آموزش نحوه تعویض گاز R22 با R410

اگر قصد تعویض گاز R22 با R410 را دارید، حتماً با این سؤال روبه‌رو شده‌اید که آیا این کار بدون آسیب به سیستم تهویه ممکن است یا خیر. تفاوت در فشار کاری، نوع روغن و سازگاری اجزای داخلی باعث شده این فرایند نیازمند دقت و آگاهی فنی بالا باشد. اگر اشتباه انجام شود، نه تنها راندمان دستگاه کاهش می‌یابد، بلکه ممکن است آسیب‌های جدی به کمپرسور وارد شود.

در این مطلب به تمام نکات حیاتی درباره جایگزینی گاز R22 با R410، تفاوت‌های فنی آن‌ها، مراحل آماده‌سازی سیستم، تجهیزات مورد نیاز و خطرات احتمالی این فرایند اشاره خواهیم کرد. اگر به دنبال راهی ایمن و حرفه‌ای برای این تغییر هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید!

آیا تعویض گاز r22 با r410 ممکن است؟

بر اساس گفته U.S. Environmental Protection Agency (EPA)، تعویض گاز R22 با R410A به‌طور مستقیم امکان‌پذیر نیست و نیاز به تغییرات اساسی در سیستم تهویه دارد.

R410A  دارای فشار کاری بالاتری نسبت به R22 است، بنابراین کمپرسور، لوله‌کشی، و سایر اجزای سیستم باید با قطعاتی که برای  R410A طراحی شده‌اند جایگزین شوند. به همین دلیل، استفاده از  R410A در دستگاهی که برای  R22 طراحی شده، بدون انجام این تغییرات می‌تواند منجر به آسیب جدی به سیستم شود.

همچنین، این دو گاز با یکدیگر قابل حل شدن نیستند و نوع روغن مورد استفاده برای کمپرسور آن‌ها نیز متفاوت است. به طور خلاصه، به جای تعویض مستقیم، معمولاً توصیه می‌شود کل سیستم تهویه مطبوع به مدل سازگار با R410A ارتقا داده شود.

مراحل تعویض گاز r22 با r410

قبل از شروع مراحل تعویض گاز R22 با R410A، لازم است بدانیم که انتخاب مبرد مناسب تأثیر مستقیمی بر کارایی، مصرف انرژی و دوام سیستم تهویه دارد.

در سال‌های اخیر، گاز R410A به‌عنوان جایگزینی مناسب برای R22 معرفی شده و بسیاری آن را به‌حق بهترین گاز کولر گازی می‌دانند؛ چرا که علاوه‌بر بازده بالا، با محیط زیست نیز سازگارتر است.

البته این جایگزینی تنها با تخلیه و شارژ ساده انجام نمی‌شود، بلکه نیازمند رعایت دقیق مراحل فنی و ایمنی خاصی است. در ادامه، به‌طور کامل مراحل آماده‌سازی، تعویض و تست نهایی این فرآیند را بررسی خواهیم کرد:

1. آماده‌سازی و ایمنی

برای شروع فرآیند تعویض گاز R22 با R410A، رعایت نکات ایمنی و آماده‌سازی محیط کار ضروری است. این مرحله نقش پیشگیری از خطرات احتمالی را ایفا می‌کند، زیرا کار با مبردها، فشار بالا و تجهیزات الکتریکی همواره با ریسک همراه است.

حتی در دستگاه‌های کوچک‌تر مانند گاز کولر پنجره‌ای نیز رعایت این اصول اهمیت دارد، چون فشار و ترکیب گازها ممکن است به قطعات آسیب بزند یا موجب نشت خطرناک شود.

• برق کندانسور و هواساز را از قطع‌کننده یا دیسکانکت قطع نمایید.
• از دستکش، عینک ایمنی و ابزارهای مناسب (مانند گیج مانفیلد، پمپ وکیوم و دستگاه ریکاوری) استفاده کنید.
• اطمینان حاصل کنید که سیستم خاموش است و تحت فشار قرار ندارد.

2. تخلیه گاز R22

پیش از جایگزینی گاز جدید، لازم است گاز R22 موجود در سیستم به‌طور کامل تخلیه گردد. این اقدام نه‌تنها بخشی از آماده‌سازی فنی سیستم است، بلکه به دلیل اثرات منفی R22 بر لایه ازن، از نظر زیست‌محیطی و قانونی نیز اهمیت بالایی دارد.

توجه داشته باشید که فرآیند تخلیه باید با ابزار مناسب و بدون نشت به محیط انجام شود. برای کنترل دقیق فشار قبل و بعد از تخلیه، می‌توان به جدول فشار گاز R22 مراجعه کرد تا از رسیدن فشار به حد صفر اطمینان حاصل شود.

• دستگاه ریکاوری را به شیرهای سرویس (سمت فشار بالا و پایین) متصل نمایید.
• گاز R22 را به‌طور کامل تخلیه کنید و در یک سیلندر جمع‌آوری نمایید (این گاز نباید به محیط آزاد شود، زیرا برای محیط‌زیست مضر است).
• پس از تخلیه، فشار سیستم را با گیج بررسی کنید تا مطمئن شوید به صفر رسیده است.

3. شستشوی سیستم

شستشوی سیستم یکی از مراحل کلیدی است، زیرا روغن مورد استفاده در R22 با R410A سازگار نیست. این مرحله تضمین می‌کند که هیچ‌گونه آلودگی یا باقی‌مانده روغن قدیمی در سیستم باقی نماند و عملکرد بهینه با گاز جدید فراهم شود.

• روغن معدنی که با R22 استفاده می‌شود با R410A سازگار نیست، زیرا R410A با روغن مصنوعی (POE) کار می‌کند.
• خطوط و قطعات را با نیتروژن خشک شستشو دهید تا روغن قدیمی و ذرات از سیستم خارج شوند.
• نیتروژن را با فشار کم حدود 50-100 psi به سیستم تزریق کنید و از سمت دیگر خارج نمایید.

4. بررسی و تعویض قطعات (در صورت لزوم)

برخی قطعات سیستم ممکن است با فشار و خواص شیمیایی R410A سازگار نباشند. بررسی و تعویض این قطعات در این مرحله انجام می‌شود تا از خرابی سیستم یا کاهش راندمان در آینده جلوگیری شود.

• کمپرسور را بررسی کنید؛ اگر برای فشار بالای R410A تقریباً 50 درصد بیشتر از R22 طراحی نشده باشد، آن را تعویض نمایید.
• شیر انبساط را با مدلی که برای R410A مناسب است جایگزین کنید.
• فیلتر درایر جدیدی که با R410A سازگار باشد نصب کنید.
• خطوط لوله را در صورت فرسودگی یا آسیب‌دیدگی تعویض نمایید.

5. وکیوم کردن سیستم

وکیوم کردن سیستم برای حذف هوا و رطوبت از خطوط ضروری است. وجود رطوبت یا هوا می‌تواند به کمپرسور آسیب برساند یا کارایی گاز R410A را کاهش دهد، بنابراین این مرحله باید با دقت انجام شود:

• پمپ وکیوم را به شیرهای سرویس متصل کنید.
• سیستم را تا فشار منفی 500 میکرون یا کمتر وکیوم نمایید (این کار حدود 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، بسته به اندازه سیستم).
• پس از وکیوم، شیرها را ببندید و یک ساعت صبر کنید؛ اگر فشار افزایش یافت، سیستم نشتی دارد.

6. شارژ گاز R410A

• پس از آماده‌سازی کامل سیستم، نوبت به مرحله حساس شارژ گاز R410A می‌رسد؛ جایی که دقت در روش و مقدار تزریق نقش حیاتی در عملکرد و طول عمر کولر گازی دارد. انتخاب ابزار مناسب و رعایت استانداردهای فنی، در جلوگیری از نشت یا آسیب به کمپرسور بسیار مؤثر است. به همین دلیل، آگاهی از زمان شارژ گاز کولر گازی و نحوه انجام درست آن می‌تواند از هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.
• گیج مانفیلد مخصوص R410A که فشار بالای 600 psi را تحمل می‌کند را متصل کنید.
• سیلندر R410A را برعکس کنید (برای شارژ به صورت مایع) و به شیر سرویس متصل نمایید.
• گاز را به‌آرامی وارد سیستم کنید و مقدار آن را با ترازو وزن کنید (بر اساس مشخصات دستگاه، مثلاً 1 تا 2 کیلوگرم بسته به ظرفیت).
• فشارها را بررسی کنید:
  • فشار پایین (Low Side): حدود 120-150 psi
  • فشار بالا (High Side): حدود 400-450 psi

این مقادیر با توجه به دمای محیط ممکن است تغییر کند.

7. بررسی نشتی

پس از شارژ گاز، باید از نبود نشتی در سیستم اطمینان حاصل شود. نشتی می‌تواند به هدر رفتن گاز و کاهش کارایی سیستم منجر شود، بنابراین این مرحله برای پایداری طولانی‌مدت ضروری است:

• سیستم را با نیتروژن تحت فشار بالا حدود 300-400 psiتست کنید.
• از نشت‌یاب الکترونیکی یا محلول صابون برای بررسی اتصالات استفاده کنید تا از نبود نشتی اطمینان حاصل کنید.
• در صورت وجود نشتی، اتصال را مجدداً جوش دهید یا تعمیر کنید.

8. تست عملکرد

آخرین مرحله، بررسی عملکرد سیستم پس از تعویض گاز است. این کار تضمین می‌کند که همه‌چیز به‌درستی نصب شده و سیستم با گاز R410A به‌طور مطلوب کار می‌کند.

• سیستم را روشن کنید.
• دمای خروجی هوا از اواپراتور را با دماسنج اندازه‌گیری کنید (باید حدود 15 تا 20 درجه خنک‌تر از دمای محیط باشد).
• فشارها را مجدداً با گیج بررسی کنید و در صورت نیاز، گاز بیشتری اضافه کنید.
• اطمینان حاصل کنید که کمپرسور و فن‌ها به‌درستی کار می‌کنند.

در همین مرحله، اگر سرمای تولیدشده کمتر از حد انتظار باشد یا فشار گاز پایین‌تر از مقدار استاندارد باشد، باید به نحوه تشخیص کمبود گاز کولر گازی توجه کرد. علائمی مانند کاهش سرمایش، افزایش زمان کارکرد کمپرسور یا ایجاد برفک روی لوله‌ها می‌تواند نشانه‌ای از کمبود گاز باشد. تشخیص به‌موقع این مشکل از آسیب‌های بعدی جلوگیری می‌کند.

توصیه‌های مهم هنگام تعویض گاز r22 با r410

تعویض گاز R22 با R410A در سیستم‌های تهویه مطبوع یا کولرهای گازی یک فرآیند فنی حساس است که نیاز به دقت بالا و رعایت نکات ایمنی دارد. از آن‌جا که این دو نوع مبرد ویژگی‌های فیزیکی، فشار کاری و نوع روغن متفاوتی دارند، نمی‌توان بدون آماده‌سازی کامل اقدام به جایگزینی آن‌ها کرد.

در ادامه، مهم‌ترین توصیه‌ها برای انجام این تعویض ارائه شده است:

• تخلیه کامل مبرد R22: قبل از هر اقدامی باید تمام گاز R22 موجود در سیستم به‌طور کامل تخلیه شود. مخلوط شدن حتی مقدار کمی از R22 با R410A می‌تواند به کمپرسور آسیب برساند.
• تعویض روغن کمپرسور: گاز R410A فقط با روغن POE (پلی‌اُل استر) سازگار است، در حالی که R22 با روغن معدنی کار می‌کند. حتماً باید روغن کمپرسور به طور کامل با POE جایگزین شود.
• بررسی سازگاری تجهیزات: لوله‌ها، شیرها، و اجزای داخلی سیستم باید قابلیت تحمل فشار بالاتر R410A را داشته باشند. در بسیاری موارد، نیاز به تعویض یا ارتقای برخی قطعات وجود دارد.
• شست‌وشوی مدار سیستم: به دلیل نوع متفاوت روغن و احتمال باقی‌ماندن ذرات گاز یا روغن قدیمی، مدار باید با نیتروژن یا محلول مخصوص کاملاً شست‌وشو شود.
• استفاده از تجهیزات مخصوص R410A: برای کار با R410A، از گیج، پمپ و ابزارهای مناسب این گاز استفاده شود، زیرا فشار کاری آن بالاتر از R22 است و ابزارهای قدیمی ممکن است خطرناک باشند.
• شارژ گاز به صورت مایع: برخلاف R22 که می‌توان آن را به صورت گاز وارد کرد، R410A باید فقط به صورت مایع شارژ شود تا نسبت اجزای آن به‌هم نخورد.
• بررسی نشتی دقیق: پس از شارژ، سیستم باید به دقت از نظر نشتی بررسی شود، زیرا فشار بالا احتمال نشت را افزایش می‌دهد.

اگر قصد دارید گاز سیستم را از R22 به R410A تغییر دهید، حتماً از تکنسین متخصص استفاده کنید تا ایمنی، راندمان و طول عمر دستگاه تضمین شود.

همچنین، پس از شارژ، اگر سیستم به درستی کار نمی‌کند یا فشارها از محدوده استاندارد خارج شده‌اند، ممکن است با علائم زیاد بودن گاز کولر گازی مواجه باشید؛ علائمی مانند یخ‌زدگی لوله برگشت، افزایش مصرف برق یا کاهش سرمایش. توجه به این نشانه‌ها و تنظیم دقیق مقدار شارژ می‌تواند از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند.

در مجموع، تعویض گاز R22 با R410A یک فرآیند تخصصی و حساس است که به دانش فنی، تجهیزات مناسب و رعایت نکات ایمنی نیاز دارد. بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختاری و فشاری این دو مبرد، ممکن است سیستم تهویه به شدت آسیب ببیند. بنابراین، برای حفظ عملکرد بهینه کولر گازی و افزایش عمر مفید آن، توصیه می‌شود این عملیات را به افراد متخصص بسپارید.

اگر کولر گازی شما نیاز به شارژ مجدد یا تعویض گاز دارد، با استفاده از خدمات حرفه‌ای شارژ گاز کولر گازی در «خدمت از ما» می‌توانید با اطمینان خاطر از کیفیت کار، سرعت بالا و قیمت منصفانه بهره‌مند شوید. تنها با چند کلیک، متخصصین باتجربه در محل شما حاضر خواهند شد.