علائم خرابی پلاتین کولر آبی و نحوه تنظیم آن
آنچه خواهید خواند:
- مختل شدن عملکرد کلی کولر در خنک‌سازی فضا، خاموش شدن دینام پس از چند دقیقه کار کردن و نچرخیدن موتور پس از روشن شدن، از مهمترین علائم خرابی پلاتین کولر آبی هستند.
- منظور از تنظیم پلاتین موتور کولر این است که با تغییر فاصله بین کنتاکت‌های آن، زمان قطع و وصل جریان برق را تنظیم می‌کنید. برای این کار معمولاً از یک فیلر یا اهم‌متر استفاده می‌شود.
قطعات ریز و درشتی در کولرهای آبی وجود دارند که خراب شدن‌شان عملکرد سیستم را مختل می‌کند. یکی از این قطعات کوچک، پلاتین کولر است که در الکتروموتور دستگاه قرار دارد.
در این راهنما قصد داریم ضمن بررسی علت و علائم خرابی پلاتین کولر آبی، درباره نحوه تنظیم پلاتین موتور کولر، تعویض و نصب آن نیز صحبت کنیم. با مجله آموزشی «خدمت از ما» همراه باشید.
فهرست عناوین
پلاتین کولر آبی چیست و چه نقشی دارد؟
پلاتین یک قطعه در الکتروموتور کولرهای آبی‌ست که با دوپیچ روی درب موتورهای تک‌فاز با راه‌انداز موقت نصب شده. اگر به محل نصب پلاتین دقت کنید، می‌بینید که کاملا عایق شده است تا پلاتین تماسی با بدنه نداشته باشد.
هنگام راه‌اندازی موتور، خازن کولر ابی، نیروی لازم را به سیم‌پیچ وارد می‌کند تا موتور شروع به کار کند. سپس نیروی گریز از مرکز واردشده به کلاچ آن را به عقب رانده می‌راند تا نقطه اتصال پلاتین جدا شده، و به این ترتیب خازن استارت از مدار خارج شود.
پس به طور خلاصه، نقش پلاتین کولر آبی قطع و وصل یک‌سری اتصالات در موتور کولر برای عملکرد مطلوب آن است. موتور های تک‌فاز دو سرعته ابتدا با دور تند راه‌اندازی می‌شوند (صرف نظر از سرعتی که انتخاب می‌کنید). بعد از رسیدن موتور به سه‌چهارم یا 75% سرعت نامی سيم‌پيچ، سرعت انتخاب‌شده به مدار وارد می‌شود. این هم به عهده کليد گريز از مرکز با صفحه پلاتین موتور کولر است.
انواع پلاتین کولر آبی
با توجه به نوع موتور، پلاتین‌ها در اندازه‌ها، شکل‌ها و انواع گوناگونی تولید می‌گردند. این تنوع شامل پلاتین‌های فنری گرد، تیغه‌ای و کشویی می‌شود.
ساختار تمامی پلاتین‌ها از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک بخش از جنس کالیت (یا فیبر استخوانی) و بخش دیگر فلزی است. طراحی برخی از پلاتین‌ها به صورت دکمه‌ای بوده و دسته‌ای دیگر دارای روکش کالیت هستند.
کلاچ موتور کولر آبی چیست؟
هنگام بررسی علائم خرابی پلاتین کولر و باقیِ موارد مربوط به آن، نام کلاچ یا کلید گریز از مرکز کولر زیاد به چشم می‌خورد. کلاچ و پلاتین از اجزای حیاتی در الکتروموتورها هستند که به صورت نر و مادگی استفاده می‌شوند. به همین خاطر، نوع پلاتین به نوع کلاج و الکتروموتور بستگی دارد.
وجود کلاچ هم برای راه‌اندازیِ صحیح موتور ضروری است. به عبارت تخصصی‌تر، برای اینکه الکتروموتور روشن و به سرعت نامی نزدیک شود، ابتدا نیروی گریز از مرکز باید مدار را از سیم‌پیچ خارج کند.
الکتروموتورها سرعت و قدرت موتور کولر آبی را هنگام کار افزایش می‌دهد. در این میان کلاچ وقفه‌هایی کوتاه‌مدت را ایجاد می‌کند تا لازم نباشد موتور کاملا متوقف شود و دوباره شروع به کار کند. اگر کلاچ نباشد، الکتروموتور باید کامل خاموش و دوباره روشن شود.
علائم خرابی پلاتین کولر آبی
مهمترین علائم خرابی پلاتین کولر آبی یا علائم خرابی کلید گریز از مرکز کولر آبی، شامل این موارد می‌شود:
- مختل شدن عملکرد کلی کولر در خنک‌سازی فضاست (زمان بیشتری نیاز است تا دمای فضا به حد مطلوب برسد).
- خاموش شدن دینام پس از چنددقیقه کار کردن
- سفت شدن و نچرخیدن موتور پس از روشن شدن (روش تنظیم تسمه کولر آبی را اینجا بخوانید).
- عدم راه‌اندازی موتور و روشن شدن آن در صورت زدن چندضربه به بدنه موتور
- خاموش شدن موتور در صورت داغ شدن
- خاموش و روشن موتور به محض روشن کردن کولر در دور کند (و نبود مشکل در دور تند)
- زور زدن موتور و روشن نشدن آن
- سایر مشکلات مربوط به عملکرد دورهای کند و تند
نکته اساسی اینجاست که هنگام خرابی موتور و اقدام برای تعمیر کولر آبی کوچک و بزرگ، ابتدا باید دید آیا نشانه‌های موجود در واقع از علائم خرابی پلاتین کولر آبی هستند یا علائم خرابی سیم‌پیچ آن.
گذشته از علائم خرابی کلاچ موتور کولر آبی، خوب است بدانید که خرابیِ کلاچ هم باعث می‌شود سرعت موتور کولر افت کند. تنظیم نبودن آن هم باعث می‌شود، سرعت موتور هنگام روشن بودن، کم و زیاد شود. هرچند این قطعه معمولا چندان دچار مشکل نمی‌شود، مخصوصا اگر به موقع روغن‌کاری شود.
علت خرابی پلاتین موتور کولر چیست؟
به طور خلاصه، مهمترین علت خرابی پلاتین موتور کولر، درست تنظیم نشدن آن است؛ مثلا هنگامی که درب عقب و جلوی موتور کولر تعویض می‌شود.
روش تنظیم پلاتین موتور کولر
هرچند که کولرهای آبی جزو ساده‌ترین دستگاه‌های تهویه مطبوع محسوب می‌شوند، اما عیب‌یابی و تعمیر موتور کولر آبی، کار ساده‌ای نیست؛ به همین ترتیب، توصیه می‌شود که تنظیم پلاتین موتور کولر به افراد آموزش‌دیده و باتجربه بسپارید.
کلاچ انتهای شفت روتور وصل می‌شود. پلاتین دور کند هم در محل اتصال سیم‌ها به موتور است. فیبر پلاتین‌دار آخر موتور بعد از کلید گریز از مرکز قرار دارد؛ و سیم‌های دور تند، کند و نقطه مشترک برق از بیرون به آن متصل می‌شوند.
نقشه سیم کشی پلاتین موتور کولر آبی
این بورد بیرون موتور قرار دارد و همان‌طور که در تصویر می‌بینید، وضعیت و ترتیب اتصالات در حالت‌های مختلف به شکل زیر است که باید هنگام تنظیم پلاتین موتور کولر به آنها توجه داشت. دقت کنید که اشتباه زدن سیم موتور کولر، می‌تواند باعث آسیب دیدن موتور کولر شود.
در حالت قطع یا وصل:
- شماره 2 با 1 وصل
- شماره 2 با 3 قطع
- شماره 4 با 5 قطع
هنگام وصل بودن به موتور در حالت خاموش:
- شماره 2 با 1 قطع
- شماره 2 با 3 وصل
- شماره 4 با 5 وصل
هنگام روشن بودن موتور بعد از دور اسمی 75%:
- شماره 2 با 1 وصل
- شماره 2 با 3 قطع
- شماره 4 و 5 قطع
رنگ سیم های پلاتین موتور کولر
در این تصویر می‌توانید رنگ سیم های پلاتین موتور کولر آبی را هم ببینید (این رنگ‌ها استاندارد هستند).
از دو سیم زردرنگی که به هم وصل شده‌اند، به صورت مشترک به عنوان سیم دور تند استفاده می‌شوند. از داخل موتور هم چهار سیم زرد، سیم سبز به نقطه COM و سیم‌های آبی و قرمز بیرون می‌آیند.
نحوه نصب پلاتین موتور کولر
نصب پلاتین کولر آبی معمولاً به این صورت است که پلاتین با دو پیچ روی درب موتور تک فاز نصب می‌شود. نکاتی که در نصب پلاتین باید به آن توجه کنید به شرح زیر است:
- محل نصب: محلی که پلاتین روی درب موتور نصب می‌شود باید عایق شده باشد تا از اتصال پلاتین به بدنه جلوگیری شود.
- اتصالات: پلاتین دارای تعدادی ترمینال است که سیم‌های برق به آن متصل می‌شوند. نحوه اتصال سیم‌ها باید مطابق با نقشه سیم‌کشی موتور باشد. معمولاً سه سیم به پلاتین وصل می‌شود: سیم دور تند، سیم دور کند و سیم مشترک که بالاتر توضیح دادیم.
- تنظیم: پس از نصب پلاتین، باید آن را تنظیم کنید. تنظیم پلاتین موتور کولر به این صورت است که با تغییر فاصله بین کنتاکت‌های آن، زمان قطع و وصل جریان برق را تنظیم می‌کنید. برای این کار معمولاً از یک فیلر یا اهم‌متر استفاده می‌شود که بالاتر مفصل توضیح دادیم.
تعویض پلاتین کولر آبی
برای تعویض کلاچ موتور کولر آبی، مراحل زیر را دنبال کنید:
- قطع برق: قبل از هر چیز، برق کولر را قطع کنید.
- باز کردن درب موتور: درب موتور کولر را باز کنید.
- جدا کردن سیم‌ها: سیم‌های متصل به پلاتین را با دقت جدا کنید. قبل از جدا کردن سیم‌ها، از نحوه اتصال آنها عکس بگیرید یا یادداشت کنید تا در هنگام نصب پلاتین جدید دچار مشکل نشوید.
- باز کردن پلاتین قدیمی: پیچ‌های نگهدارنده پلاتین را باز کرده و پلاتین قدیمی را جدا کنید.
- نصب پلاتین جدید: پلاتین جدید را در جای خود قرار داده و پیچ‌های آن را ببندید.
- اتصال سیم‌ها: سیم‌ها را مطابق با عکس یا یادداشت خود به پلاتین جدید وصل کنید.
- بستن درب موتور: درب موتور را بسته و برق کولر را وصل کنید.
- تست: کولر را روشن کرده و از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.
در این مطلب درباره علائم خرابی پلاتین کولر آبی و نحوه تنظیم آن صحبت کردیم. اگر فکر می‌کنید کولر آبی‌تان بازدهی سابق را ندارد، پیشنهاد می‌کنیم از متخصصین تعمیر کولر برای تنظیم پلاتین موتور کولر کمک بگیرید.
کافیست درخواست خود را به صورت رایگان از طریق همین صفحه ثبت کنید؛ مبالغ پیشنهادی متخصصان را ببینید؛ سوابق، امتیازات و نظرات ثبت شده برای هریک را بسنجید و در نهایت بهترین تعمیرکار را برای تعمیر کولر آبی شبانه روزی استخدام کنید.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
--w80-h80-q70.webp){kind=logo}
راهنمای استفاده امن از “خدمت از ما”