هر آنچه درباره شارژ کولر گازی باید بدانید
شارژ گاز کولر یکی از اقدامات مهم و ضروری در راستای نگهداری و استفاده از کولر گازی است که باید به آن توجه داشته باشید. امروزه یکی از اصلیترین لوازم سرمایش و گرمایشی که در ساختمانها مورداستفاده قرار میگیرد، کولر گازی یا اسپیلت است.
برای عملکرد بهتر و سالمتر دستگاه، باید شارژ مخزن گاز کولر را جدی بگیرید. در صورت خالی بودن این مخزن، ممکن است خطرات جدی و آسیبهای مختلفی به وجود آیند. در ادامه به صورت کامل به توضیح درباره گاز گیری کولرهای گازی میپردازیم تا بتوانید اطلاعات موردنیاز را در این زمینه به دست آورید.
دلایل نیاز به شارژ گاز کولر
در ابتدا لازم است با دلایلی که باعث میشوند دستگاه نیاز به شارژ گاز داشته باشد آشنا میشویم. بدیهی است که با اطلاع از این دلایل، میتوانید زمان نیاز به گاز را تشخیص داده و با عملکرد دستگاه بهتر آشنا شوید.
نصب کولر گازی نو
یکی از دلایل شارژ گاز کولر، نصب یک کولر تازه و جدید است. تمام تولیدکنندگان این محصول در سطح هان، به صورت استاندارد از پیش تعیین شده، به میزان 5 متر لولهکشی، داخل سیستم کولر گاز مبرد قرار میدهند. بعد از اینکه فرآیند نصب کولر به صورت کامل توسط تکنسین انجام شد، میتوانید شیر سرویس را باز کنید تا گاز تعبیه شده وارد چرخه شود. چنانچه میزان لولهکشی شما بیشتر از 5 متر شود، تکنسین باید با توجه به استانداردها و جدولهای ارائه شده در این زمینه توسط کمپانی سازنده، اقدام به شارژ کردن میزان گاز اضافی موردنیاز دستگاه کند. پس یکی از دلایل در این زمینه میتواند لولهکشی بیشتر از 5 متر باشد.
نصب کولر گازی بدون گاز
شما با راهنمایی یک فرد متخصص و تکنسین در این زمینه، میتوانید تشخیص دهید که کولر گازی شما به صورت کامل فاقد گاز است. این حالت تنها در صورت وجود نشتی در بخشهای مختلف کولر گازی اتفاق میافتد. پس در صورت مواجه شدن با یک کولر گازی خالی از گاز، ابتدا باید دستگاه را وکیوم کرده و به دنبال روش مناسب برای نشتیابی کولر باشید. در صورتی که نشتیابی به خوبی انجام نشود، احتمال خالی شدن گاز کولر بعد از شارژ وجود دارد؛ پس حتما این موضوع را جدی گرفته و در راستای آن اقدام کنید. بعد از اینکه نشتی کاملا برطرف شد، تکنسین باید بر اساس کاتالوگ موجود بر روی دستگاه، اقدام به شارژ گاز کولر بکند.
کاهش مقدار گاز
یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود نیاز به شارژ گاز کولر به وجود آید، کاهش مقدار گاز درون مخزن کولر است. علائم مختلفی در این زمینه وجود دارند که شما میتوانید بر اساس آنها این موضوع را تشخیص دهید. بعد از تشخیص کاهش مقدار گاز، باید در راستای شارژ کولر گازی اقدام کنید.
علائم نیاز به شارژ کولر گازی
کاهش گاز کولر گازی، معمولا با علائم و نشانههایی همراه است که میتواند باعث بروز اختلال در عملکرد دستگاه شود. چنانچه این اختلالات به موقع برطرف نشوند، ممکن است آسیبهای جدیتری به دستگاه وارد شود که تعمیرات آنها نیز هزینه بسیار گزافی را به دنبال خواهند داشت. برخی از اصلیترین علائم در این زمینه به شرح زیر هستند.
یخ زدن لوله رفت و برگشت
به صورت کلی عملکرد کولر گازی به این صورت است که در روند سرمایش، گاز مبرد در انتهای مسیر خود، وارد کویل میشود. چنانچه گاز موجود در مخزن کاهش پیدا کند، کویل ها با افت دمای شدید رو به رو خواهند شد. در این حالت رطوبت روی لولهها یخ زده و ممکن است باعث مسدود شدن لولهها و وارد شدن آسیبهای حدی شود؛ پس چنانچه با این حالت روبه رو شدید، برای شارژ گاز کولر اقدام کنید.
کاهش میزان سرمایش
میدانیم که گاز مبرد موجود در کولر گازی، یکی از اصلیترین عوامل برای ایجاد سرمایش محسوب میشود. کمبود میزان این گاز میتواند باعث به وجود آمدن اختلال در سرمایش کولر شود.
افزایش هزینه برق
نشتی گاز باعث میشود تا کولر گازی نتواند به خوبی سرمایش محیط را فراهم کند. همین امر موجب میشود تا شما قدرت کولر را افزایش داده و در نتیجه آن میزان مصرف انرژی کولر گازی نیز افزایش پیدا کند. در چنین حالتی شما در انتهای ماه با افزایش چشمگیر هزینه برق روبه رو خواهید شد.
تولید صدای ناهنجار
از دیگر نشانهها و علائم نیاز به شارژ کردن کولر گازی، میتوانیم به صداهای ناهنجار و عجیب اشاره کنیم. شنیدن صدای جریان آب و یا حباب یکی از اصلیترین نشانهها در این زمینه هستند که باید به آن توجه داشته باشید. در صورت مشاهده این علائم، توصیه میکنیم که سریعا کولر گازی را خاموش کنید تا از وارد شدن آسیبهای جدیتر به دستگاه جلوگیری شود. سپس با یک تکنسین مجرب در این زمینه مشورت کرده و برای شارژ گاز کولر، آماده شوید.
نحوه تشخیص نشتی و کمبود گاز در کولر گازی و اسپیلت
میدانیم که قبل از شارژ گاز کولر گازی، باید حتما قسمتی که نشتی گاز دارد را به خوبی ترمیم کنیم تا بعد از تزریق گاز، مخزن مجددا تخلیه نشود. در این زمینه شما باید از راهها و روشهای کاربردی برای تشخیص نشتی گاز، اطلاع داشته باشید.
بو کردن محیط اطراف
اکثر گازهای مبرد بدون بو هستند، اما شما با کمی دقت میتوانید در اطراف دستگاه متوجه نشتی گاز شوید. کافی است به دستگاه نزدیک شده و عمیق بو بکشید. چنانچه دستگاه در یک فضای بسته قرار داشته باشد، میتوانید متوجه یک بوی عمیق بشوید. احتمال تشخیص نشتی با این روش در فضای باز به مراتب کمتر خواهد شد.
به وجود آمدن لکه بر روی لولهها
نشت گاز در کولر گازی میتواند باعث به وجود آمدن لکههای مختلفی بر روی لولهها شود. شما میتوانید از طریق گشتن به دنبال این لکه ها، به تشخیص نشتی بپردازید. این روش را میتوانیم راحتترین و در عین حال سریعترین روش برای تشخیص نشتی معرفی کنیم. مشاهده لکههای ناشی از وجود روغن نیز میتواند به دلیل نشتی گاز مبرد باشد که باید حتما با یک تکنسین در میان گذاشته شود.
صدا در اطراف ترموستات
نشتی گاز باعث میشود تا شما در اطراف ترموستات دستگاه، صدایی زوزه مانند که بیشباهت به سوت زدن نیست، بشنوید. این صدا بسیار ضعیف بوده و شما تنها در شرایط سکوت مطلق میتوانید آن را بشنوید. تنها در صورتی که مخزن کاملا خالی از گاز مبرد باشد این صدا شنیده خواهد شد.
رنگ فلورسنت
از دیگر راهکارهایی که برای تشخیص نشتی میتوانید استفاده کنید، استفاده از رنگ فلورسنت است. این روش تخصصی بوده و فقط توسط تکنسینهای فعال در این زمینه به کار گرفته میشود. ابزار مختلفی مانند لامپ ماوراءبنفش و ... در این زمینه نیاز است که افراد عادی به آنها دسترسی ندارند.
استفاده از آب و صابون
از دیگر راهکارهای مرسوم و کاربردی برای تشخیص نشتی گاز، به کار بردن محلول آب و صابون است. برای این کار کافی است محلول را بر روی شبکه بزنید و سپس به دنبال تشکیل حباب باشید. هر جایی که شاهد تشکیل حباب بودید، نشاندهنده نشتی گاز است. چنانچه دستگاه کاملا خالی از گاز مبرد شده باشد، این روش نمیتواند کمکی به شما برای پیدا کردن نشتی بکند.
وسایل موردنیاز برای گازگیری کولر دوتیکه
گازگیری کولر گازی دوتیکه یک کار تخصصی بوده که معمولا باید توسط تکنسینها و افراد متخصص در این زمینه انجام شود. بر همین اساس انجام این کار به وسایل و ابزارآلات مخصوصی نیاز دارد که فرد باید به تمام آنها دسترسی داشته باشد.
گیج فشار
با گیج فشار شما میتوانید میزان فشار گاز وارد شده در مخزن را به خوبی اندازهگیری کنید گیجهای فشار انواع مختلفی دارند که از میان آنها میتوانیم به گیج تکی ساده و گیج مانیوفلد اشاره کنیم. هر کدام از این وسایل، کاربرد مخصوصی در شارژ گاز کولر گازی دارند.
پمپ وکیوم
دیگر وسیلهای که در راستای شارژ گاز کولر گازی معمولا مورداستفاده قرار میگیرد، پمپ وکیوم است. از این دستگاه صرفا برای ایجاد خلأ استفاده میشود. پمپ وکیوم این قابلیت را دارد که هوا و یا رطوبت احتمالی را از درون سیکل خارج کرده و حالتی بسیار نزدیک به خلأ مطلق را برای شما ب وجود آورد. در برخی از مواقع به دلیل عدم وجود و یا دسترسی به این پمپ و یا محدودیت استفاده از آن، میتوان از کمپرسور یدکی نیز استفاده کرد.
وکیوم سنج
برای متوجه شدن تکامل وکیوم، به یک دستگاه تحت عنوان وکیوم سنج نیاز است. این دستگاه الکترونیکی میتواند تأثیر زیادی در روند وکیوم سازی دستگاه شما داشته باشد.
تجهیزات جوشکاری
از دیگر لوازم تخصصی و مهم در زمینه شارژ کولر گازی، میتوانیم به تجهیزات جوشکاری اشارهکنیم. تجهیزات جوشکاری شامل طیف گستردهای میشوند که تکنسین هنگام کار باید به آنها دسترسی داشته باشد. در این زمینه باید به کپسولهای اکسیژن، اسیتیلن یا بوتان همراه با رگلاتور، شلنگها، مشعل جوشکاری، سیم جوش، سمباده نرم، فندک جوش، برس سیمی، پودر جوش مخصوص هر سیم و ... اشاره کنیم.
انبر لوله کور کن
وسیله دیگری که در این زمینه مورداستفاده قرار میگیرد، مشابه با انبر قفلی بوده که از آن برای مسدود کردن کامل لوله شارژ استفاده میشود تا از خروجی گاز در حین شارژ، به صورت کامل جلوگیری شود. با کمک انبر لوله کور کن، میتوان با واردکردن مقداری فشار، لوله را به صورت کامل کور کرد و برای اطمینان بیشتر، جلوی آن را نیز جوش داد تا از شکستن احتمالی آن جلوگیری شود.
انواع گازهای مناسب
حال که تا حدی با شارژ کولر گازی و نشانههای نیاز به شارژ آشنا شدیم، لازم است تا درباره انواع گازهای مناسب و کاربردی در این زمینه نیز اطلاعات به دست آوریم. به صورت کلی گازهای مبرد مورداستفاده در انواع سیستمهای تهویه، در طی سالها تغییرات زیادی داشتهاند. یکی از مرسومترین گازها که اغلب مورداستفاده قرار میگرفت، گاز R22 است. این گاز به دلیل مضراتی که برای محیطزیست به دنبال دارد امروزه در اغلب کشورهای توسعهیافته، از رده خارج شده و استفاده نمیشود.
بسیاری از کشورها امروزه از گاز R410A در این زمینه استفاده میکنند که تأثیر به مراتب کمتری بر روی محیطزیست میگذارد. این گاز از ترکیب دو گاز R32 و R125 تشکیل شده است و شارژ کردن کولر گازی با آن، نیاز به مهارت، دقت و تخصص بالایی دارد. کمپانی دایکین واقع در کشور ژاپن که یکی از معروفترین شرکتها در زمینه ساخت انواع محصولات تهویه محسوب میشود، امروزه از گاز R32 در محصولات خود استفاده میکند. این گاز به عنوان یک گاز دوست دار محیطزیست شناخته شده و تأثیرات مخرب بسیار کمی در این زمینه دارد.
انواع روشهای شارژ کولر گازی
شارژ گاز کولر گازی امروزه به روشهای مختلفی انجام میشود که هر کدام از آنها ویژگیها و همچنین مزایای مخصوص به خود را دارند. در این بخش با چند نمونه از اصلیترین روشها در این زمینه آشنا میشویم.
روش گاز وزنی
مرسومترین و بهترین روش برای شارژ کولر گازی، روش گاز وزنی است. در این روش تکنسینها معمولا از یک ترازوی مخصوص برای اندازهگیری میزان گاز موردنیاز هر کولر استفاده میکنند. طبق تجربیات کسب شده، برای هر 5 متر لولهکشی، معمولا نیم کیلوگرم گاز مبرد موردنیاز است
شارژ گاز آمپری
در این روش از مقدار جریان الکتریکی استفاده میشود تا بتوان میزان گاز موردنیاز برای شارژ گاز کولر را مشخص نمود. بر روی برچسب فنی دستگاه، تمام اطلاعات مختلف مانند میزان جریان آن درج شدهاند. این جریان درواقع مربوط به عملکرد صحیح و بدون نقص دستگاه است. در این حالت میتوان با کمک یک آمپرمتر به عنوان مقیاس میزان شارژ، کولر گازی را تا زمانی که میزان جریان آن به حد معقول و استاندارد برسد، شارژ نمود. این روش نیز میزان خطای کمی دارد و برای استفاده مناسب است.
شارژ گاز گیج مانوفیلد
این روش بر اساس فشار گاز انجام میشود. در این راستا تکنسین باید دمای هوای اطراف پنل داخلی و دمای هوای یونیت خارجی را به صورت دقیق اندازهگیری کند. سپس باید به سراغ جدولهای اطلاعاتی که توسط کمپانی سازنده در اختیار مشتریان قرار میگیرد برود و فشار کولر گازی متناسب با هر دو دمای اندازهگیری شده را محاسبه کند. در مرحله بعدی باید همزمان با شارژ گاز کولر، با استفاده از گیج مانوفیلد، میزان فشار کولر گازی را نیز اندازه بگیرد. بعد از رسیدن به مقدار فشار موردنظر، عملیات شارژ کردن نیز باید تمام شود. لازم به ذکر است که این روش به نسبت روشهای دیگر از اعتبار و دقت کمتری برخوردار است.
انواع حالتهای شارژ گاز کولر گازی
کولر گازی به صورت کلی در مواقع و حالتهای مختلف، ممکن است نیاز به شارژ گاز پیدا کند. در این بخش قصد داریم تا حالتهای مختلف در این زمینه آشنا شویم.
شارژ کولر گازی فاقد گاز
در برخی از موارد ممکن است به هر دلیلی مانند نشتی گاز و ... مخزن گاز سیستم به صورت کامل تخلیه شده باشد. در چنین مواقعی شما باید قبل از به راه انداختن دستگاه، آن را شارژ کنید. میزان شارژ دستگاه در این حالت باید بر اساس مقدار نوشته شده بر روی دفترچه آن و یا بر اساس متراژ لولهکشی آن انجام شود.
اضافه کردن گاز
در برخی از مواقع نیز ممکن است متوجه نشتی گاز شده باشید. در این حالت سطح گاز موجود در سیستم کم شده و نیاز به اضافه کردن دارد. برای اضافه کردن گاز نیز شما میتوانید مطابق با روشهایی که در بخش قبلی معرفی کردیم مانند روش وزنی و ... اقدام به اضافه کردن گاز کنید.
شارژ گاز در زمان نصب
همانطور که اشاره کردیم، تمامی دستگاههای ساخته شده در این زمینه، مطابق با یک استاندارد جهانی، به اندازه لولهکشی 5 متری دارای گاز مبرد هستند. پس در اکثر مواقع هنگام نصب دستگاه شما نیاز به شارژ گاز آن ندارید، مگر در مواقعی که طول لولهکشی نصب دستگاه بیشتر از 5 متر شده باشد. در این حالت لازم است تا در ازای میزان متراژ اضافه شده، گاز بیشتری در مخزن سیستم قرار بگیرد.
شارژ گاز در زمان نشتی
نشتی گاز یکی از دلایلی است که باعث میشود تا دستگاه به شارژ گاز کولر نیاز داشته باشد. در چنین موقعیتهایی شما باید در راستای ترمیم محل نشتی اقدام کرده و سپس به سراغ شارژ گاز کولر گازی بروید. در غیر این صورت گاز شارژ شده نیز از همان نقطه نشت کرده و دستگاه مجددا نیاز به شارژ پیدا میکند. پس در این موقعیت برطرف کردن نقص اولویت داشته و در ابتدا باید به آن پرداخته شود.
شارژ کولر گازی در زمستان یا بعد از جابه جایی
همانطور که میدانیم به صورت کلی هیچ زمان مشخصی برای شارژ کولر گازی وجود ندارد که شما بتوانید به آن اشارهکنید. در زمستان و یا بعد از جابه جایی، شما میتوانید با مشورت تکنسین و یا سرویسکار دستگاه، برای شارژ کردن آن اقدام کنید.
بهترین زمان شارژ گاز کولر
در راستای اقدام برای شارژ گاز کولر گازی، لازم است تا بهترین زمان برای این کار را نیز شناسایی کنید. درواقع برای بسیاری از افراد سؤال پیش میآید که کولر گازی دقیقا چه زمانی به شارژ گاز نیاز دارد. به صورت کلی باید بگوییم که هیچ زمان مشخصی برای شارژ کولر گازی وجود ندارد. اگر به دنبال زمان شارژ دورهای برای این کار هستید، باید بگوییم که کولر گازی همچنین امکانی را ندارد.
دلایل مختلفی مانند نشتی و خرابیهای مختلف، ممکن است باعث تمام شدن گاز کولر شوند. بر همین اساس نمیتوان زمانی را از پیش برای شارژ گاز تعیین کرد. شما میتوانید با توجه به علائمی که در بخشهای قبلی به آنها اشاره کردیم، زمان مناسب برای شارژ گاز کولر را مشخص کنید. معمولا در زمان سرویس دستگاه، وضعیت شارژ آن نیز موردبررسی قرار گرفته و در صورت نیاز، این کار انجام میشود.
مقدار گاز موردنیاز و علائم زیاد بودن گاز
در زمان شارژ کولر گازی، باید توجه بسیار زیادی به مقدار گاز موردنیاز دستگاه داشته باشید. در واقع در این زمینه دستگاه با محدودیتهایی همراه بوده و میزان شارژ، به هیچ عنوان نباید بیشتر از آن حد شود. بهترین راه برای آگاهی از میزان شارژ گاز کولر، مراجعه به دفترچه و یا پلاک فنی آن است. در اغلب مواقع این میزان به صورت دقیق بر روی دفترچه دستگاه نوشته شده است. همچنین بر روی بدنه کندانسور نیز یک پلاک فنی تعبیه شده که مقدار شارژ موردنیاز بر حس گرم بر روی آن درج شده است. چنانچه به هر دلیلی به این پلاک و یا دفترچه معرفی شده دسترسی نداشتید، میتوانید با در نظر گرفتن متراژ لولهها، میزان شارژ موردنیاز را تعین کنید. این کار بهتر است توسط تکنسین مجرب انجام شود.
تفاوت شارژ اسپیلت و کولر گازی
قبل از اینکه به بررسی تفاوت در شارژ کردن کولر گازی و اسپیلت بپردازیم، لازم است تا به صورت کلی تفاوتهای بین این دو دستگاه را موردبررسی قرار دهیم. برخی از افراد بر این باورند که هردوی این اسامی به یک دستگاه اشاره دارند؛ در حالی که نمیتوان چنین نتیجهای گرفت. در واقع باید بگوییم که اسپیلت یکی از انواع کولر گازی است. ترجمه تحت الفظی اسپیلت به معنای دو تکه و یا دوبخشی است. به همین دلیل به کولرهای گازی دو تکه، اختصارا اسپیلت میگویند.
از همین جا میتوان پی برد که استفاده از واژه اسپیلت برای کولرهای گازی یکتکه مانند مدلهای پنجرهای، ایستاده و یا پرتابل اشتباه است. حال که با ارتباط این دو عنوان بیشتر آشنا شدیم، میتوانیم بگوییم که شارژ گاز اسپیلت و کولر گازی، تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و اساس آن مشابه با هم است.
اقدامات ایمنی و مهم در زمان شارژ گاز
هنگام شارژ کولر گازی، باید به نکات ایمنی توجه ویژهای داشته باشید تا بتوانید بدون بروز حادثه و آسیبهای مختلف این کار را به اتمام برسانید. متخصصان و تکنسینهای فعال در این حوزه، اغلب با این نکات ایمنی آشنایی کاملی دارند و هنگام کار میتواند آنها را به خوبی رعایت کنند.
یکی از اصلیترین نکاتی که لازم است به آن توجه کنید، وکیوم کردن سیستم است. همچنین توصیه میکنیم که دستگاه را از برق جدا کرده و سپس اقدامات مربوطه را انجام دهید. چنانچه دستگاه شما با کمبود گاز روبه رو شده و قصد شارژ آن را دارید، باید دقت بیشتری را به کار بگیرید تا بتوانید به بهترین نحو ممکن این کار را انجام دهید. در این زمینه توصیه میکنیم که کل گاز کولر را تخلیه کرده و مجددا اقدام به شارژ کنید.
در صورتی که بخواهید از گازهای ترکیبی که در بخشهای قبلی معرفی کردیم برای شارژ سیستم استفاده کنید، شما به یک ترکیب کاملا مساوی از هر دو گاز نیاز خواهید داشت. مادامیکه سیستم درگیر کمبود گاز شده است، امکان تشخیص درست میزان هرکدام از گازها وجود ندارد. پس روش درست و اصولی در این موقعیت، تخلیه کامل گاز و شارژ مجدد است تا از بروز آسیبهای مختلف به دستگاه جلوگیری شود. چنانچه بدون توجه به این موضوع، به شارژ گاز کولر گازی بپردازید، احتمال فاسد شدن روغن دستگاه و همچنین صدمه دیدن کمپرسور وجود دارد. همچنین در این حالت دستگاه نمیتواند سرمایش موردنیازتان را تأمین کند.
یکی از محبوبترین وسایل سرمایشی که امروزه در اغلب ساختمانها نیز استفاده میشود، کولر گازی است. کولر گازی از طریق گاز مبرد و با سیستم مخصوص خود، میتواند به خنک کردن هوا تا سطح ایده آل بپردازد. در برخی از مواقع نشتی گاز و یا دلایل دیگر، باعث میشوند تا دستگاه به شارژ گاز کولر نیاز پیدا کند. در بخشهای قبلی به صورت کامل به دلایل شارژ کولر گازی و همچنین نحوه انجام این کار و روشهای موجود برای آن پرداختیم. با مطالعه این مطالب میتوانید اطلاعات کامل و جامعی درباره شارژ گاز کولر و گازهای مناسبی که در این زمینه مورداستفاده قرار میگیرند به دست آورید. شارژ گاز اسپیلت و انواع کولر گازی، باید توسط تکنسین و متخصص در این زمینه انجام شود تا هیچگونه آسیبی برای دستگاه به دنبال نداشته باشد.