علائم خرابی پلاتین کولر چیست؟
قطعات ریز و درشتی در کولرهای آبی وجود دارند که خراب شدن‌شان عملکرد سیستم را مختل می‌کند. یکی از این قطعات کوچک، پلاتین کولر است که در الکتروموتور دستگاه قرار دارد. در این راهنما قصد داریم ضمن بررسی علت و علائم خرابی پلاتین کولر آبی، درباره نحوه تنظیم آن نیز صحبت کنیم.
با مجله آموزشی «خدمت از ما» همراه باشید.
فهرست عناوین
پلاتین کولر آبی چیست و چه نقشی دارد؟
پلاتین یک قطعه در الکتروموتور کولرهای آبی‌ست که با دوپیچ روی درب موتورهای تک‌فاز با راه‌انداز موقت نصب شده. اگر به محل نصب پلاتین دقت کنید، می‌بینید که کاملا عایق شده است تا پلاتین تماسی با بدنه نداشته باشد.
هنگام راه‌اندازی موتور، خازن استارت نیروی لازم را به سیم‌پیچ وارد می‌کند تا موتور شروع به کار کند. سپس نیروی گریز از مرکز واردشده به کلاچ آن را به عقب رانده می‌راند تا نقطه اتصال پلاتین جدا شده، و به این ترتیب خازن استارت از مدار خارج شود.
پس به طور خلاصه، نقش پلاتین کولر آبی قطع و وصل یک‌سری اتصالات در موتور کولر برای عملکرد مطلوب آن است. موتور های تک‌فاز دو سرعته ابتدا با دور تند راه‌اندازی می‌شوند (صرف نظر از سرعتی که انتخاب می‌کنید). بعد از رسیدن موتور به سه‌چهارم یا 75% سرعت نامی سيم‌پيچ، سرعت انتخاب‌شده به مدار وارد می‌شود. این هم به عهده کليد گريز از مرکز با صفحه پلاتین موتور کولر است.
بسته به نوع الکتروموتور کولر، پلاتین‌ها انواع، اشکال و اندازه‌های مختلفی دارند؛ اما همه‌ی آنها از یک بخش فلزی و یک بخش باکالیت (فیبر استخوانی) ساخته شده‌اند. مهمترین انواع این قطعات شامل شویی، تیغه‌ای و فنری گرد می‌شود.
کلاچ موتور کولر آبی چیست؟
هنگام بررسی علائم خرابی پلاتین کولر و باقیِ موارد مربوط به آن، نام کلاچ یا سوئیچ گریز از مرکز زیاد به چشم می‌خورد. کلاچ و پلاتین از اجزای حیاتی در الکتروموتورها هستند که به صورت نر و مادگی استفاده می‌شوند. به همین خاطر، نوع پلاتین به نوع کلاج و الکتروموتور بستگی دارد.
وجود کلاچ هم برای راه‌اندازیِ صحیح موتور ضروری است. به عبارت تخصصی‌تر، برای اینکه الکتروموتور روشن و به سرعت نامی نزدیک شود، ابتدا نیروی گریز از مرکز باید مدار را از سیم‌پیچ خارج کند.
الکتروموتورها سرعت و قدرت موتور کولر آبی را هنگام کار افزایش می‌دهد. در این میان کلاچ وقفه‌هایی کوتاه‌مدت را ایجاد می‌کند تا لازم نباشد موتور کاملا متوقف شود و دوباره شروع به کار کند. اگر کلاچ نباشد، الکتروموتور باید کامل خاموش و دوباره روشن شود.
علائم خرابی پلاتین کولر آبی چیست؟
آن‌طور که از نقش این قطعه متوجه می‌شویم، مهمترین علائم خرابی پلاتین کولر مختل شدن عملکرد کلی کولر در خنک‌سازیِ فضاست. معمولا منظور از خرابیِ این قطعه، بهم خوردن تنظیمات آن است که باعث می‌شود زمان زیادی لازم باید تا دمای فضا به حد مطلوب برسد.
سایر علائم خرابی پلاتین کولر عبارت‌اند از:
- خاموش شدن دینام پس از چنددقیقه کار کردن
- سفت شدن و نچرخیدن موتور پس از روشن شدن (در صورتی که می‌توان آن را در حالت خاموش با دست چرخاند)
- عدم راه‌اندازی موتور و روشن شدن آن در صورت زدن چندضربه به بدنه موتور
- خاموش شدن موتور در صورت داغ شدن
- خاموش و روشن موتور به محض روشن کردن کولر در دور کند (و نبود مشکل در دور تند)
- زور زدن موتور و روشن نشدن آن
- سایر مشکلات مربوط به عملکرد دورهای کند و تند
معمولا هنگام خرابیِ موتور، باید دید آیا نشانه‌های موجود در واقع از علائم خرابی پلاتین کولر هستند یا علائم خرابی سیم‌پیچ آن.
گذشته از علائم خرابی پلاتین کولر آبی، خوب است بدانید که خرابیِ کلاچ هم باعث می‌شود سرعت موتور کولر افت کند. تنظیم نبودن آن هم باعث می‌شود، سرعت موتور هنگام روشن بودن، کم و زیاد شود. هرچند این قطعه معمولا چندان دچار مشکل نمی‌شود، مخصوصا اگر به موقع روغن‌کاری شود.
علت خرابی پلاتین موتور کولر چیست؟
به طور خلاصه، مهمترین علت این اتفاق درست تنظیم نشدن آن است؛ مثلا هنگامی که درب عقب و جلوی موتور کولر تعویض می‌شود.
روش تنظیم پلاتین موتور کولر
عیب‌یابی و تعمیر موتور و قطعات مربوط به آن، از تخصصی‌ترین تعمیرات کولرهای آبی محسوب می‌شود؛ هرچند که این کولرها ساده‌ترین دستگاه‌های تهویه مطبوع محسوب می‌شوند. به همین ترتیب، توصیه می‌شود که تنظیم پلاتین موتور کولر به افراد آموزش‌دیده و باتجربه بسپارید.
کلاچ انتهای شفت روتور وصل می‌شود. پلاتین دور کند هم در محل اتصال سیم‌ها به موتور است. فیبر پلاتین‌دار آخر موتور بعد از کلید گریز از مرکز قرار دارد؛ و سیم‌های دور تند، کند و نقطه مشترک برق از بیرون به آن متصل می‌شوند.
اتصال شماره‌های پلاتین کولر آبی
این بورد بیرون موتور قرار دارد و همان‌طور که در تصویر می‌بینید، وضعیت و ترتیب اتصالات در حالت‌های مختلف به شکل زیر است که باید هنگام تنظیم پلاتین موتور کولر به آنها توجه داشت.
در حالت قطع یا وصل:
- شماره 2 با 1 وصل
- شماره 2 با 3 قطع
- شماره 4 با 5 قطع
هنگام وصل بودن به موتور در حالت خاموش:
- شماره 2 با 1 قطع
- شماره 2 با 3 وصل
- شماره 4 با 5 وصل
هنگام روشن بودن موتور بعد از دور اسمی 75%:
- شماره 2 با 1 وصل
- شماره 2 با 3 قطع
- شماره 4 و 5 قطع
رنگ سیم های پلاتین موتور کولر و ترتیب اتصال آنها
در این تصویر می‌توانید رنگ سیم های پلاتین موتور کولر آبی را هم ببینید (این رنگ‌ها استاندارد هستند).
از دو سیم زردرنگی که به هم وصل شده‌اند، به صورت مشترک به عنوان سیم دور تند استفاده می‌شوند. از داخل موتور هم چهار سیم زرد، سیم سبز به نقطه COM و سیم‌های آبی و قرمز بیرون می‌آیند.
جمع‌بندی
امیدواریم حالا دید دقیق‌تری از علائم خرابی پلاتین کولر آبی و سایر موضوعاتِ مربوط به این قطعه‌ی مهم داشته باشید.
اگر مشکوک به خرابی این قطعه و بهم خوردن تنظیم پلاتین موتور کولر هستید، یا صرفا کولر آبی‌تان بازدهی سابق را ندارد، از طریق «خدمت از ما» می‌توانید به سرعت به برترین تعمیرکارهای شهرتان دسترسی داشته باشید.
درخواست خود را رایگان در اپلیکیشن یا وب‌سایت «خدمت از ما» ثبت کنید؛ مبالغ پیشنهادی متخصصان را ببینید؛ سوابق، امتیازات و نظرات ثبت‌شده برای هریک را بسنجید و بهترین گزینه را استخدام کنید.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
