نحوه تست و تعویض ترموستات آبگرمکن

وقت آب گرم خانه ناگهان سرد می‌شود یا دمای آن مدام نوسان دارد، تست و تعویض ترموستات آبگرمکن یکی از اولین کارهایی‌ست که باید به آن فکر کنید.

در این راهنما یاد می‌گیرید چگونه با رعایت نکات ایمنی، ترموستات (یا ترموستات‌های) دستگاه‌تان را بررسی کنید، خرابی‌شان را تشخیص دهید و درصورت نیاز آنها را تعویض کنید.

علائم خرابی ترموستات آبگرمکن

ازآنجاکه وظیفۀ ترموستات تنظیم دمای آبگرمکن (و ثابت نگه‌داشتن آن) است، خراب‌شدنش می‌تواند دستگاه را از این‌طرف یا آن‌طرف بام بیندازد! با بررسی علائم خرابی ترموستات آبگرمکن برقی متوجه منظورمان خواهید شد:

• آب گرم نمی‌شود یا آب بیش از حد گرم می‌شود؛
• آب به‌اندازۀ کافی گرم نمی‌شود؛
• آب گرم زود تمام می‌شود؛
• دمای آب نوسان دارد و مدام سرد و گرم می‌شود (این می‌تواند نشانۀ خرابی رگلاتور آبگرمکن دیواری بوتان یا … هم باشد)؛
• علاوه‌بر نوسان دما، دستگاه صداهای عجیبی تولید می‌کند؛
• ارور مربوط به خرابی ترموستات روی پنل آبگرمکن ظاهر شده است.

نحوه تست و تعویض ترموستات آبگرمکن

برای تست و تعویض ترموستات آبگرمکن به دستکش ایمنی عایق، پیچ‌گوشتی، فازمتر و مولتی‌متر نیاز دارید.

مراحل تعویض ترموستات آبگرمکن

در ادامه نحوه تعمیر ترموستات خراب در آبگرمکن برقی را قدم‌به‌قدم توضیح داده‌ایم:

1. پیش از هرکاری برق دستگاه را از جعبۀ فیوز قطع کنید. با فازمتر هم آن را چک کنید تا مطمئن شوید برق قطع شده است.
2. یکی‌دو ساعتی صبر کنید تا دستگاه و آب داخل آن کاملاً سرد شوند. کارکردن روی آبگرمکن داغ خطرناک است و اصلاً توصیه نمی‌شود.
3. پیچ روکش آبگرمکن را باز کنید و آن را از روی دستگاه بردارید. کاور عایق آن (معمولاً فوم یا پشم شیشه) را هم بردارید تا برای تعمیر ترموستات آبگرمکن ایستاده/دیواری به قطعه(ها) دسترسی داشته باشید.
4. همان‌طور که می‌دانید، آبگرمکن‌های برقی معمولاً دو ترموستات دارند: یکی بالای مخزن آب و دیگری پایین مخزن. آن‌ها را پیدا کنید. توجه داشته باشید که همۀ دستگاه‌ها ترموستات پایینی را ندارند.
5. پنل‌های محافظ ترموستات‌ها و کاور عایق‌شان را باز کنید. سیم‌های آنها را هم با فازمتر چک کنید تا مطمئن شوید برق‌شان قطع است.
6. پیش از تعویض و تست ترموستات آبگرمکن، از ترموستات(ها) عکس بگیرید تا موقع نصب قطعۀ جدید چیزی اشتباه نشود.
7. ترموستات‌ها با یک گیره یا براکت روی مخزن آبگرمکن محکم شده‌اند. یک طرف براکت را به‌آرامی بیرون بیاورید و طرف دیگر ترموستات را به سمت بالا بچرخانید تا براکت دوباره قفل نشود. همین کار را برای سمت دیگر تکرار کنید. ترموستات پایینی را هم به‌همین ترتیب آزاد کنید.
8. یک نمونۀ کاملاً مشابه از ترموستات‌های قدیمی را بخرید. برای آنکه خیال‌تان راحت باشد، قطعه‌ها را به یک ابزارفروشی ببرید و عین همان‌ها را تهیه کنید.
9. برای نصب ترموستات‌ها جدید، آن‌ها را با فشار یکنواخت به سمت پایین در براکت‌ها جا بیاندازید. عایق‌ ترموستات‌ها و پنل دستگاه را سر جای خود قرار دهید.
10. برق آبگرمکن را وصل و دستگاه را روشن کنید. (اگر روشن نمی‌شود، این راهنما را بخوانید: علت روشن نشدن آبگرمکن دیواری) یکی‌دو ساعت هم صبر کنید تا دما بازیابی شود.

نحوه تست ترموستات آبگرمکن

بخش مهمی از آموزش تست و تعویض ترموستات آبگرمکن، تست اصولی این قطعه است تا مطمئن شویم تعویض ترموستات واقعا مشکل را حل می‌کند.

راه سادۀ چک‌کردن ترموستات این است که سیم‌های متصل‌شده به پیچ‌های ترمینالش را تست کنید. اگر برق به ترموستات نمی‌رسد، شاید مشکل از سیم‌کشی، فیوز یا کلید اصلی باشد؛ اگر برق وارد ترموستات می‌شود، اما از سمت خروجی به المنت نمی‌رود، یعنی خود ترموستات خراب شده؛ اگر هم برق ورودی و خروجی هست اما آب گرم نمی‌شود، احتمالاً مشکل از المنت یا سیم‌کشی بعد از ترموستات است.

روش زیر اما دقیق‌تر است و اطلاعات بیشتری برای تعویض و تست ترموستات آبگرمکن در اختیارتان می‌گذارد. برای تست ترموستات بالایی، به‌این‌ترتیب عمل کنید:

• مشابه حالت قبل، ابتدا برق دستگاه را قطع کنید و یکی‌دو ساعتی اجازه بدهید تا آبگرمکن کاملاً سرد شود.
• روکش آبگرمکن را باز کنید، ترموستات‌ها را پیدا و عایق‌شان را جدا کنید.
• با پیچ‌گوشتی ترموستات بالایی را روی بالاترین درجه و ترموستات پایینی را روی کمترین درجه تنظیم کنید.
• برق آبگرمکن را وصل کنید. (برای اینکه مطمئن شوید برق وصل است، دوتا سیم بالای دکمه ریست را تست کنید)
• با مولتی‌متر سیم‌های فاز و نول بالای ترموستات را تست کنید. اگر برق نباشد، یعنی ترموستات خراب است و باید تعویض شود.

برای تست ترموستات پایینی هم به‌این شکل عمل کنید:

• با پیچ‌گوشتی ترموستات پایینی را روی بالاترین درجه و ترموستات بالایی را روی کمترین درجه تنظیم کنید (برعکس حالت قبل).
• کاور و عایق روی المنت را باز کنید؛ دو سیمی که به پایه‌های المنت وصل هستند را هم جدا کنید تا نتیجۀ تست دقیق باشد.
• المنت را با مولتی‌متر تست کنید. اگر مولتی‌متر جریان برق را نشان داد، چنددقیقه صبر کنید تا آب گرم شود. سپس درجۀ ترموستات را پایین بیاورید صبر کنید تا صدایی کلیک‌مانند بشنوید. اگر این صدا را شنیدید، یعنی ترموستات سالم است.
• اگر المنت برق نداشت، برق ترموستات پایینی را تست کنید. یکی از پروب/پراب‌های مولتی‌متر را روی پیچ اتصال بالایی و دیگری را روی روکش فلزی مخزن آبگرمکن بگذارید.
• چون ترموستات بالایی برق را به ترموستات پایینی می‌رساند، اگر عددی نمایش داده نشد، ترموستات بالایی باید تعویض شود.
• اگر ولتاژ نمایش داده شد، این‌بار یکی پروب‌های میله‌های مولتی‌متر را روی پیچ اتصال پایینی و دیگری را روی روکش فلزی مخزن بگذارید. اگر عدد ولتاژ را دیدید، یعنی جریان برق هست؛ وگرنه باید ترموستات پایینی را طبق آموزش تست و تعویض ترموستات آبگرمکن تعویض کرد.

اگر پس از تعویض ترموستات(ها) مشکل دمای آب حل شد اما فشار آن مشکل دارد، این راهنما را ببینید: چگونه فشار آب گرم آبگرمکن را بالا ببریم.

ترموستات سالم یعنی آب گرم پایدار و مصرف بهینۀ انرژی؛ برای همین، امیدواریم با مطالعۀ این راهنما به‌خوبی با علائم خرابی و نحوه تست و تعویض ترموستات آبگرمکن آشنا شده باشید.

اگر هم احساس می‌کنید به خدمات تخصصی نیاز دارید، همین‌حالا ثبت سفارش کنید، هزینۀ خدمات مدنظرتان را رایگان استعلام کنید (از تعمیر ترموستات آبگرمکن ایستاده گرفته تا سرویس آبگرمکن بوتان b15 و …)، تعمیرکارها را با هم مقایسه کنید و کار را به فرد مناسب بسپارید.