نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج

همین‌که برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج نیت کنید، احتمالا پرسش‌های متفاوتی به ذهن‌تان هجوم می‌آورد. از جمله اینکه چه پکیجی برای اینکار مناسب است، نصب این سیستم چه مراحلی دارد، هزینه آن چقدر است، آیا مزایای آن ارزش کنار گذاشتن رادیاتور را دارد و ...

با ما همراه باشید تا ضمن بررسی کامل سیستم گرمایش از کف با پکیج، با روش نصب و تشخیص پکیج مناسب برای آن آشنا شویم.

سیستم گرمایش از کف چیست؟ چگونه کار می‌کند؟

گرمایش از کف یا Underfloor Heating System شامل نصب لوله‌هایی زیر کفپوش ساختمان می‌شود، انگار که یک رادیاتور بزرگ را زیر فضای مدنظرتان قرار داده باشید. این سیستم از اصل انتقال گرما (به روش‌های همرفت یا جابجایی، رسانش یا هدایتی، تابشی یا تشعشعی) برای گرم کردن محیط استفاده می‌کند.

سیستم گرمایش از کف با پکیج، با توجه به آنچه دورن لوله‌های آن عبور می‌کند، می‌تواند یکی از دو مدل زیر باشد:

• سیستم خشک (Dry System)، که به گرمایش از کف برقی یا سیستم الکتریکی اشاره دارد.
• سیستم آبی (Wet System)، که منظور از آن گرمایش از کف آبی یا سیستم هیدرونیک است.

نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج علاوه بر واحدهای مسکونی، در ساختمان‌های اداری، کارخانه‌ها، مرغداری‌ها و ... نیز روزبه‌روز بیشتر رایج می‌شود.

مزایا و معایب نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج

گرمایش از کف از جدیدترین و بعضا لوکس‌ترین سیستم‌های گرمایشی محسوب می‌شوند، که طبعا مانند هر سیستم دیگری ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارد:

مزایای گرمایش از کف

• راحتی بی‌نظیر و توزیع یکنواخت گرما: این سیستم فضا را به طور یکنواخت گرم می‌کند و هیچ گوشه سردی نمی‌ماند. شما محیطی دنج و دلپذیر خواهید داشت و به راحتی می‌توانید با پای برهنه راه بروید.
• بهره‌وری انرژی و صرفه‌جویی در هزینه: گرمایش از کف در دمای پایین‌تری نسبت به باقی سیستم‌های گرمایشی کار می‌کند و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. این سیستم نهایتا باید تا 29 درجه سانتی‌گراد گرم شود تا فضا را گرم کند؛ اما مثلا رادیاتورها بین 65 تا 75 درجه گرم شوند.
• عدم اشغال فضا و زیبایی بیشتر: با نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج، می‌توانید با رادیاتورها و بخاری‌های حجیمی که فضا را اشغال می‌کنند، خداحافظی کنید. این سیستم عملا نامرئی است، و اجازه می‌دهد فضای داخلی را با کمترین محدودیت طراحی کنید.
• عملکرد امن و بی‌صدا: برخلاف سیستم‌های گرمایش معمولی که هنگام کار کردن صدا تولید می‌کنند، گرمایش از کف بی‌صدا عمل می‌کند و فضایی آرام خانه را بر هم نمی‌زند. نگرانی‌ای از بابت برخورد کودکان با لبه‌های داغ و تیز شوفاژها، تیره شدن دیوار و ... نیز وجود نخواهد داشت.
• امکان استفاده از انواع کف‌پوش: برخلاف تصور عمومی، گرمایش از کف با انواع کف‌پوش‌ها سازگاری دارد، از جمله سنگ، سرامیک، وینیل، چوب و غیره. حتی می‌توانید روی این کف‌پوش‌ها قالی پهن کنید و همچنان از گرمای مطبوع لذت ببرید (بدون اینکه خطری سلامت شما را تهدید کند).

معایب گرمایش از کف

• دشوار بودن فرآیند نصب: نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج معمولا از سیستم‌های گرمایش استاندارد پیچیده‌تر و گران‌تر است. خود سیستم قیمت معقولی دارد، اما در ساختمان‌هایی که در حال ساخت نیستند، کار دشوار می‌شود. با توجه به اینکه سیستم‌ها بزرگ‌تر و پیچیده‌تر هستند، زمان نصب‌شان نیز بیشتر است.
• دیر گرم شدن فضا: چون این سیستم‌ها با دمای پایین کار می‌کنند، گرم کردن اتاق از پایین به بالا به ناچار زمان بیشتری می‌برد. این یعنی باید کمی بیشتر منتظر بمانید تا فضا به دمای ایده‌آل برسد.
• افزایش ارتفاع کف: یکی از نگرانی‌های رایج درباره نصب این سیستم‌ها، تاثیری است که می‌توانند روی ارتفاع کف بگذارند؛ مخصوصا در پروژه‌ها نوسازی که ارتفاع سقف از قبل ثابت است. معمولا عایق‌بندی کف هم هنگام نصب این سیستم‌ها توصیه می‌شود که ارتفاع را افزایش می‌دهد. اگر در حال بازسازی هستید و به مشکل خورده‌اید، می‌توانید سراغ مدل‌هایی بروید که به حداقل فضا احتیاج دارند.

انواع سیستم گرمایش از کف با پکیج

در ادامه سیستم‌های برقی و آبی را دقیق‌تر، به همراه مزایا و معایب‌شان، بررسی کرده‌ایم:

سیستم گرمایش از کف برقی

در این سیستم یکسری کابل‌های حرارتی کف ساختمان نصب می‌شوند، برق این کابل‌ها را گرم می‌کند و نهایتا حرارت در فضا پخش می‌شود. گرمایش از کف برقی در مناطقی که دسترسی به وجود ندارد، بیشترین کاربرد را دارد.

راندمان بالا تا 85%، نصب سریع با حداقل کف‌سازی، کنترل از راه دور و نیاز کم سرویس و نگهداری، از مهمترین مزایای این مدل است؛ اما تجهیزات گران‌قیمت، مصرف بالای انرژی و استهلاک بیشتر از ایرادات آن است.

برای نصب سیستم گرمایش از کف برقی با پکیج دو گزینه دارید:

• فیلم حرارتی: این مدل از نوعی فیلم حرارتی کربنی ساخته‌شده پلی‌استر نازک برای گرم کردن محیط استفاده می‌کند. علاوه بر مزایای سیستم برقی، مدل فیلم حرارتی امکان کفسازی بدون بتن‌ریزی را فراهم می‌کند، فوق‌العاده نازک است، در برابر آتش‌سوزی و برق‌گرفتی ایمن است و سریع گرم می‌شود.
• کابل حرارتی-الکتریکی: این نوع شبکه‌ای از کابل‌های حرارتی (المنت) دارد که با سیمان پوشانده می‌شوند، و پس از اتصال به منبع برق توسط سوئیچی کنترل می‌شوند. سیستم گرمایش از کف برقی که در ساختمان‌ها اجرا می‌شود، معمولا از همین مدل است.

سیستم گرمایش از کف آبی

نصب سیستم گرمایش از کف آبی با پکیج، شامل قرار دادن لوله‌های آب گرم در کف می‌شود. البته ممکن است آب گرم با مواد ضد یخ هم ترکیب شود تا مشکلی در آینده ایجاد نشود. آب توسط پکیج، موتورخانه یا پمپ حرارتی گرم می‌شود، و با حرکت در لوله‌ها ساختمان را گرم می‌کند.

به دلیل مصرف پایین و بازدهی حرارتی بالا، نصب سیستم گرمایش از کف آبی در واحدهای مسکونی بسیار رایج است (و در ادامه مطلب بیشتر روی این مدل تمرکز می‌کنیم). اما چالش‌هایی هم وجود دارد، مثلا هزینه گرمایش از کف برای این مدل بالاست، و نصب و زیرسازیِ آن زمان بیشتری می‌برد.

پکیج مناسب گرمایش از کف چیست؟

برترین برندهای پکیج احتیاجی به معرفی ندارند؛ ایران رادیاتور، بوتان، لورچ، ایمرگاس و ... همه از کمپانی‌ها شایسته برای خرید محصول‌اند. اما پکیجی که انتخاب می‌کنید باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا حداکثر سازگاری را با گرمایش از کف ارائه دهد؟

در ادامه مشخصات پکیج مناسب گرمایش از کف را توضیح داده‌ایم:

راندمان بالا

گرمایش از کف معمولا در واحدهایی با متراژ زیاد اجرا می‌شود. اگر پروژه شما هم به همین شکل است، پکیج‌تان باید بازدهی بالایی داشته باشد. لوله‌های این سیستم گرمایشی ممکن است بزرگ باشد و گاها از پکیج دور شوند. پس توان حرارتی پکیج باید به اندازه‌ای باشد که جریان مناسب آب را در تمام مسیر لوله‌کشی تامین کند.

از این نظر، پکیج مناسب گرمایش از کف معمولا از مدل‌های چگالشی معرفی می‌شود که توان بالایی دارند، و جایگیزی مناسب برای موتورخانه محسوب می‌شوند.

دو مبدله بودن

تک مبدله یا دو مبدله بودن نکته دیگری است که هنگام تهیه پکیج گرمایش از کف باید به آن دقت کنید. پکیج‌های تک مبدله، از یک مبدل استفاده برای تامین آب گرم مدار مصرفی و گرمایشی می‌کنند؛ به همین دلیل، ظرفیت حرارتی‌شان معمولا پایینی است.

اما پکیج‌های دو مبدله از مبدل جداگانه برای گرم کردن آب مدار گرمایش استفاده می‌کنند. بنابراین، ظرفیت حرارتی این مدل‌های بیشتر است و جریان آب دورترین لوله‌ها از پکیج را هم تامین می‌کنند.

دیجیتال بودن (امکان نصب ترموستات)

پکیج مناسب گرمایش از کف امکان نصب ترموستات اتاقی را برای کنترل بی‌دردسر دما نیز فراهم می‌کند.  پکیج‌های دیجیتال روی خودشان ترموستات نصب‌شده دارند، و می‌توان آن‌ها را مستقیما به گرمایش از کف وصل کرد.

اما برای اتصال پکیج‌های آنالوگ به این گرمایش از کف باید یک‌سری تغییرات انجام شود، وگرنه سیستم را مختل می‌کند و مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.

طبق موارد گفته‌شده، بهترین پکیج از نظر کاربران برای گرمایش از کف، اکثرا دستگاهی است که ...

• برند معتبری داشته باشد.
• ترجیحا زمینی، دیجیتال و دو مبدله باشد.
• ظرفیت و بازده حرارتی بالایی داشته باشد.
• امکان اتصال به ترموستات اتاقی را داشته باشد.

اما نهایتا، بهترین پکیج تنها با بازدید متخصص از ساختمان شما و بررسی نیازها و انتظارات‌تان مشخص می‌شود.

پکیج برقی هم می‌تواند گزینه مناسبی برای این سیستم‌های گرمایشی باشد. البته اگر متراژ ساختمان بالاست، شاید بهتر باشد در تصمیم‌تان تجدید نظر کنید. برای ساختمان‌های وسیع، پکیج‌های برقی صنعتی گزینه بهتری برای پکیج گرمایش از کف هستند، که مصرف برق را به شدت افزایش می‌دهند.

برای محاسبه پکیج برای گرمایش از کف به چه چیزهایی باید توجه کرد؟

این محاسبات برای مشخص کردن ظرفیت مناسب پکیج انجام می‌شود. ظرفیت پکیج‌های خانگی معمولا 24، 28، 30 و 35 کیلووات است. ظرفیت پکیج روی ظرفیت حرارتی، توان حرارتی، اندازه و نوع مبدل(ها)، قدرت فن و تعداد پره‌های مشعل تاثیر می‌گذارد.

محاسبه پکیج برای گرمایش از کف اهمیت زیادی دارد، چون اگر دستگاهی با ظرفیت مناسب برای سیستم تهیه نشود، بازده گرمایش از کف افت خواهد کرد. همچنین به دلیل عدم تطابق اجزای مختلف، فشار ناگهانی و دمای نامناسب، عمر مفید تجهیزات به شدت کاهش خواهد یافت.

برای محاسبه پکیج برای گرمایش از کف، باید به چنین مواردی توجه کنیم:

شرایط آب‌وهوایی

در کشور ما چهارنوع آب و هوا وجود دارد:

• معتدل و مرطوب در شهرهای شمالی
• سرد و خشک در شهرهای کوهستانی مانند تهران و مشهد
• گرم و خشک در شهرهای مرکزی مانند اصفهان و یزد
• گرم و مرطوب در شهرهای جنوبی

مشخصا هرچه آب‌وهوای منطقه سکونت شما سردتر باشد، باید دستگاهی با ظرفیت بالاتر را برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج در نظر بگیرید.

جهت جغرافیایی ساختمان، طبقه و متراژ آن

پیش از تهیه پکیج گرمایش از کف، باید به جهت جغرافیایی ساختمان و موقعیت آن نسبت به تابش آفتاب هم دقت شود. بسته به موقعیت سازه، ممکن است لازم باشد پکیج‌های قدرتمند نصب شوند تا گرمایش کاملا مطلوب باشد.

اینکه واحد در چه طبقه‌ای باشد هم مهم است؛ پکیج واحدهای نزدیک به پشت‌بام باید ظرفیت بیشتری داشته باشند. علاوه بر آن هرچه متراژ ساختمان، تعداد اتاق‌ها و رادیاتورها بیشتر باشد، باید از پکیج‌های قوی‌تری استفاده کرد.

فشار آب منطقه

اگر فشار آب منطقه‌تان پایین است یا مدام نوسان دارد، باید ظرفیت پکیج را با دقت بالاتری انتخاب کنید. در مناطقی با حجم و فشار آب، استفاده از پکیج با توان حرارتی بالا توصیه می‌شود.

ویژگی‌های پکیج و سیستم گرمایش از کف

نوع سوخت مصرفی شاید مهمترین ویژگی هنگام بررسی پکیج مناسب گرمایش از کف باشد. برای مثال، پکیج‌های برقی باید ظرفیت بالاتری داشته باشند تا کارایی مناسب را از خود نشان دهند

و اما در مورد گرمایش از کف، متراژ لوله‌کشی و قطر لوله‌های استفاده‌شده برای انتقال حرارت حائز اهمیت هستند.

میزان هدررفت انرژی در ساختمان

هدررفت گرما در ساختمان سه‌حالت می‌تواند داشته باشد:

• هدررفت پایین در ساختمان‌هایی با پنجره‌های دوجداره و دیوارهای عایق‌شده
• هدررفت متوسط در ساختمان‌هایی با پنجره‌های معمولی فلزی
• هدررفت بالا در ساختمان‌های قدیمی

موقعیت ساختمان از نظر قرارگیری در مجاورت سازه‌های دیگری یا مجاورت با برودت، ارتفاع سقف و نوع عایق‌بندی کف هم میزان هدررفت انرژی را کم و زیاد می‌کنند.

در حالت ایده‌آل، هدررفت سازه باید کاهش یابد. اما اگر برطرف کردن روزنه‌های اتلاف انرژی امکان‌پذیر نباشد، پکیج مناسب گرمایش از کف حتما باید توان و ظرفیت بیشتری داشته باشد.

محاسبه ظرفیت پکیج گرمایش از کف

برای محاسبه پکیج برای گرمایش از کف با توجه به متراژ ساختمان، تعداد اتاق‌ها و رادیاتورهای می‌توانید از جدول زیر استفاده کنید:

محاسبه پکیج برای گرمایش از کف بر اساس میزان هدررفت گرما در ساختمان و آب‌وهوای منطقه نیز انجام می‌شود. توجه کنید که اعداد مشخص‌شده بر حسب وات، "به ازای هر متر مربع" از متراژ سازه هستند.

نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج؛ آماده‌سازی‌ها و پیش‌نیازها

به طور خلاصه منظور چنین آماده‌سازی‌هایی است:

1. طراحی نقشه لوله‌کشی گرمایش از کف
2. انتخاب عایق حرارتی
3. انتخاب لوله مناسب
4. انتخاب منبع گرما برای سیستم
5. انجام محاسبات سیستم گرمایش از کف

1. طراحی نقشه لوله‌کشی گرمایش از کف

هرفضا بسته به متراژ، تعداد درزها، تعداد دیوارهای سرد و ... به لوله‌کشی خاصی احتیاج دارد تا سیستم حداکثر بازدهی را داشته باشد. اما معمولا در تمام لوله‌کشی‌ها نقشه باید کمترین پیچ‌و‌خم را داشته باشد، ابتدا دیوارهای خارجی (که با هوای بیرون در تماس‌اند) و بعد داخل اتاق را گرم کند. لوله‌ها نیز نباید از روی هم عبور کنند.

چهار طرح محبوب برای لوله‌کشی سیستم گرمایش از کف وجود دارد که در ادامه معرفی‌شان کرده‌ایم. با استفاده از این طرح‌ها، هرواحد به چند زون با فاصله‌های نزدیک به هم و طرح مخصوص به خود تقسیم می‌شود:

طرح دوطرفه یا اِل شکل (مارپیچ یک‌راهه)

در این طرح تنها یک لوله وارد اتاق شده، از همان‌نقطه به صورت زیگ‌زاگ در عرض اتاق نصب می‌شود، و در آخر هم از قسمت ورودی از فضا خارج می‌شود.

طرح دوطرفه ساده‌ترین و رایج‌ترین روش لوله‌کشی‌ست، اما گرما را به طور یکنواخت در فضا پخش نمی‌کند؛ چون گرمای آبی که از ابتدای لوله وارد اتاق می‌شود، پیش از رسیدن به انتهای مسیر سرد خواهد شد. به همین خاطر، از طرح L بیشتر در فضاهای کم‌عرض که یک دیوار سرد دارند (مثل راهروها) استفاده می‌شود.

طرح مارپیچ (مارپیچ دو‌راهه)

برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج با طرح مارپیچ، لوله ورودی ابتدا در طول محیط اتاق نصب می‌شود، و بعد به صورت زیگ‌زاگ به عقب برمی‌گردد تا جریان متقابل ایجاد شود.

در این نقشه آب با دمای پایین‌تر در کنار آب گرم و نزدیک ورودی لوله حرکت می‌کند؛ در نتیجه، دما در تمام اتاق به شکل یکنواخت پخش می‌شود. طرح مارپیچ بهترین طرح برای توزیع یکسان گرما در اتاق‌هایی با دو دیوار سرد است.

طرح مارپیچ سه‌راهه یا یو شکل

در طرح U فشردگی به سمت مرکز است، و بهترین انتخاب برای اتاق‌هایی با سه دیوار سرد در نظر گرفته می‌شود.

طرح متمرکز یا مارپیچ برگردان (لوپ)

در طرح لوپ ابتدا لوله اطراف اتاق خوابانده می‌شود، سپس به صورت مکرر اطراف فضا حرکت می‌کند تا به مرکز برسد و بعد به همان شکل برمی‌گردد. از بالا، این طرح مانند حلقه های متحدالمرکز به نظر می‌رسد.

در طرح متمرکز بیشترین حرارت دور از مرکز توزیع می‌شود، اما در روش‌های دیگر گرما در بخش‌های اطراف اتاق هدر می‌رود. مارپیچ برگردان بهترین نقشه برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج، به ویژه برای فضاهای بزرگ مانند پذیرایی‌ست.

نکات مهم تهیه نقشه گرمایش از کف

تفاوتی نمی‌کند کدام‌یک از طرح‌های بالا (یا چه ترکیبی از آنها) را برای لوله‌کشی سیستم انتخاب کنید، در هرحالت، یکسری نکات هستند که باید به آنها توجه داشته باشید تا راندمان گرمایش تحت تاثیر قرار نگیرد:

• محل قرارگیری جعبه کلکتور، گامی مهم از تهیه نقشه است که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید. (اتصال لوله‌ها در سیستم گرمایش از کف از طریق کلکتور انجام می‌شود)
• محل درز انبساطی، دیوارهای سرد، متراژ هرلوپ، اندازه لوله‌ها، طول لوله‌ها و حداکثر فاصله‌شان از یکدیگر نیز از جمله پارامترهایی هستند که باید به دقت مشخص شوند (درباره اینها در ادامه بیشتر توضیح داده‌ایم)
• لوله‌های گرمایش از کف نباید از زیر یخچال، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، اجاق گاز و کابینت‌ها عبور کنند. بخش‌های دیگری در واحد مانند کمد دیواری هم به عبور لوله‌ها احتیاج ندارد.

2. انتخاب عایق حرارتی

پیش از خواباندن لوله‌های سیستم گرمایش از کف با پکیج، باید کف را کاملا عایق کرد تا اتلاف انرژی به حداقل برسد. همچنین، اگر زمانی لوله‌‌ها نشت کردند، عایق بتواند جلوی آن را بگیرد و جلوی انتشار آن در ساختمان را بگیرد. این عایق می‌تواند هریک از موارد زیر باشد:

• فوم عایق تخت، از جنس یونولیت یا پلی‌استایر
• عایق شانه تخم مرغی، که برآمدگی‌های روی آن لوله‌ها را محکم در جای خود نگه می‌دارد. به همین خاطر، سرعت و دقت نصب لوله‌ها را به شدت بالا می‌رود.
• ورق متالایز، که معمولا روی فوم تخت اجرا می‌شود تا بازده سیستم را افزایش دهد. این گزینه عملکردی عالی در انتقال گرما به سمت بالا دارد.

3. انتخاب لوله مناسب

حالا باید لوله‌های مناسب برای انتقال آب از پکیج و گرداندن آن در کف اتاق‌‌ها را مشخص کنید. لوله‌ای که باری برای اینکار انتخاب می‌کنید باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد، مانند مقاومت طولی و عرضی در برابر گرما، انعطاف‌پذیری، رسوب‌ناپذیر بودن، عدم نفوذ اکسیژن، تحمل فشار بالا و وزن پایین.

به این ترتیب، لوله‌های فلزی برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج مناسب نیستند؛ چون قابلیت خم‌شوندگی‌شان پایین است و به سرعت هم رسوب می‌گیرند. بهترین نوع لوله برای اینکار لوله‌های پلیمری هستند، از جمله:

• لوله‌های پلیمری تک‌لایه PE
• لوله‌های پلی‌اتیلن با مقاومت دمایی بالا (لوله پلیمری PERT)

هردوی این مدل‌های مزایای متعددی دارند که لوله‌های فلزی فاقد آن هستند، اما با این‌حال همچنان بهترین انتخاب برای اجرای گرمایش از کف نیستند.

بهترین لوله برای گرمایش از کف

طبق آیین‌نامه‌ی مبحث 14 مقررات ملی ساختمان، لوله‌های گرمایشی می‌تواند از جنس PERT Type2 یا PE-RT/AL/PE-RT Type2 و یا PEX باشد؛ و لوله پنج‌لایه پلیمری PEX بهترین انتخاب است. در ساختار این لوله یک لایه آلومینیوم بین دو لایه پلیمر قرار گرفته، و با چسب مخصوص به آنها متصل شده است.

ضریب حرارتی بالای این مدل، آن را به بهترین انتخاب برای اجرای سیستم‌های گرمایش از کف تبدیل کرده است؛ ویژگی‌ای که لوله‌های پلیمری PE و PERT کمتر از آن برخوردار هستند. در واقع لوله PEX نه تنها مزایای لوله‌های پلیمری تک‌لایه را دارد، بلکه به لطف لایه آلومینیومی در هسته‌اش، مقاومت مکانیکی بالایی دارد.

مزایای مهم این لوله را در ادامه می‌بینید:

• مقاومت مکانیکی و حرارتی بالا (حدود 95 درجه سانتی‎گراد)
• مقاوم در برابر چکش آب، یخ‌زدگی، خوردگی، پوسیدگی، نفوذ اکسیژن، فشار
• نصب ساده بدون نیاز به جوشکاری
• ضریب انبساط طولی کم
• انعطاف‌پذیری بسیار بالا
• بسیار سبک با حداقل ضایعات

در ادامه، لوله طبق نقشه‌ای که پیش‌تر طراحی شد در فضا خوابیده می‌شود.

4. انتخاب منبع گرما برای گرمایش از کف

سیستم شما باید یک منبع انرژی حرارتی داشته باشد تا بتواند گرمای لازم را تولید کند. مولد گرما در گرمایش از کف می‌تواند برق، آب گرم و هوای گرم باشد که در ادامه دقیق‌تر آنها را توضیح داده‌ایم:

گرمایش از کف با برق

همان‌طور که بالاتر (هنگام بررسی انواع سیستم‌ها) اشاره کردیم، جریان الکتریسیته لوله‌ها یا کابل‌ها و در ادامه فضا را گرم می‌کند. بنابراین منبع یا مولد گرما در این سیستم‌ها، یک منبع برق با توان تولید جریان الکتریکی بالاست.

گرمایش از کف با آب گرم

دیدیم که در این سیستم‌ها، گرمای فضا با به گردش در آمدن آب گرم در لوله‌های نصب‌شده در کف تامین می‌شود. در این حالت، آب را به چندطریق می‌توان گرم کرد:

• پکیج دیواری؛ پکیجِ نصب‌شده در هر واحد می‌تواند آب گرم را با دو دمای مختلف تامین کند: یکی برای آب گرم مصرفی و دیگری برای سیستم گرمایش از کف. در این حالت، برای لوله‌کشی باید لوله آب رفت و برگشت پکیج را به کلکتور رفت و برگشت گرمایش از کف وصل کرد. بعد هم پکیج را روی حالت گرمایش و دمای 30 درجه تنظیم می‌کنیم.
• دیگ آب گرم در موتورخانه؛ برای استفاده همزمان از یک دیگ برای گرمایش از کف و رادیاتورها، با یک مبدل کاهنده دما (ترجیحا مبدل صفحه‌ای) در مسیر لوله تامین آب گرم گرمایش از کف نصب شود. البته اینکار بیشتر برای ساختمان‌های اداری توصیه می‌شود.
• دو دیگ آب گرم مجزا؛ در ساختمان‌های بزرگ از دو دیگ برای تامین آب گرم سیستم گرمایش از کف (کمتر از 50 درجه) و آب گرم بهداشتی و رادیاتورها (بالاتر از 50 درجه) استفاده می‌شود.

گرمایش از کف با هوای گرم

در این حالت هم نهایتا هوای گرم از طریق گرم شدن آب در پکیج و موتورخانه تامین می‌شود. این حالت برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج چندان محبوب نیست، چون بازدهی کمی دارد.

5. انجام محاسبات سیستم گرمایش از کف

برای عملی کردن پروژه باید یکسری محاسبات را انجام دهید. مباحث مربوط به این مرحله پیچیده هستند و به کمک نرم‌افزارهای تخصصی انجام می‌شوند. توصیه می‌کنیم برای آن حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید.

اما برای اینکه ایده بهتری درباره گام‌های این قسمت داشته باشید، کوتاه خواهیم گفت که چه چیزهایی باید (به ترتیب و با دقت) محاسبه شوند:

1. محاسبه بار حرارتی مورد نیاز؛ که برای به دست آوردن آن، ابتدا باید میزان تلفات انرژی در بخش‌های مختلف ساختمان محاسبه شود.
2. محاسبه شار حرارتی لازم برای گرمایش از کف؛ که با به دست آوردن آن، موارد دیگری مثل سایز لوله، طول لوله و فاصله لوله‌ها از یکدیگر هم مشخص می‌شوند.
3. محاسبه مقاومت حرارتی پوشش گرمایش از کف، که برای هر کفپوش متفاوت است (بهترین کفپوش برای این سیستم‌ها که کمترین مقاومت حرارتی را دارند، ابتدا سنگ مرمر و بعد سرامیک است)
4. محاسبه میانگین دمای آب سیستم گرمایش از کف
5. محاسبه میزان دبی یا جریان سیال در پمپ گرمایش از کف، که با توجه به شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی متفاوت است.

اجرای سیستم گرمایش از کف

از اینجا به بعد، نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج به صورت عملی پیش می‌رود و شامل چنین مراحلی می‌شود:

1. کف‌سازی ساختمان
2. نصب نوار عایق پیرامونی
3. نصب لایه عایق حرارتی کف
4. نصب کلکتور گرمایش از کف
5. لوله‌کشی سیستم گرمایش از کف
6. نصب درز انبساط
7. تست شبکه لوله‌کشی شده (تست اتمسفر)
8. بتن‌ریزی و پوشاندن سیستم
9. راه‌اندازی سیستم گرمایش از کف

این سیستم‌ها در آخرین مرحله از ساخت ساختمان اجرا می‌شوند، پس از لوله‌کشی آب و فاضلاب، گازکشی، برق‌کشی و البته تست آنها؛ چون پس ار نصب آنها دسترسی به تجهیزات نصب‌شده در کف بسیار دشوار و حتی غیر ممکن می‌شود.

به همین خاطر توصیه می‌شود که در صورت امکان، لوله‌های تاسیساتی ساختمان را از داخل سقف کاذب عبور دهید. با اینکار نه دیگر نیازی به کف‌سازی مجدد روی آنهاست (که ارتفاع کف را افزایش می‌دهد)، نه دسترسی به آنها در صورت بروز مشکل غیر ممکن خواهد بود.

ساختار کلی سیستم گرمایش از کف از پایین به بالا، به ترتیب شامل لایه عایق، لوله‌ها، ورقه بتونی و پوشش کف می‌شود. به این ترتیب، پس از نصب چارچوب درب و پنجره، تکمیل گچ‌کاری تا 30 سانتی‌متر از کف نهایی و کف‌سازی اولیه، مراحل نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج به این شکل آغاز می‌شود:

1. کف‌سازی ساختمان

پیش از هرچیز، محل اجرای گرمایش از کف باید کاملا تمیز و تراز باشد تا حرکت آب در لوله‌ها به مشکل برنخورد. دو روش برای کف‍سازی اولیه ساختمان پیش از اجرای گرمایش از کف وجود دارد:

• فوم بتن: این رایج‌ترین روش برای کف‌سازی با مصالح سبک است. در این حالت، پس از ساخت فوم بتن، فوم با پمپ به طبقات پمپاژ شده و با ضخامت 10 سانتی‌متر روی سطح پخش می‌شود. وزن کم، مقاومت فشاری بالا، و عایق صوت و حرارت بودن از مزایای فوم بتن است
• پوکه معدنی: در این حالت سطح با سیمان پوشانده شده و سپس پوکه روی آن پخش می‌شود. برای تراکم‌سازیِ بهتر دانه‌ها کوبیده شده و با ملات سیمان کاملا پوشانده می‌شوند تا سطحی هموار داشته باشیم.

2. نصب نوار عایق پیرامونی

عایق پیرامونی (فوم تخت EPE یا XPE) با ضخامت حداقل 2 سانتی‌متر و ارتفاع حدودا 8-10 سانتی‌متر روی تمام دیوارهای داخلی و خارجی، چارچوب درها، ستون‌ها و هرفضایی که سطح گرمایشی با آن در ارتباط است نصب شده، و اضافات آن پس از ملات‌ریزی کف بریده می‌شود.

عایق پیرامونی به بتن اجازه حرکت و انبساط می‌دهد. در نتیجه از تخریب دیوارهای خارجی توسط حرارت جلوگیری کرده. همچنین، اجازه نمی‌دهد تا نمای خارجی به دلیل اختلاف دمای دو طرف دچار نم‌زدگی شود.

3. نصب لایه عایق حرارتی کف

سطوح زیر لوله‌های گرمایش از کف و لبه‌های دیوارها باید کاملا عایق‌کاری شوند، تا لوله‌ها در بستری مناسب قرار بگیرند. اینکار با ورق‌های پلی‌استایرن (EPS) یا پلی‌اتیلن (EPE و XPE) با حداقل چگالی 25 کیلوگرم انجام می‌شود. ضخامت آن هم برای طبقات روی پارکینگ و طبقات بالاتر به ترتیب حدود 4 و 3 سانتی‌متر است.

4. نصب کلکتور گرمایش از کف

در ادامه مراحل نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج، به نصب کلکتور در محل مناسب آن می‌رسیم. تعیین کردن محل نصب کلکتور در نقشه گرمایش از کف توسط متخصص فوق‌العاده مهم است، و باید چنین ویژگی‌هایی داشته باشد:

• امکان نصب آسان لوله‌های رفت و برگشت پکیج یا موتورخانه به کلکتور
• امکان دسترسی سریع به جعبه کلکتور در مواقع اضطراری
• تعیین محل نصب کلکتور به گونه‌ای که کمترین طول لوله را داشته باشد
• پرهیز از نصب کلکتور در بالکن (تا جای ممکن) برای جلوگیری از یخ‌زدگی موقع خاموش بودن پکیج/موتورخانه و هدررفت گرما
• پرهیز از نصب جعبه کلکتور در اتاق خواب در پروژه‌های مسکونی
• محل نصب کلکتور باید به گونه‌ای انتخاب شود که مدارهای هم‌طول ایجاد کند.

پس از انتخاب کلکتور مناسب، تمام شیرآلات لازم شامل شیر برقی، شیر تخلیه، شیر هواگیری دستی یا اتوماتیک روی کلکتور رفت و برگشت نصب می‌شوند. سپس جعبه کلکتور (که کلکتور و قطعات‌اش در آن قرار دارند) در ارتفاع 50 سانتی‌متری از کف ساختمان در بهینه‌ترین نقطه نصب می‌شود.

توجه: گرمایش از کف پروژه‌های بزرگ به بیشتر از یک کلکتور احتیاج دارد. بهترین محل برای آن نیز معمولا در زیر پله‌ها، انباری یا روی دیوار نزدیک به کنتور است.

5. لوله‌کشی سیستم گرمایش از کف

پیش‌تر (هنگام بررسی طرح‌های لوله‌کشی) گفتیم که در این سیستم‌ها، هرواحد به چند زون با فاصله‌های نزدیک به هم تقسیم می‌شود. در هریک از این زون‌ها نیز به دو مسیر رفت و برگشت از لوله‌ها احتیاج داریم.

سپس با توجه به طرح انتخاب‌شده برای خواباندن لوله‌ها، لوله‌کشی سیستم گرمایش از کف را طبق این مراحل انجام می‌دهیم:

1. ابتدا محل عبور لوله‌ها را روی عایق حرارتی کف نشانه‌گذاری می‌کنیم.
2. لوله رفت را به کلکتور رفت وصل می‌کنیم.
3. سپس لوله را از کنار دیوارها می‌خوابانیم و در مرکز اتاق به پایان می‌رسانیم.
4. حالا مسیر لوله‌کشی برگشت را از انتهای مسیر رفت شروع می‌کنیم؛ اینبار لوله‌ها از مرکز اتاق به سمت دیوارها خوابیده می‌شوند.
5. در نهایت مسیر لوله برگشت را به کلکتور برگشت وصل می‌کنیم.

توجه: چون تعدادی زیادی لوله آب گرم روی کلکتور و کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، باید قسمت ابتدایی لوله را با فوم لوله‌ایِ پلی‌اتیلن عایق کنید. همچنین، دقت کنید که طول هر مدار لوله بیش از 90 متر نشود؛ و فاصله 10 تا 15 لوله‌ها برای بازدی بهتر سیستم نیز رعایت شود.

پس از خواباندن لوله‌ها باید آنها را روی عایق محکم کنید. برای اینکار چند گزینه دارید:

• استفاده از بست خاردار به صورت دستی یا با منگنه مخصوص (ابتدایی‌ترین روش)
• استفاده از بست ریلی پلاستیکی
• استفاده از مش فلزی (بهترین و گران‌ترین روش)

6. نصب درز انبساط

قرار دادن درز انبساط در مسیر لوله‌کشی، از دیگر مراحل نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج است؛ البته به شرطی که پلان ساختمان سطح یکپارچه‌ای با مساحت بیشتر از 40 متر مربع داشته باشد، یا شامل مستطیلی با مساحت کمتر از 40 متر مربع اما ولی ضلعی با طول بیشتر از 8 متر باشد. درز انبساطی سطوحی با این مشخصات را به بخش‌هایی با مساحتی کمتر تقسیم‌بندی می‌کند.

کار این اتصالات مخصوص جلوگیری از صدمه دیدن لوله‌ها در اثر منبسط شدن بتن، در اثر گرم شدن لوله‌ها هنگام استفاده از سیستم گرمایشی‌ست. اجرای غیر اصولی این درزها (یا استفاده از آهک در سیمان ورقه بتی) باعث می‌شود تا به فاصله کوتاهی پس از اجرای سیستم، سرامیک‌ها ترک بخورند و یا کنده شوند.

درز انبساط هم‌جنس عایق کف ساختمان (پلی‌استایرن) است، و ضخامت‌اش با توجه به ضخامت ورقه بتونی 3 تا 4 سانتی‌متر خواهد بود. برای نصب آنها باید از نقشه لوله‌کشی گرمایش از کف کمک گرفت، و در هر 40 متر مربع از فضا (به ویژه جلوی درها) آنها را قرار داد.

نکته: در نقاطی که لوله از زیر درز انبساطی عبور می‌کند، باید از یک غلاف پلیمری PE یا PVC استفاده شود. این غلاف حداقل 8 میلی‌متر از لوله گرمایش بزرگتر است، طول آن حداکثر 6 سانتی‌متر است، و فاصله‌اش از دو طرف درز انبساطی یکسان است.

7. تست شبکه لوله‌کشی شده (تست اتمسفر)

تست لوله‌ها از واپسین مراحل نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج است. با توجه به اینکه این لوله‌ها به زودی با بتن و متریال کفپوش پوشانده می‌شوند، اطمینان از تست و عدم نشت آنها حیاتی‌ست.

پس از اجرای تمام زون‌ها و اتصال‌شان به کلکتور، شبکه لوله‌کشی طبق مراحل زیر تست کنید:

1. تمام شیرهای کلکتور، جریان‌سنج و شیر هواگیریِ انتهای آن را باز کنید. اگر کلکتور ترموستاتیک یا برقی دارید، کلاهک روی محرک‌ها را بردارید.
2. گیج فشار روغنی با توان حداقل 10 تا 20 بار را به مسیر رفتِ کلکتور، و پمپ آب را به شیر قطع‌کن روی کلکتور برگشت وصل کنید. چون پمپ و گیج فشار باید در مسیر لوله‌ها قرار بگیرند، حتما یک مسیر خالی رفت و برگشت (مجموعا دو مسیر) روی کلکتور داشته باشید.
3. پمپ را روشن کنید تا آب لوله‌ها را پر کند. فشار مجاز برای تست لوله‌کشی گرمایش از کف 10 بار و حداکثر تا 1 ساعت است افت فشار مجاز تا 24 ساعت 0.2 است. برای محافظت از لوله‌ها فشار را تا 8 اتمسفر پایین بیاورید، و تا آخر روی همین فشار نگه دارید.
4. اگر نتیجه تست اتمسفر خطا و افت فشار داشت، در کلکتور یا لوله‌ها نشتی وجود دارد. برای پیدا کردن محل نشتی و رفع آن، هرمدار باید جداگانه تست شود.

هروقت نتیجه تست در تمام مسیر مثبت باشد و افت فشار بالای 0.2 در هیچ مداری مشاهده نشود، می‌توان سراغ مرحله آخر رفت.

8. بتن‌ریزی و پوشاندن سیستم

در آخر، سطح لوله‌ها با بتن (با عیار و افزودنی‌های مناسب) پوشانده می‌شوند. ارتفاع بتن‌ریزی بسته به شرایط ساختمان می‌تواند از 3 تا 5 سانتی‌متر متفاوت باشد. حداقل سه روز بعد هم می‌توان کفپوش نهایی (سنگ، سرامیک، پارکت یا ...) را اجرا کرد.

برای اینکه بدانید چه زمان می‌توانید از سیستم گرمایش از کف‌تان استفاده کنید، حتما نظر مجری کار را جویا شوید. معمولا باید تا 21 روز صبر کنید.

9. راه‌اندازی سیستم گرمایش از کف

راه‌اندازی و آبگیری سیستم، آخرین گام نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج است. برای راه‌اندازی اولیه، طبق مراحل زیر جلو بروید:

1. شیرهای ورودی آب به پکیج را باز کنید.
2. شیرهای انشعاب روی کلکتور رفت و برگشت را باز کنید. اگر شیر هواگیری دستی روی کلکتور نصب شده است، آن را هم باز کنید.
3. حالا می‌توانید پکیج را روشن کنید تا سیستم گرم شود.

تنظیم دمای پکیج برای گرمایش از کف

21 روز پس از بتن‌ریزی، می‌توان آب را در لوله‌های سیستم گرمایش از کف به جریان انداخت. دمای مناسب برای شروع 20 درجه است تا سیستم دچار شوک گرمایی نشود. این دما تا سه روز نباید بیشتر شود. اما به مرور و در روزهای آتی می‌توان آن را افزایش داد.

هفت روز پس از نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج می‌توانید دمای آب ورودی دستگاه را روی عددی که آسایش ساکنان را تامین می‌کند تنظیم کنید؛ این عدد به طور میانگین 29 درجه است.

نحوه تنظیم دمای گرمایش از کف

برای تنظیم دمای گرمایش از کف سه راه وجود دارد:

• کنترل دستی: در این روش، دما با شیر قطع و وصل (که در مسیر لوله‌کشی آب گرم هربخش قرار دارد) انجام می‌شود. تنظیم دمای دستی به سیم‌کشی احتیاج ندارد؛ در نتیجه بسیار ساده و اقتصادی‌ست.
• کنترل اتوماتیک (مکانیکی): روش اتوماتیک از شیر ترموستاتیک استفاده می‌کند. به این صورت که روی لوله ورودی هربخش شیر محدودکننده دبی، و روی آن یک شیر ترموستاتیک نصب می‌شود. با تغییر دمای اتاق، شیر ترموستاتیک میزان آب گرم در لوله‌ها را با دقت بالا تنظیم می‌کند.
• کنترل هوشمند: برای تنظیم دما به صورت هوشمند، شیرهای برقی روی کلکتور نصب می‌شود. این شیرها شیرهای برقی با ترموستات جداگانه متصل می‌شوند. با تغییر دما، شیرهای برقی توسط ترموستات در حالت باز/بسته قرار می‌گیرند.

انواع ترموستات‌ها برای نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج هم شامل ترموستات آنالوگ (کنترل دما به صورت دستی)، ترموستات دیجیتال (کنترل دما به صورت دستی با نمایشگر)، ترموستات هوشمند (کنترل دما به صورت دوره زمانی) و ترموستات بی‌سیم (کنترل از راه دور مثلا با موبایل) می‌شود.

حداکثر دمای پکیج در گرمایش از کف

وقتی از پکیج و رادیاتور استفاده می‌کنید، دما می‌تواند بین 30 تا 80 درجه باشد. اما در صورت استفاده از گرمایش از کف، دمای پکیج بین 40 تا 55 درجه است. دمای آب گرم مصرفی را هم بین 30 تا 60 درجه می‌توانید تنظیم کنید (بهترین دمای آب مصرفی 45 درجه است).

حداکثر دمای پکیج در گرمایش از کف 60 درجه، و برای آب مصرفی 55 درجه است.

تنظیم پکیج ایران رادیاتور برای گرمایش از کف

تنظیم پکیج ایران رادیاتور برای گرمایش از کف هم به یکی از روش‌های بالا انجام می‌شود. اما معمولا به صورت کلی، این سیستم‌ها همراه با ترموستات نصب می‌شوند تا کاربر به راحتی بتواند دما را تنظیم کند. یعنی نهایتا شما دما را از طرق یک نمایشگر تنظیم می‌کنید.

برای تنظیم دمای خود پکیج هم می‌توانید از قانونی که بالاتر گفتیم استفاده کنید: حداکثر 60 درجه برای پکیج و حداکثر 55 درجه برای آب مصرفی.

هزینه گرمایش از کف

برای اینکه بتوانیم هزینه نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج را برآورد کنیم، ابتدا باید چنین مواردی را مشخص کنیم:

• قصد داریم این سیستم را در ساختمان در حال ساخت اجرا کنیم، یا در حین یک پروژه نوسازی؟
• متراژ ساختمان چقدر است؟
• در پروژه‌های نوسازی، آیا باید هزینه نصب پکیج را هم در نظر گرفت یا ساختمان از قبل پکیج دارد؟
• قصد اجرای چه نوع گرمایش از کفی را داریم؟ برقی، آب گرم یا هوای گرم؟
• به چندمتر لوله، چه نوع و چه میزان عایق، چه نوع و چه تعداد کلکتور و ... احتیاج داریم؟

بین گزینه‌های موجود، گرمایش از کف با آب گرم در طولانی‌مدت اقتصادی‌ترین انتخاب خواهد بود. هرچند اجرای آن نسبت به سیستم برقی هزینه بالاتری دارد، اما نباید فراموش کنیم که هزینه برق در کشور ما بالاست. بازدهیِ این سیستم هم کاملا مناسب است، و اصلا لازم نیست در کنار آن از وسایل گرمایشی دیگر استفاده شود.

از طرف دیگر، گرمایش از کف با آب گرم تا 30% در مقایسه با رادیاتور شوفاژ در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کند.

نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج توسط متخصص

سیستم‌های گرمایش از کف در حال فاصله گرفتن از حالت لوکس اولیه‌شان هستند، و روز به روز در واحدهای بیشتری اجرا می‌شوند. چنانچه قصد اجرای این سیستم را در منزل‌تان دارید، امیدواریم با پکیج مناسب گرمایش از کف، مراحل اجرای این سیستم، راهنمای و تنظیمات آن و ... بهتر آشنا شده باشید.

چنانچه قصد نصب این سیستم را دارید و مایل‌اید از یک متخصص برای اینکار کمک بگیرید، ما شما را به برترین کارشناسان شهرتان وصل می‌کنیم. در «خدمت از ما» می‌توانید رایگان از متخصصان قیمت بگیرید، مدارک و سوابق‌شان را بررسی کنید، میزان رضایت مشتریان را ببینید و بهترین فرد را استخدام کنید.