دلایل و علائم خرابی برد یخچال
ازآنجاکه برد تقریباً همه‌چیزِ دستگاه را کنترل می‌کند، علائم خرابی برد یخچال هم شامل درگیرشدن قطعات گوناگون میشود، هم مختل‌شدن کارکردهای عمومی مثل سردکردن، دیفراست و ….
در این راهنما ضمن آشنایی با تک‌تک دلایل و علائم خرابی برد یخچال، روش عیب‌یابی آن در هرحالت را هم یاد می‌گیرید.
برد یخچال چیست؟
برد یخچال (به‌عبارت دقیق‌تر، برد مدار چاپی یا PCB) یک قطعۀ حیاتی‌ست که مانند مرکز کنترل دستگاه عمل می‌کند و معمولاً در بخش خاصی از یخچال، مثلاً پشت پنل کنترل، پشت دستگاه یا بالای کمپرسور قرار دارد.
این قطعۀ پیچیده یک ریزپردازنده، سخت‌افزارهای برنامه‌ریزی‌شده و رابط‌های ورودی/خروجی را در خود جای داده و وظیفۀ اصلی‌اش تحلیل دادۀ حسگر(ها) و کنترل اجزای مختلف یخچال مثل کمپرسور، فن‌ها و سیستم یخ‌زدایی‌ست.
علائم خرابی برد یخچال
هرچند خرابی برد می‌تواند همۀ قطعات را تحت‌تأثیر قرار دهد، اما یکسری نشانه‌ها رایج‌تر و قطعی‌ترند، ازجمله:
مشکلات صفحۀ نمایش و پنل کنترل
اگر نمایشگر یا دکمه‌های یخچال کار نمی‌کنند، احتمال دارد برد خراب باشد. اصولاً خرابی پنل کنترل از نشانه‌های اصلیِ ایراد در این قطعه است؛ فرقی هم نمی‌کند یک نمایشگر لمسی مدرن باشد، یا دکمه‌های تنظیم درجه یخچال پارس قدیمی.
راه‌حل:
یخچال را از برق بکشید، یکی‌دو دقیقه صبر کنید و دوباره به برق بزنید تا ریست شود. پریز برق را هم تست کنید که سالم باشد.
اگر پس از ریست و بررسی پریز مشکل هنوز پابرجا بود، باید با از متخصص کمک بگیرید تا فیوز داخلی یا برد محافظ دستگاه را بررسی کند؛ اگر اینها هم سالم بودند، برای عیب یابی برد یخچال خود قطعه باید بررسی شود.
سردنکردن یخچال یا نوسانات دما
یکی دیگر از علائم خرابی برد یخچال این است که دستگاه سرد نمی‌کند، یا اینکه دما ثبات ندارد (گاهی خیلی سرد، گاهی خیلی گرم)؛ حتی اگر یخچال سرد نمی کند ولی فریزر سرد است هم احتمال دارد که برد مقصد باشد. چرا؟ چون برد مسئول ارسال سیگنال به رلۀ استارت کمپرسور و فن‌ها‌ست.
وقتی برد سیگنال اشتباه بفرستد، اجزای سیکل سرماسازی درست عمل نمی‌کنند و دما ناپایدار میشود. البته عوامل دیگر (نشتی گاز، کمپرسور، فن، سنسورها) هم ممکن است مقصر باشند.
راه‌حل:
اگر با مشکل خنک نکردن یخچال دوو، اسنوا یا … دست‌وپنجه نرم می‌کنید، اول از همه پشت یخچال (کندانسور) و کویل‌ها را تمیز کنید؛ خاک و گردغبار کارایی یخچال را کاهش می‌دهد. همچنین مطمئن شوید در یخچال‌تان درست بسته میشود و لاستیک دور آن کاملاً سالم است.
راهکار دیگر این است که به دستگاه‌تان گوش کنید؛ آیا کمپرسور روشن و گرم میشود؟ فن‌های اواپراتور و کندانسور کار می‌کنند؟ اگر اینها سالم باشند، باید از تعمیرکار برای بررسی علائم و علت خرابی برد یخچال فریزر کمک بگیرید.
دیفراست‌نکردن یخچال
انجام‌نشدن سیکل دیفراست (یخ‌زدایی) هم از علائم خرابی برد یخچال امرسان و سایر برندهاست. نتیجه؟ تجمع یخ روی کویل‌های اواپراتور که باعث کاهش جریان هوا و سردنکردن دستگاه میشود. اگر اوضاع بدتر باشد، علت یخ نزدن فریزر یخچال هم می‌تواند همین باشد.
راه‌حل:
یخچال را خاموش و یخ داخل فریزر را (ایمن) آب کنید تا مشکل به‌صورت موقت حل شود. اگر این اتفاق چندباره افتاد، باید ورودی و خروجی‌های برد (مربوط به سیکل دیفراست) را با مولتی‌متر تست کرد.
اگر عیب یابی برد یخچال نتیجه‌ای نداشت، شاید دلیل اصلی مشکل خرابیِ ترموستات دیفراست یا المنت باشد.
نمایش کدهای خطا
یکی از واضح‌ترین علائم خرابی برد یخچال سامسونگ و برندهای دیگر، نمایش کد خطای مربوطه روی نمایشگر دستگاه است. اگر مطمئن نیستید این ارور در یخچال شما با چه اعداد و حروفی نمایش داده میشود، به دفترچۀ راهنمای آن رجوع کنید. اگر یخچال نمایشگر ندارد، به چشمک‌زدن‌های ممتد و بدون دلیل واضح توجه کنید.
راه‌حل:
دفترچه راهنمای دستگاه را چک کنید و ببینید معنی کد خطا چیست؛ برخی ارورها خیلی راحت رفع میشود. همچنین می‌توانید یکبار یخچال را ریست کنید و ببینید ارور می‌رود یا خیر. اگر مشکل حل نشد، عیب یابی برد یخچال را به یک تعمیرکار باسابقه بسپارید.
خاموش و روشن‌شدن یخچال
وقتی یخچال به‌صورت ناگهانی خاموش/روشن میشود، یعنی سیکل پاورش نامنظم است؛ مشکلی که می‌تواند مستقیماً به‌خاطر ایراد در برد باشد.
گاهی‌اوقات برد یخچال در فهمیدن اطلاعات سنسورها خطا دارد یا دچار اختلال الکترونیکی میشود؛ در نتیجه به کمپرسور فرمان‌های نادرست می‌دهد. خرابی منبع تغذیۀ برد یا خازن‌ها هم می‌تواند علت خاموش شدن یخچال بعد از چند ثانیه باشد.
راه‌حل:
حتماً از محافظ مناسب استفاده کنید تا نوسان‌های کلیِ برق عملکرد دستگاه را مختل نکند. پریز و کابل‌ها را هم بررسی کنید تا چیزی قطعی و اتصالی نداشته باشد. اگر یخچال همچنان خاموش و روشن می‌شد، از تکنسین برای بررسی علائم و علت خرابی برد یخچال فریزر کمک بگیرید.
روشن‌نشدن یخچال
علاوه‌بر خاموش و روشن‌شدن‌های بی‌دلیل، روشن‌نشدن دستگاه هم می‌تواند از علائم خرابی برد یخچال اسنوا و باقی برندها باشد.
راه‌حل:
مطمئن شوید که دستگاه مشکل برقی ندارد؛ از محافظ برق تا پریز، کابل‌ها و … همه‌چیز را بررسی کنید. اگر برق ورودی ایرادی نداشته باشد، خود برد باید تست و عیب‌یابی شود.
بوی سوختگی و نشانه‌های فیزیکی
اگر از یخچال بوی سوختگی می‌شنوید، سریع آن را از برق بکشید تا مشکل بدتر نشود. یکی از دلایل بوی سوختگی خرابی برد است؛ احتمالاً یکی از قطعات آن اتصال کوتاه کرده یا (متأسفانه) خود برد سوخته.
راه‌حل:
اگر امکان بررسی فیزیکی برد را دارید، دنبال لکه‌های سوختگی، پف‌کردن قطعات، چسبیدن قطعات به هم و … بگردید. اگر چنین چیزهایی را دیدید، به احتمال 99% بوی سوختگی به‌خاطر خرابیِ خود برد بوده است.
عیب یابی برد یخچال در این حالت را حتماً به متخصص بسپارید. ضمن اینکه باید مشخص شود علت آن نوسان برق بوده یا خرابی یک قطعۀ دیگر یا ….
کارنکردن فن‌ها یا کمپرسور
اگر برق به یخچال می‌رسد (چراغش روشن میشود، نمایشگر هم کار می‌کند)، اما کمپرسور یا فن‌ها کار نمی‌کنند، شاید برد مشکل بهم زده است. ممکن است رلۀ استارت یا خود موتور هم خرابی داشته باشند.
راه‌حل:
کمپرسور و فن‌ها را (درصورت امکان) چشمی بررسی کنید و اگر زیر گردوغبار مدفون شده‌اند، تمیزشان کنید. به کمپرسور هم گوش کنید؛ ببینید آیا صدایی تولید می‌کنند و اصلاً تلاش می‌کنند روشن شود یا خیر.
از تعمیرکار هم برای بررسی دلایل و علائم خرابی برد یخچال کمک بگیرید تا خروجی برد را موقع راه‌اندازی تست کند. با اینکار مشخص میشود آیا برد ولتاژ لازم را ارسال می‌کند، یا رلۀ استارت کمپرسور مشکل دارد.
بوق‌زدن یا صداهای ناهنجار
صداهایی مانند کلیک‌کردن، وزوز یا سایر صداهای عجیب هم می‌تواند به‌خاطر خرابی برد باشد. خود برد این صداها را تولید نمی‌کند، اما نشانۀ این است که نمی‌تواند عملکرد رله، فن یا کمپرسور را به‌درستی مدیریت کند.
راه‌حل:
اگر جای یخچال کاملاً تراز است و کد خطا هم مشخص نمی‌کند که ایراد از کجاست، با نمایندگی یا تعمیرکارهای سایر ارتباط بگیرید.
کارنکردن یخساز یا آبریز
به‌نظر عجیب می‌آید، اما کارنکردن یخساز یا آبریز هم می‌تواند از علائم خرابی برد یخچال فریزر باشد؛ یعنی زمانی که منبع آب وصل است، اما وقتی دکمه را می‌زنید هیچ آب یا یخی خارج نمی‌شود.
چون برد یخچال مدار تأمین برق و فرمان‌دهی به شیر برقی آب و موتور یخساز را کنترل می‌کند، اگر خراب شود، ممکن است ولتاژ لازم را تأمین نکند یا سیگنال نادرست بدهد.
راه‌حل:
مطمئن شوید ورودی آب وصل است و فیلتر هم مسدود نشده. اگر اینجا مشکلی نوبد، باید از متخصص کمک بگیرید تا ببیند آیا برد به شیر یا موتور یخساز خروجی ولتاژ دارد یا خیر.
دلایل خرابی برد یخچال
تا اینجا با نشانه‌های خرابی این قطعه آشنا شدیم، اینجا علل خرابی برد یخچال را بررسی کرده‌ایم:
نوسانات برق ورودی
استفاده‌نکردن از محافظ و نوسانات برق شهری یک ترکیب کشنده برای برد (و سایر قطعات الکترونیکی) است. حتماً از محافظ مناسب استفاده کنید تا یخچال‌تان یک سپر محافظ در برابر این اتفاق آزاردهنده داشته باشد.
سوختن قطعات برد
قطعات سوخته از اصلی‌ترین دلایل خرابی برد یخچال هستند؛ حتی یک قطعۀ سوخته می‌تواند کل برد را به خطر بیندازد و تعویض آن (به‌طور کامل) را ضروری کنید. سوختگی قطعات سه دلیل مهم دارد:
- نوسانات برق ورودی؛
- بیش از حد گرم‌شدن یخچال و برد؛
- فاصلۀ نامناسب و بیش از نزدیک‌بودن قطعات به یکدیگر؛
- مشکل در محافظ‌های ولتاژ.
عوامل محیطی
محیط نامناسب برای یخچال، فقط محیط گرم نیست و عوامل دیگری هم می‌توانند به برد آسیب بزنند، ازجمله:
- نفوذ رطوبت و آب‌خوردگی؛
- نفوذ انواع آلودگی‌ها مثل گردوغبار، الیاف و مو؛
سن و استهلاک یخچال
گاهی‌اوقات بردها فقط به‌خاطر عمر بالای دستگاه خراب می‌شوند و مشکل دیگری وجود ندارد. اگر یخچال شما هم سن زیادی دارد، شاید دلایل و علائم خرابی برد یخچال از همین موضوع ناشی شود.
مشکلات فرایند تولید
یکی از دلایل رایج خرابی برد، اشتباه در فرایند تولید است. این مشکلات همیشه بلافاصله خود را نشان نمی‌دهند و ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها بعد دستگاه را دچار مشکل کنند، ازجمله:
- مشکلات لحیم‌کاری؛
- عدم تراز لایه‌ها؛
- پوشش‌دهی سوراخ‌ها (ویاها)؛
- لایه‌لایه‌شدن برد به‌دلیل مشکلات چسبندگی یا گرمایش غیریکدست.
اینها مسائلی هستند که سازنده باید به آنها توجه کند و کاری از دست خریدار/کاربر عادی برنمی‌آید؛ مگر اینکه محصولات برندهای معتبر را تهیه کنبد و از خدمات پس از فروش‌شان مطمئن باشبد.
سوالات متداول
اگر برد یخچال بسوزد چه میشود؟
اگر برد یخچال بسوزد، معمولاً یخچال روشن نمی‌شود یا سرد نمی‌کند. همچنین ممکن است کمپرسور، فن یا سیستم دیفراست از کار بیفتند.
امیدواریم حالا علائم و علت خرابی برد یخچال فریزر را بهتر شناخته و یک‌قدم به عیب‌یابی دستگاه‌تان نزدیک‌تر شده باشید. هرجا هم احساس کردید به کمک حرفه‌ای نیاز دارید، روی کمک متخصصان فعال در «خدمت از ما» حساب کنید.
همین‌حالا سفارش‌تان را ثبت کنید، هزینۀ خدمات را رایگان استعلام کنید، تعمیرکارها را با هم مقایسه کنید و کار را به فرد مناسب بسپارید.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
راهنمای استفاده امن از “خدمت از ما”