تعمیر فندک بخاری گازی + علت جرقه نزدن آن

برای تعمیر فندک بخاری گازی لزوما قرار نیست سراغ همین قطعه بروید. عملکرد درست فندک یا جرقه‌زن شدیدا به قطعاتی مانند ترموکوپل و بوبین وابسته است؛ و اگر آنها خراب باشند، فندک هم به‌درستی کار نمی‌کنند.

با ما همراه باشید تا ببینیم علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی از کجا ناشی می‌شود. و اگر مشکل از خود فندک بود باید چکار کرد.

نحوه عملکرد فندک بخاری گازی

فندک بخاری گازی یا همان جرقه زن، وظیفه روشن کردن بخاری را به عهده دارد. این قطعه درون شیر بخاری پیزو قرار دارد و به این شکل عمل می‌کند:

ابتدا یکی از قسمت‌های آن الکتریسیته تولید می‌کند. سیم جرقه زن این الکتریسیته را به سر دیگر آن (سر فلزی با یک قطعه چینی) منتقل می‌کند. الکتریسیته منتقل‌شده جلوی یکی از شکاف‌‌های کلاهک شمعک جرقه ایجاد می‌کند و نهایتا شمعک روشن ‌می‌شود.

بنابراین، خرابی فندک به‌راحتی می‌تواند علت روشن نشدن بخاری گازی شما باشد. در بخش بعد توضیح داده‌ایم چطور این مشکل را عیب‌یابی و برطرف کنید.

علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی

در بخش قبل با نحوه عملکرد یک فندک سالم آشنا شدیم. وقتی فندک خراب می‌شود و جرقه نمی‌زند، ساده‌ترین کار استفاده از کبریت برای ایجاد جرقه و روشن کردن شمعک است. اما این راه‌حل موقت است، و نهایتا باید به‌صورت اساسی تعمیر شود.

علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی معمولا یکی از این‌هاست:

1. افت فشار گاز یا قطعی گاز

اگر قطعی گاز یا افت فشار آن به‌صورت سراسری باشد، سریع متوجه خواهید شد. برای نمونه، می‌توانید اجاق گازتان را روشن کنید و ببینید شعله آنها هم ضعیف است یا نه.

اما اگر افت فشار به‌خاطر بخاری باشد، باید سیستم گازرسانی خود دستگاه بررسی کنید؛ یعنی شیر اصلی گاز، شیلنگ و بخش اتصال به بخاری. اگر هریک از این بخش‌ها دچار خرابی یا انسداد شده باشند، گاز به‌درستی به بخاری نمی‌رسد.

برای رفع علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی در این حالت، به این نکات توجه کنید:

• بررسی کنید که ولوم گاز یا شیر گاز اصلی که به لوله متصل است، بسته نباشد. وگرنه به بخاری گاز نمی‌رسد. دقت کنید که علت صدای باد در بخاری می‌تواند از فشار نامناسب گاز هم باشد.
• اگر شیلنگ گاز بخاری مشکلی داشته باشد (نشتی، پارگی، فرسودگی)، حتما آن را تعویض کنید.
• و اگر شیلنگ گاز مسدود شده باشد، توصیه می‌کنیم از متخصص کمک بگیرید. تعمیر این مورد حساس است، و رسیدگیِ نادرست به آن می‌تواند به علت برگشت هوا از لوله بخاری و ایرادهای دیگر هم دامن بزند.

2. مشکل در اتصالات بخاری

وقتی اتصالات بخاری ایراد بهم بزنند، گاز به بخاری و شمعک نمی‌رسد. مهمترین اتصالی که باید در این شرایط بررسی کنید «نازل گاز» است. کار این قطعه رساندنِ گاز به مشعل است. اگر نازل شل شده باشد، گاز به‌درستی به مشعل نمی‌رسد و شعله روشن نمی‌شود.

برای رفع این مشکل، ابتدا شیر گاز را ببندید و سپس این گزینه‌ها را امتحان کنید:

• نازل را با آچار خوب محکم کنید.
• اگر واشر یا اورینگ نازل گاز خراب شده‌اند، آنها را تعویض کنید.
• اگر خود نازل فرسوده است، آن را تعویض کنید تا مشکل برطرف شود.

3. خرابی ترموکوپل

ترموکوپل بخاری را ایمن نگه می‌دارد و خطرات ناشی از سوخت گاز را به حداقل می‌رساند. وقتی شعله به دلیل کمبود اکسیژن، وزش باد از دودکش بخاری و ... خاموش می شود، احتمال حادثه در اثر تجمع گاز بالا می‌رود. اما ترموکوپل جلوی آن را می‌گیرد.

برای آزمایش این قطعه می‌توانید از کبریت یا مولتی‌کتر استفاده کنید:

• تست با کبریت (یا فندک): اگر شمعک روشن شود، یعنی ترموکوپل خراب است. اما سیستم احتراق درست کار می‌کند و بوبین هم سالم است.
• تست با مولتی‌متر 200 میلی‌ولت: اگر عددی که دیدید بین 8 تا 30 میلی‌ولت بود، ترموکوپل سالم است. هر عددی کمتر از 7 میلی‌ولت نشان‌دهنده خرابی این قطعه است.

داخل ترموکوپل دو عدد سیم غیر هم‌جنس وجود دارد. که اگر ترموکوپل خراب باشد، باید این سیم‌ها را تعویض کرد. اما اگر سیم‌ها سالم باشند و جرقه ایجاد نشود، احتمال دارد قطعه اصلی ترموکوپل خراب باشد.

در این حالت، ترموکوپل باید با نمونه مشابه (با دست‌کم تا حد امکان مشابه) تعویض شود. حین تعویض، حتما از اتصال محکم و درست سر ترموکوپل بخاری به پیلوت مطمئن شوید.

4. خرابی بوبین

وقتی حرارت شمعک به ترموکوپل می‌رسد، دو سیمی که داخل ترموکوپل هستند الکتریسیته ایجادشده را به بوبین منتقل می‌کنند. بوبین هم مسیر گاز به سمت شمعک را باز می‌کند و شمعک روشن می‌شود. اگر بوبین خراب باشد، گاز به بخاری نمی‌رسد. یا از آن خطرناک‌تر، مسیر گاز به طور دائمی باز می‌ماند.

اگر علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی خرابیِ بوبین باشد، مشکل با تعویض آن برطرف می‌شود. فقط به این نکات توجه داشته باشید:

• بوبین درون سیستم احتراق قرار دارد و برای دسترسی به آن کافی‌ست که ترموکوپل را باز کنید.
• برای تعویض بوبین حتما از قطعه‌ای مشابه (از نظر مدل، شکل و ابعاد) استفاده کنید؛ وگرنه ممکن است با نشتی گاز از بخاری روبه‌رو شوید.

این مراحل برای تعمیر بخاری بدون دودکش آبسال و نمونه‌های دیگر هم کم‌وبیش یکسان است.

5. خرابی فندک

نهایتا، علت جرقه نزدن فندک بخاری گازی می‌تواند از خود این قطعه باشد. فرسوده شدن فندک یکی از مهمترین عواملی است که روی کارکردش اثر می‌گذارد.

در بخش بعد نحوه تعمیر فندک بخاری گازی را توضیح داده‌ایم:

نحوه تعمیر فندک بخاری گازی

اگر هیچکدام از قطعات بالا مشکل نداشتند، برای عیب‌یابی فندک و تعمیر آن موارد زیر را بررسی کنید. فراموش نکنید که بخاری را خاموش و گاز آن را هم قطع کنید.

تمیز کردن فندک بخاری

گاهی‌اوقات تعمیر فندک بخاری گازی به سادگیِ تمیز کردن آن است. برای اینکار:

• سر جرقه زن، هم سر ترموکوپل و هم پیلوت را خوب تمیز کنید (به علاوه سوراخ‌های روی آن که ممکن است کیپ شده باشند).
• برای تمیز کردن عمقیِ پیلوت احتمالا باید آن را به طور کامل باز کنید و بعد پاک‌اش کنید.
• در پایان ترموکوپل را ببندید، سیستم احتراق را در جای خود قرار دهید و دستگاه را تست کنید.

خرابی اتصالات و سیم‌ها

برای رفع شل شدن و خرابی اتصالات الکتریکی فندک به این شکل عمل کنید:

• اتصالات فندک را به دقت بررسی کنید، و هر بخشی که شل شده بود را خوب محکم کنید. قطع شدن سیم فندک بخاری گازی هم آن را از کار می‌اندازد، بنابراین حتما آن بررسی کنید.
• اگر سیم‌ها مشکل داشته باشند، با تعویض سیم جرقه زن بخاری می‌توان مشکل را برطرف کرد. سیم معیوب را با یک دم‌باریک جدا کنید، سوکت‌های سیم فندک نو را کمی سفت کنید و در جای خود محکم کنید.

تنظیم پیچ جرقه زن و تمیز کردن فیلتر

گاهی اوقات فندک جرقه می‌زند. اما شعله آن بسیار کم است. در این حالت با تنظیم پیچ شعله می‌توانید مشکل را برطرف کنید:

1. پایین جرقه زن یک پیچ بزرگ قرار دارد (سمت چپ تصویر) که باید آن را باز کنید.
2. زیر این پیچ، یک پیچ کوچک قرار دارد (سمت راست تصویر) که با چرخاندن آن به چپ و راست می‌توانید شعله را کم و زیاد کنید.

تنظیم این پیچ معمولا به تعمیر جرقه زن بخاری گازی نیک کالا و باقیِ برندها کمک می‌کند. اما اگر با اینکار مشکل برطرف نشد، تمیز کردن فیلتر را امتحان کنید:

1. روکش تنظیم دمای بخاری را با کمی فشار به سمت بالا جدا کنید. یک پیچ بزرگ زیر این روپوش قرار دارد که باید آن را باز کنیم. برای دسترسی بهتر به آن، پیچ تنظیم دما را به سمت بالا بکشید تا جدا شود (این پیچ کمی سفت‌تر است).
2. پیچ را با پیچ‌گوشتی باز کنید. زیر این پیچ یک فیلتر قرار دارد، آن را با کمک یه سوزن یا سنجاق قفلی بیرون بیاورید.
3. اگر فیلتر کثیف شده است، آن را تعویض کنید. اگر به فیلتر جدید دسترسی ندارید، می‌توانید آن را برعکس کنید و بعد در جای خود قرار دهید.

روش تعویض و نصب جرقه زن بخاری گازی

طریقه نصب جرقه زن بخاری گازی و تعویض آن بسیار ساده است. یک سمت آن (سیم جرقه زن) که به سادگی از یک سوزن بیرون می‌آید و به راحتی جدا می‌شود. سمت دیگر آن هم نزدیک به پیچ تنظیم دما و جرقه زدن و ... قرار دارد و به راحتی می‌توانید از بخاری جدایش کنید.  

حالا می‌توانید قطعه جدید را جایگرین کنید:

امیدواریم با مطالعه این راهنما با طریقه نصب جرقه زن بخاری گازی و تعمیر آن بهتر آشنا شده باشید. اگر فندک دستگاه همچنان مشکل دارد، ما کمک‌تان می‌کنیم تا بهترین تعمیرکارهای شهر خود را پیدا کنید. درخواست‌تان را در اپ یا وب‌سایت «خدمت از ما» ثبت کنید، رایگان از متخصص‌ها قیمت بگیرید و بهترین را استخدام کنید.