علت خرابی و تعمیر مین برد تلویزیون

خرابی برد دستگاه‌ها معمولاً مساوی‌ست با بلااستفاده‌شدن آن‌ها. به‌خاطر همین تعمیر مین برد تلویزیون نه‌تنها یک کار تخصصی، بلکه تنها راهِ نجات دستگاه و جلوگیری از تعویض‌های پرهزینه است.

در این راهنما دلایل و نشانه‌های خرابی این قطعه را یک‌به‌یک بررسی کرده‌ایم و مسیر تعمیر مین برد در هرحالت را توضیح داده‌ایم. با ما همراه باشید.

نقش مین برد در تلویزیون چیست؟

مین برد (Main Board) یا برد اصلی، که گاهی به آن مادربرد هم می‌گویند، یک برد مداریِ چاپی‌ست که ورودی‌ها و خروجی‌های صدا و تصویر تلویزیون به آن وصل شده‌اند.

مین برد چهار عملکرد اصلی دارد:

1. از طریق پردازنده‌های CPU و MCU (واحد میکروکنترلر)، سیستم را از طریق سیگنال‌های متعدد کنترل می‌کند. مثلاً مین برد است که به برد پاور می‌گوید نور پس‌زمینه/بک‌لایت را روشن کند؛ به پنل می‌گوید روشن/خاموش شود و ….
2. انواع سیگنال‌های ویدیویی ورودی (از سمت کانکتورهای ویدیویی مانند HDMI، COAX، Component و …) را پردازش می‌کند.
3. شامل آی‌سی صوتی (از جمله تقویت‌کننده صوتی که بلندگوها به آن متصل می‌شوند) است.
4. شامل یک بخش DC-DC است که پس از دریافت برق از برد منبع تغذیه، ولتاژ مناسب برای سایر بخش‌های سیستم را تعیین می‌کند. اگر تلویزیون قابلیت سه‌بعدی یا وای‌فای داشته باشد، مین برد آن‌ها را هم کنترل می‌کند.

نشانه‌های خرابی مین برد تلویزیون

مین برد قلب تپنده تلویزیون شماست و بی‌توجهی به آن می‌تواند دستگاه را از کار بیندازد. برای این‌که جلوی این اتفاق را بگیرید، باید نشانه‌های خرابی برد را بشناسید:

روشن نشدن تلویزیون

اگر تلویزیون اصلاً روشن نمی‌شود، احتمال دارد که مشکل از برد اصلی باشد.

راه‌حل:

• ابتدا محافظ، پریز، دوشاخه و کابل تلویزیون را چک کنید؛ اول باید ببینید اصلاً برق به دستگاه می‌رسد یا خیر.
• شدت مشکل را برآورد کنید؛ آیا تلویزیون ناگهان خاموش شده و دیگر روشن نمی‌شود؟ آیا صرفاً وقتی دکمه روشن/خاموش کنترل را می‌زنید اتفاقی نمی‌افتد، یا نشانگر برق تلویزیون حتی بعد از فشاردادن دکمۀ پاور هم روشن نمی‌شود؟
• اگر پاسخ‌تان به پرسش‌های بالا مثبت است، احتمال دارد علت خرابی مین برد تلویزیون منبع تغذیۀ آن باشد و باید از تعمیرکار کمک بگیرید.
• اگر تلویزیون روی استندبای یا چراغ قرمزرنگ قفل کرده باشد (و روشن نشود)، احتمالاً SPU (System Processing Unit) یا همان CPU دستگاه مشکل بهم زده است.

توجه! هرگز بدون رعایت نکات ایمنی سراغ تعمیر مین برد نروید؛ منظور مواردی مثل جدا کردن دستگاه از برق و استفاده از ابزارهای تخصصی و عایق است. از دستکاری غیرضروری و به‌اصطلاح شانسیِ قطعات هم بپرهیزید و هرگاه لازم بود، از متخصص کمک بگیرید.

قفل‌کردن و خاموش‌شدن تلویزیون

اگر تلویزیون روشن می‌شود، اما پس از نمایش لوگو خاموش می‌شود، خاموش/روشن می‌شود یا روی لوگو هنگ می‌کند، باز هم محتمل است که برد مقصر باشد.

راه‌حل:

• این مشکل معمولاً به‌خاطر سی‌پی‌یو یا آی‌سی فلش برد است، که با تعویض‌شان برطرف می‌شود.

چشمک‌زدن صفحۀ نمایش

چشمک‌زدن صفحۀ نمایش تجربۀ شما را مختل می‌کند و نشان‌دهنده مشکلی احتمالی در مین برد است.

راه‌حل:

• ابتدا از سلامت کابل HDMI، آنتن و سایر اتصالات تلویزیون مطمئن شوید تا احتمال خرابیِ مین برد قوی‌تر شود.
• اگر بعد از به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری با این مشکل مواجه شده‌اید، نگران علت خرابی و تعمیر مین برد تلویزیون نباشید؛ مشکل به احتمال زیاد نرم‌افزاری‌ست.
• چشمک‌زدن‌های تصادفی که بدون تغییر در وضعیت برق یا تنظیمات رخ می‌دهند، یا چشمک‌زدن بخشی از صفحۀ نمایش معمولاً به‌خاطر خرابی مدارهای برد است.
• علاوه‌بر مین برد، مشکلات سخت‌افزاریِ دیگری هم باعث چشمک‌زدن صفحۀ نمایش می‌شوند؛ پس اگر مطمئن نیستید، برای تست دقیق قطعات از کارشناس تعمیر تلویزیون سامسونگ (یا برند دستگاه خودتان) کمک بگیرید.

بهم‌ریختن تصویر

علاوه‌بر چشمک‌زدن تصویر، ظاهرشدن خطوط رنگی، بهم ریختن تصویر یا نگاتیوی‌شدن آن هم می‌تواند به‌دلیل معیوب‌شدن برد باشد.

راه‌حل:

• ابتدا مین برد باید عیب‌یابی شود؛ اگر مشکلی نبود، بایستی برای تعمیر ال سی دی تلویزیون اقدام کنید.

مشکلات مربوط به صدا

مشکلات صوتی تلویزیون هم می‌تواند به‌خاطر نقصِ مادربرد باشد؛ مثلاً اگر با وجود تصویر واضح، صدای دستگاه هیچ خروجی ندارد؛ صدا تغییر کرده یا خش‌خش دارد (درصورتی‌که بلندگوی تلویزیون سالم است)؛ یا اینکه دکمه‌های کنترل‌های صدا چیزی را تغییر نمی‌دهند.

راه‌حل:

• این ایرادات عمدتاً به‌خاطر آسیب‌دیدن مدار صوتیِ مین برد هستند، که باید توسط تکنسین عیب‌یابی و برطرف شوند.

درست کارنکردن کنترل

اگر کنترل تلویزیون کار نمی‌کند، مشکل همیشه از خودِ کنترل نیست. برای اینکه مطمئن شوید به تعمیر مین برد نیاز دارید یا نه، باید ببینید ریموت سالم است یا خیر.

راه‌حل:

• ببینید آیا دکمه‌های خود تلویزیون کار می‌کنند یا نه، یا اینکه فقط ریموت کار نمی‌کند.
• کنترل را روی دستگاه‌های دیگر امتحان کنید تا مشخص شود واقعاً خراب است یا خیر.
• اگر تنظیمات دستگاه بدون توضیح مشخصی عوض شده‌اند یا ورودی‌های آن تغییر کرده‌اند، یعنی خطای دریافت از سمت تلویزیون است. این مشکلات (که روی حسگر کنترل از راه دور تأثیر می‌گذارند) می‌تواند به‌خاطر برد باشد و باید توسط کارشناس تعمیر تلویزیون قدیمی/جدید بررسی شود.

کارنکردن پورت‌ها

از کار افتادن پورت‌های تلویزیون (به‌ویژه خروجی‌های HDMI و AV) هم از سیگنال‌های نیاز به تعمیر مین برد تلویزیون سامسونگ، ال‌جی و … است.

راه‌حل:

• ابتدا دستگاه را با کابل‌های سالم تست کنید و ببینید ایراد برطرف می‌شود یا خیر.
• اگر مشکل برطرف نشد، از متخصص تعمیرات تلویزیون اسنوا یا برند دستگاه خودتان کمک بگیرید تا برد و همچنین خود پورت‌ها عیب‌یابی و تعمیر شوند.

ریست‌شدن تلویزیون و حذف کانال‌ها

اگر هربار که دستگاه را خاموش و روشن می‌کنید، همۀ کانال‌ها حذف می‌شوند و تنظیمات به حالت پیش‌فرض برمی‌گردند، باید برای عیب‌یابی مین برد اقدام کنید:

راه‌حل:

• این خرابی عمدتاً به‌خاطر آی‌سی فلش است و با پروگرام آی‌سی یا تعویض قطعه برطرف می‌شود.

علت خرابی مین برد تلویزیون

عوامل محیطی و سخت‌افزاری گوناگونی می‌توانند به برد اصلی آسب بزنند که رایج‌ترین‌شان عبارت‌اند از:

• نوسان و مشکلات برق: یکی از دلایل اصلی خرابی مین برد تلویزیون، نوسانات برق یا منبع تغذیه ناپایدار است. افزایش ناگهانی ولتاژ (به‌خاطر قطع برق، سیم‌کشی معیوب و بعضاً رعدوبرق)، می‌تواند به قطعات ظریف روی برد آسیب برساند. حتی نوسانات کوچک و مکرر هم به‌مرور زمان برد را معیوب می‌کنند.
• گرمای بیش از حد: حرارت دشمن قطعات الکترونیکی‌ست. اگر تلویزیون در چنین محیطی باشد (آن‌هم بدون تهویۀ مناسب)، فشار حرارتی می‌تواند باعث ترک‌خوردن اتصالات لحیم‌شده، نقص عملکرد تراشه‌ها یا ورم‌کردن و نشت خازن‌ها شود.
• رطوبت بیش از حد: مشابه حرارت، رطوبت زیاد یا ریختن آب روی دستگاه هم می‌تواند علت خرابی مین برد تلویزیون باشد. رطوبت ریسکِ خوردگی، اتصال کوتاه، آسیب به عایق‌بندی و اختلال در عملکرد قطعات را افزایش می‌دهد.
• آسیب فیزیکی: ضربه‌های شدید و اصولاً هرگونه شوک فیزیکی (ازجمله افتادن دستگاه) می‌توانند قطعات را از جای خود خارج کند یا خود برد را دچار ترک‌خوردگی و شکستگی کند.
• خرابی قطعات: گاهی خرابیِ مین برد با معیوب‌شدن یکی از قطعات روی برد مانند خازن‌ها، مقاومت‌ها یا آی‌سی‌ها شروع می‌شود. این خرابی‌های کوچک‌تر می‌توانند یکی‌یکی پشت‌سرهم اتفاق بیفتند و نهایتاً کل برد را از کار بیندازند. قطعات قدیمی یا بی‌کیفیت معمولاً مسئول چنین خرابی‌هایی هستند.
• مشکلات میان‌افزاری یا نرم‌افزاری: بعضی‌وقت‌ها علت خرابی مین برد تلویزیون اصلاٌ سخت‌افزاری نیست و ممکن است ناشی از اشکالات میان‌افزاری/نرم‌افزاری باشد که مانع عملکرد صحیح برد می‌شوند. این مشکل مربوط به خرابی برد نیست، اما می‌تواند نشانه‌های آن را تقلید کند.
• مشکلات تولید: این مورد چندان رایج نیست، اما نقص‌های کارخانه‌ای مانند لحیم‌کاری ضعیف، مواد بی‌کیفیت یا … می‌توانند زمینۀ را برای شناسایی علت خرابی و تعمیر مین برد تلویزیون فراهم کنند. این موارد معمولاً پس از مدت کوتاهی استفاده یا تحت شرایطی خاص آشکار می‌شوند.

هزینه تعمیر مین برد تلویزیون

هزینۀ تعمیر این قطعه به فاکتورهای گوناگونی ازجمله برند و مدل تلویزیون، شدت خرابی و قطعاتی که باید تعویض شوند، بستگی دارد.

با ثبت درخواست رایگان در اپلیکیشن یا وب‌سایت «خدمت از ما» می‌توانید مبلغ دقیق را از چند تعمیرکار استعلام کنید؛ اگر هم می‌خواهید حدود هزینه‌ها را بدانید، صفحه «هزینه تعمیر تلویزیون» را ببینید.

نکات مهم در تعمیر مین برد تلویزیون

• پیش از لمس هر قطعه‌ای، تلویزیون را از برق بکشید و خازن‌ها را تخلیه کنید. برای احتیاط بیشتر حتماً از لوازم ضد الکتریسیتۀ ساکن (مانند دست‌بند و مت آنتی‌استاتیک) هم استفاده کنید.
• پیش از دست به‌کار شدن برای تعمیر مین برد تلویزیون سامسونگ یا هر برند دیگر، مشکل را دقیق شناسایی کنید؛ بررسی چشمی (برای پیداکردن سوختگی‌ها، خازن‌های متورم، ترک در لحیم‌ها و …)، استفاده از مولتی‌متر (برای تست سلامت یا اتصال کوتاه قطعات)، ریست یا به‌روزرسانی‌های لازم از گام‌های لازم برای این‌کار هستند.
• همیشه مطمئن شوید که مشکل از مین برد است و منبع تغذیه، برد تیکان یا مدار نور پس‌زمینه معیوب نیستند.
• قبل از جداکردن قطعات، از اتصالات‌شان عکس بگیرید یا روی آن‌ها برچسب بزنید.
• قطعات را یکی‌یکی تعویض کنید و هربار برد را تست کنید تا خطای جدیدی به‌وجود نیاید.
• همیشه برای تعمیر مین برد تلویزیون از قطعات باکیفیت استفاده کنید. همچنین، شماره قطعات را (به‌ویژه آی‌سی‌ها، ترانزیستورها و رگولاتورهای ولتاژ) دقیقاً مطابقت دهید.
• برای لحیم‌کاری از یک دستگاه با دمای کنترل‌شده و اندازۀ نوک مناسب استفاده کنید. قبل از نصب قطعات جدید هم لحیم قدیمی را به‌طور کامل بلند کنید و تمیز کنید.
• همیشه قبل از مونتاژ کامل، دستگاه را تست کنید.
• در برخی موارد، مشکل برد اصلی با به‌روزرسانی میان‌افزار یا برنامه‌ریزی مجدد EEPROM برطرف می‌شود.

خرابی مین برد لزوماً به‌معنی تمام‌شدن عمر تلویزیون نیست؛ خیلی‌وقت‌ها با عیب‌یابی دقیق و تعمیر اصولی دستگاه مثل روز اول‌اش می‌شود.

با ثبت سفارش رایگان در «خدمت از ما» می‌توانید بهترین متخصصان تعمیر تلویزیون صنام، اسنوا، دوو، سامسونگ، ال‌جی و … را پیدا کنید، از آن‌ها قیمت بگیرید، سوابق‌شان را چک کنید، نظرات مشتریان قبلی‌شان را بخوانید و فرد ایده‌آل را جهت تعمیر مین برد تلویزیون استخدام کنید.