بینی ایجاد میشوند. پولیپ بینی یک توده ی نرم، بدون درد و غیر سرطانی است که در پوشش مسیرهای بینی یا سینوسها قرار گرفته است. پولیپها مانند قطرهی اشک یا خوشهی انگور آویزان میشوند. معمولاً رنگ آنها شبیه مروارید است. آنها ناشی از التهاب مزمنِ ناشی از آسم، عفونتهای دوره ای، آلرژی، حساسیت به مواد مخدر یا اختلالات ایمنی خاص هستند. ممکن است شما اصلاً متوجه حضور پولیپها در بینی خود نشوید، زیرا آنها به سختی دیده میشوند و همیشه همراه با علائم نیستند. اما تودههای بزرگتر یا گروهی از پولیپها با هم میتوانند مسیرهای بینی شما را مسدود کرده و یا به مشکلات تنفسی، از دست دادن حس بویایی و عفونتهای مکرر منجر شوند.
پولیپ بینی میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد اما بیشتر در افراد میانسال شایعتر است. برای کوچک کردن و یا از بین بردن پولیپ میتوان از دارو استفاده کرد اما گاهی اوقات برای از بین بردن پولیپ نیاز به جراحی پولیپ بینی داریم. حتی بعد از درمانهای موفق و موثر ممکن است پولیپ بینی برگردد.
چه شرایطی عارضه پولیپ بینی را افزایش میدهد؟
هر عاملی که باعث ایجاد التهاب مزمن در مجرای بینی و یا سینوسها شود، مانند عفونت یا آلرژی، میتواند خطر ابتلا به پولیپ بینی را افزایش دهد.
برخی از شرایط مساعد کنند پولیپ بینی عبارتاند از:
- آسم، بیماریای که باعث التهاب و انقباض راههای هوایی میشود.
- سینوزیت قارچی آلرژیک، یک نوع آلرژی نسبت به قارچهای موجود در هوا.
- سندرم چرگ اشتراوس، یک بیماری نادر است که باعث التهاب عروق خونی میشود.
- حساسیت به آسپیرین؛ در برخی از افراد، حساسیت نسبت به آسپیرین شانس ابتلا به پولیپها را افزایش میدهد.
- فیبروز کیستیک، یک اختلال ژنتیکی است که منجر به تولید و ترشح غیرطبیعی مایعات غلیظ و چسبناک میشود، ازجمله باعث ترشح مایع مخاطی غلیظ در مخاط بینی و سینوسها شده و شرایط را برای ایجاد پولیپ مساعدتر میکند.
- سابقه خانوادگی نیز میتواند در ایجاد پولیپ بینی نقش ایفا کند. برخی از شواهد حاکی از آن است که تغییرات ژنتیکی خاص در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن، میتواند احتمال ابتلا به پولیپ بینی را افزایش دهد.
علائم و نشانههای پولیپ بینی چیست؟
- آبریزش بینی
- خرناس کشیدن
- درد سر و صورت
- گرفتگی مداوم بینی
- آبریزش از پشت بینی
- درد در دندانهای بالا
- کاهش یا عدم حس بویایی
- احساس خارش اطراف چشم
- احساس فشار بر روی پیشانی و صورت
- آپنه انسدادی خواب (OSA) – در این حالت هنگامیکه خواب هستید، راههای هوایی بهطور موقت مسدود میشوند، این امر میتواند باعث اختلال در خواب شما شود.
نکته در مورد پولیپ بینی: اگر پولیپ بینی باعث مسدود شدن سینوسها گردد، ممکن است مایعات در آنها تجمع پیداکرده و باعث ایجاد عفونت (سینوزیت) شود. اگر این اتفاق بیافتد، میتواند باعث ایجاد درد در صورت، دندان و بالا رفتن حرارت بدن شود.
راه تشخیص پولیپ بینی چیست؟
پزشک در مورد نشانههای شما سؤالاتی میپرسد و داخل بینی شما را معاینه میکند. اگر نیاز باشد، برای بررسی پولیپها و تعیین اندازه و تعداد آنها، آزمایشات دیگری نیز صورت میپذیرد. ممکن است “ام آر آی“ و ”سی تی” اسکن هم برای تشخیص سایز و محل دقیق پولیپ نیاز باشد. پولیپها به شکل نقاط مات در این اسکنها نمایان میشوند. این کار میتواند زائدههای تولید شده که ممکن است از نظر پزشکی خیلی جدی تر باشد را نیز پیدا کند مانند ناهنجاریهای ساختاری یا غدههای سرطانی. این آزمایشات معمولاً در بخش گوش، حلق و بینی یا (ENT) انجام میشود. این آزمایشات معمولاً شامل آندوسکوپی و یا توموگرافی کامپیوتری (سیتیاسکن) خواهد بود.
تست آلرژی نیز میتواند برای تعیین منشا التهاب مزمن بینی سودمند باشد. این تست به این صورت است که دکتر شما یک سوراخ کوچک به اندازه سر سوزن روی پوست شما ایجاد میکند و سپس انواع آلرژنها را که به صورت مایع است بر روی آن سوراخ قرار میدهد سپس واکنش سیستم ایمنی بدن شما نسبت به انواع آلرژنها را مشاهده میکند. اگر یک بچهی کوچک پولیپ بینی داشته باشد، ممکن است تستهای ژنتیکی نیاز باشد. تشخیص پولیپ در بزرگسال راحتتر از نوزادان است.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم پولیپ بینی بیش از ۱۰ روز ادامه پیدا کرد به دکتر مراجعه نمایید. علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی مشابه خیلی از بیماریهای دیگر از جمله یک سرماخوردگی ساده است.
اگر شرایط زیر را تجربه کردید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید :
- مشکل جدی در تنفس
- التهاب شدید اطراف چشم
- علائم بیماری شما به طور ناگهانی بدتر شدند.
- دو بینی، کاهش بینایی یا کاهش توانایی برای حرکت چشمها
- افزایش سر درد به همراه تب بالا یا ناتوانی در نگه داشتن سر به جلو
چه کسانی بیشتر در معرض پولیپ بینی هستند؟
افراد میانسال: پولیپ بینی بیشتر در بزرگسالانی که بیش از ۴۰ سال سن دارند و کودکانی که مبتلا به آسم، سینوزیت مزمن، زکام و فیبروز کیستیک(یک بیماری ارثی که منجر به مشکلات تنفسی میشود) هستند شایع است.
خانمها: خانمها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به پولیپ بینی هستند.
راههای درمان پولیپ بینی چیست؟
درمان پولیپ بینی بهصورت دائمی میتواند مشکل باشد، اما اغلب داروهای استروئیدی میتوانند به کوچک شدن آنها کمک کنند. اگر داروها نتوانند کمک کنند، میتوان از طریق عمل جراحی آنها را برطرف نمود.
درمانهای اصلی پولیپ بینی عبارتاند از:
- اسپریهای بینی(کورتیکو استروئیدها): دکتر شما احتمالا این اسپری بینی را برای کاهش التهاب بینی تان تجویز میکند. این روش درمانی ممکن است پولیپها را کوچک کرده یا به کلی از بین ببرد. اسپریهای کورتیکو استروئید شامل این مواد میشود: فلوتیکازون، بودزونید، فلونیزولید، مومتازون، تریامسینولون، بکلومتازون و سیکلسونید.
- کورتیکو استروئیدهای خوراکی و تزریقی: اگر اسپریهای کورتیکو استروئید موثر واقع نشد، دکترتان ممکن است نوع خوراکی آن را برایتان تجویز کند مانند پردنیزون که هم میتواند به تنهایی تجویز شود و هم میتواند همراه با اسپری آن تجویز شده باشد. از آنجایی که کورتیکو استروئیدهای خوراکی میتواند عوارض جانبی مهمی داشته باشد شما فقط برای یک دورهی کوتاه از آنها استفاده میکنید. اگر پولیپ بینی شدید و ماندگار باشد ممکن است از کورتیکو استروئیدهای تزریقی استفاده شود.
- داروهای دیگر: دکتر شما ممکن است داروهایی برایتان تجویز کند که میتواند شرایطی که منجر به التهاب مزمن در سینوسها و مسیرهای بینی شما میشود را درمان میکند. این داروها عبارتند از: آنتی هیستامین که آلرژی را کنترل میکند و آنتی بیوتیک که میتواند عفونتهای دورهای و مزمن را درمان کند. درمان و حساسیت زدایی به آسپرین هم میتواند برای برخی از بیمارانی که پولیپ دارند مفید واقع شود.
جراحی پولیپ بینی
- اگر دارو درمانی نتوانست پولیپ بینی را کوچک کند و از بین ببرد، ممکن است نیاز به جراحی اندوسکوپیک داشته باشید(حذف پولیپ بینی تحت عنوان “جراحی آندوسکوپی سینوس” شناخته میشود). تا به وسیلهی آن پولیپها از بین رفته و مشکلاتی که باعث التهاب سینوسها و ایجاد پولیپ میشدند را درمان کند.
- در جراحی اندوسکوپی جراح یک لولهی کوچک را که دارای ذره بین و یک دوربین کوچک است وارد سوراخهای بینی تان کرده و به طرف حفرههای سینوس شما هدایت میکند. او برای از بین بردن پولیپ و اجزای دیگری که باعث انسداد جریان مایعات از سینوسهای شما شده است از یک جسم کوچک که میتواند پولیپها را بتراشد استفاده میکند.
- همچنین ممکن است دهانه ی سینوسها را که به مسیرهای بینی منتهی میشود، بزرگ تر کند. جراحی اندوسکوپی معمولا به عنوان یک جراحی سرپایی انجام میشود.
- پس از جراحی، برای چند ساعت شما تحت نظر قرار خواهید گرفت. اگر پانسمانی در بینی شما استفاده شده باشد، حذف خواهد شد. اگر خونریزی وجود نداشته باشد، شما مرخص شده و برای طی کردن دوره بهبودی به خانه خواهید رفت. معمولاً توصیه میشود که حدود دو هفته بعد از عمل جراحی، بیمار به استراحت بپردازد. بعد از جراحی به احتمال زیاد باید از اسپریهای کورتیکو استروئید استفاده کنید. این دارو میتواند از بازگشت پولیپ بینی جلوگیری کند. دکترتان برای تسریع بهبود بعد از جراحی ممکن است شستشو به وسیلهی آب نمک را به شما پیشنهاد کند.
روشهای پیشگیری از پولیپ بینی بعد از جراحی
بعد از درمان پولیپ بینی با رعایت موارد زیر میتوانید از ابتلای مجدد به پولیپ بینی پیشگیری کنید:
- مدیریت آلرژی و آسم: توصیههای درمانی دکتر خود را برای مدیریت آسم و آلرژی دنبال کنید. اگر علائم بیماری شما به خوبی کنترل نشد این مساله را با دکتر خود در میان بگذارید تا برنامه ی درمانی جدیدی در اختیار شما قرار دهد.
- اجتناب از محرکهای بینی: تا جایی که امکان دارد از استنشاق آلایندههای موجود در هوا که منجر به التهاب و سوزش بینی و سینوسهای شما میشود اجتناب کنید این آلایندهها عبارتند از: آلرژنها، دود تنباکو، گازهای شیمیایی، گرد و خاک و دیگر ذرات ریز موجود در هوا
- رعایت بهداشت: اگر هوای خانه ی شما خشک است از یک دستگاه مرطوب کننده ی هوا استفاده کنید. این کار به مرطوب کردن مسیرهای تنفسی، بهبود جریان مخاط از سینوسها و جلوگیری از انسداد و التهاب بینی کمک میکند.
- استفاده از شوینده ی بینی: از یک اسپری آب نمک برای شستشوی مجاری بینی خود استفاده کنید. این کار جریان مخاط را بهبوده داده و بینی را از آلرژنها و محرکهای دیگر پاک میکند.