خدمات لوله کشی ساختمان
خدمات لوله کشی ساختمان بخش مهمی از تاسیسات ساختمانها با کاربریهای گوناگون را تشکیل میدهند. لولههای آب سرد و گرم، لولههای فاضلاب، گاز و ... همه باید طبق نقشه حرفهای با متریال باکیفیت توسط افراد متخصص اجرا شوند، تا ساکنان آرامش و آسایش داشته باشند.
شما هماکنون میتوانید کلیه خدمات لوله کشی ساختمان را از طریق «خدمت از ما» سفارش دهید؛ اما اگر مایلاید درباره آنها اطلاعات بیشتری داشته باشید، بخشهای بعد را از نظر بگذرانید.
فهرست عناوین
خدمات لوله کشی ساختمان
وقتی میگوییم "لوله کشی ساختمان"، معمولا ذهن به سمت لوله کشی آب (سرد و گرم) و لوله کشی فاضلاب میرود. اما منظور از این عبارت میتواند خدمات دیگری هم باشد، از جمله:
- لوله کشی گاز
- لوله کشی برق
- لوله کشی پکیج و شوفاژ
- لوله کشی گرمایش از کف
- لوله کشی آب باران
- لوله کشی استخر و جکوزی
در ادامه ضمن معرفی هریک از این خدمات، روشهای اجرا، بهترین متریالها و مهمترین اصول لوله کشی ساختمان برای هرکدام را مرور میکنیم.
لوله کشی آب ساختمان
جریان آب در هرساختمان به دوبخشِ سرد و گرم تقسیم میشود، و لوله کشیِ مخصوص به خود را دارد: لوله کشی آب سرد برای آب شهریست که داخل ساختمان به گردش در میآید؛ لوله کشی آب گرم هم برای آب شهریست که توسط آبگرمکن یا پکیج گرم شده.
یعنی در این حالت، لوله کشی ساختمان به گونهای انجام میشود که آب شهری را با لولههای اصلی به ساختمان برساند، و با لولههای فرعی در ساختمان پخشاش کند. روشهای مختلفی هم برای توزیع آب در ساختمان وجود دارد، از جمله سیستم توزیع آب با بوستر پمپ، با مخزن ثقلی و با مخزن تحت فشار.
روشهای لوله کشی آب ساختمان
در حال حاضر، لوله کشی ساختمان برای آب سرد و گرم به دو روش انجام میشود: انشعابی و کلکتوری.
لوله کشی آب ساختمان به روش انشعابی
در این روش، لوله یا رایزر (Riser) اصلی پس ورود به ساختمان روی زمین یا زیر سقف خوابانده میشود، به فضاهای مدنظر با انشعاب خاص خود هدایت شده، و مستقیما در داخل ساختمان از آن استفاده میشود.
یعنی رایزر آب را در کل ساختمان منشعب میکند، و تفاوتی بین لوله کشی آب سرد و گرم نیست. برای لوله کشی آب گرم هم، انشعابی از رایزر اصلی وارد دستگاه حرارتی شده و آب گرم از لوله خارج میشود.
این روشِ قدیمی یک مشکل مهم دارد: در زمان مصرف، آب در تمام فضاها به نسبت برابر پخش نمیشود. در نتیجه هنگام استفاده مصرفکننده(های) جلویی، مصرفکننده(های) انتهایی به مشکل میخورند. با این حال، سرعت اجرای آن بالاست. در واقع لوله کشیِ انشعابیِ روکار، سریعترین روش لوله کشی آب است.
لوله کشی آب ساختمان به روش کلکتوری
کلکتور وسیلهای لولهایشکل است که زیر آن چندخروجی وجود دارد. در دهانه هریک از این خروجیها نیز شیر مخصوص کلکتوری نصب میشود که آب را به مسیرهای مختلفی تقسیم میکند. رایزر اصلی آب از خیابان وارد کلکتور ساختمان شده، و در نقاط مختلف طبق نیاز استفاده میشود. یعنی رایزر داخل کلکتور منشعب میشود.
مهمترین مزیت این روشِ جدیدتر، از بین رفتن وابستگی بین انشعابها و برابری بیشتر مصرف آب در واحدهاست. به همینخاطر بیشتر در پروژههای لوله کشی تهران و دیگر شهرها به کار میرود.
بسته به نقاط مصرف، باید از تعداد مشخصی کلکتور در لوله کشی ساختمان استفاده شود. اما به طور کلی، برای آب سرد و گرم حداقل به دو کلکتور جداگانه احتیاج داریم؛ چون رایزر اصلی مستقیما وارد وسیلههای حرارتی نمیشود، و یک کلکتور مجزا برای تقسیم لوله آب گرم خروجی لازم است.
لوله کشیِ کلکتوری را نمیتوان به صورت روکار انجام داد (برخلاف روش انشعابی)؛ چون اساسا نحوه قرارگیری لولههای خروجی کلکتور توکار است. هرچند ممکن است بتوان آن را به صورت زیرسقفی اجرا کرد.
بهترین لولهها برای لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان
لولههای فلزی (آهنی، فولادی، گالوانیزه و چدنی) دیگر در واحدهای مسکونی به دلیل هزینه نصب بالا، زنگزدگی، وزن بالا و ... کاربرد ندارند؛ و در حال حاضر بیشتر در پروژههای بزرگ و صنعتی استفاده میشوند.
بهترین گزینهها برای لوله کشی ساختمان لولههای تکلایه PVC (و u-PVC) یا همان لولههای پلیمریِ سبز و سفید، و همچنین لولههای پنجلایه است. نرخنامه اتحادیه لوله کشی شامل اجرت کار با هردوی این لولهها میشود، اما مدلهای پنجلایه محبوبتر و رایجتر هستند.
تمام این لولهها در قطرهای مختلف موجودند، و بسته به نیاز در پروژهها به کار میروند. اگر مایلاید درباره قطعات استفادهشده در این پروژهها اطلاعات دقیقتری به دست آورید، مقاله اختصاصیِ ما درباره «نام اتصالات لوله کشی اب» را مطالعه کنید.
لوله کشی فاضلاب ساختمان
یکی دیگر از خدمات لوله کشی ساختمان، با اهمیت بسیار بالا، لوله کشی فاضلاب است. این سیستم، آب مصرفیِ آلودهشده را از ساختمان خارج میکند و به سمت شبکه فاضلاب شهری میبرد.
علاوه بر لوله کشی، روشهای جذبی و سپتیک تانک هم برای خروج فاضلاب کاربرد دارند، اما نه برای واحدهای مسکونی. بنابراین، عملا "روش" دیگری برای اینکار وجود ندارد. از نظر جایگذاری لولهها نیز، لوله کشی فاضلاب به صورت زیرسقفی یا کفخواب (سنتی) انجام میشوند.
*تمام روشهای لوله کشی ساختمان از نظر محل قرارگیری لولهها را در بخشهای انتهایی توضیح دادهایم
اجزای لوله کشی فاضلاب
در پروژههای لوله کشی کرج و دیگر شهرها، مهمترین بخشهای سیستمهای فاضلاب عبارتاند از:
- لوله اصلی فاضلاب: لوله اصلی مواد زائد را به سمت چاه خارج از ساختمان هدایت میکند. این لوله در ساختمان به صورت از بالا به پایین طراحی میشود، تا نیروی گرانش به حرکت سریعترِ مواد زائد در آن کمک کند.
- لولههای هواکش یا ونت (Vent): این لولهها کنار لوله اصلی قرار میگیرند (اما به صورت بالارونده تا پشت بام)، و وظیفهشان تولید جریانات و فشار هوا در لولههای فاضلابی برای تسهیل حرکت مواد است. اگر این بخش به درستی طراحی و اجرا شود، ساختمان با مشکل تهویه نامطبوع مواجه نخواهد شد.
- سیفون: سیفونها نه فقط در توالت، بلکه زیر سینکها و داخل حمام هم اجرا میشوند. وظیفه اصلیِ آنها جلوگیری از خشکی لوله فاضلاب است. سیفونها طراحی U-شکل یا گلوگاهی دارند تا بتوانند کمی آب را در خود نگه دارند، و اجازه ندهند حشرات و بوی نامطبوع وارد فضا شوند.
لوله کشی ساختمان برای فاضلاب شامل دریچه بازدید هم میشود، که باید پیش از اتصالات لوله قائم به افقی نصب شود. یک دریچه هم انتهای لولههای افقی قرار میگیرد تا دسترسی برای بازرسی و تعمیرات در آینده آسان باشد.
بهترین لولهها برای لوله کشی فاضلاب ساختمان
با توجه به نیازهای خاص پروژه و محل قرارگیری لولهها، بهترین متریال برای لوله کشی فاضلاب میتواند چدنی، مسی، گالوانیزه، پلیاتیلن (PE)، کاروگیت، سفالی، بتنی، پوش فیت (Push Fit)، پلیپروپلین (PP) و پلیکا (PVC) باشد.
بین این گزینهها، پلیکا و پوش فیت بهترین گزینهی لوله کشی ساختمان برای فاضلاب هستند. این لولهها به شدت بادوام هستند، نیاز به رسوب زدایی لوله پلاستیکی را به حداقل میرسانند، و در برابر خوردگی و سایش مقاومت شگفتانگیزی دارند. البته به دلیل اجرای سادهتر و استحکامِ بیشتر، مدلهای پوش فیت محبوبتر هستند.
لولههای سفالی و بتنی برای انتقال فاضلاب شهرکها و شهرها استفاده میشوند، و در ساختمانها کاربرد ندارند.
لوله کشی استخر و جکوزی
لوله کشی استخر ضمن تامین آب، سیستمی برای گرمایش و تصفیه آب هم است. در این سیستم، چنین لولههایی باید اجرا شوند:
- لولههای آب شبکه
- لولههای فاضلاب
- لوله تهویه هوا
- لولههای سیستم تصفیه آب
- لولههای تغذیه
در اینحالت، خدمات لوله کشی ساختمان با نصب اسکیمر و خروجیهای اصلی آغاز میشود. پس از چسباندن لولهها و اتصالات، لولهها از خروجیهای اصلی تا پمپ نصب میشوند. لولههای ورودی جریان آب هم وصل شده و نهایتا لولهها با درپوش بسته میشوند.
لولههای UPVC ،CPVC ،PVC، پلیاتیلن و مسی از متریالهای مناسب برای این پروژهها هستند که روی اجرت لوله کشی استخر هم تاثیر میگذارند. اما در مجموع، بیشتر از لولههای یوپیویسی در استخرها (و جکوزیها) استفاده میشود که در برابر خوردگی، پوسیدگی و زنگزدگی مقاوماند؛ وزن پایین و نصب آسان هم از دیگر مزایای آنهاست.
لوله کشی استخرها توکار است و کل سیستم زیر زمین یا پشت دیوارهها قرار میگیرد. به همین خاطر حسایت آن بالاست، و برای جلوگیری از خسارت باید توسط استادکارهای باسابقه انجام شود.
لوله کشی جکوزی هم مسیر گردش آب را تعیین میکند، و نحوه اجرای آن به نوع جکوزی بستگی دارد: برای جکوزیهای دستساز، تمام تاسیسات و محل لولهها باید توسط متخصص طراحی و اجرا شود؛ اما برای جکوزی پیشساخته، کافیست دستگاه به لوله کشی ساختمان (آب شهری و فاضلاب) وصل شود.
لوله کشی ساختمان برای آب باران
این سیستم برای جمعآوری و هدایت آب باران انجام میشود، تا تجمع آن منجر به گرفتگی چاه و دیگر مشکلات در سازهها نشود. لوله کشیِ آب باران کاملا از لولهها و اتصالات فاضلاب ساختمانی جداست، چون هدایتِ این آب به سیستم شبکه آب و فاضلاب شهری مجاز نیست.
لوله کشی ساختمان برای آب باران از محل قرارگیری عایق روی بام شروع میشود، تا 1.5 متر دورتر از دیوار خارجی ساختمان امتداد مییابد و نهایتا به شبکه دفع آب باران شهری وصل میشود. لولهها اصلا نباید داخل بتن دفن شوند. اگر اینکار ضروری باشد، باید از مصالحی استفاده شود که تخریبشان ساده است.
لولهها باید موازی با سطوح دیوار در کف ساختمان با شیب مناسب اجرا شوند، به ویژه در کفشویها، سیفونها و لولههای قائم. نصب دریچههای بازدید برای جلوگیری از تجمع گلولای و نظافت آسان هم ضروریست.
بهترین لوله برای این پروژهها لولههای پلیمری PVC و UPVC هستند که در برابر مواد شیمیایی، فشار، ضربه، زنگزدگی و خوردگی کاملا مقاوماند. علاوه بر عمر بالا، اجرای این لولهها بسیار ساده و مقرون به صرفه است.
لوله کشی پکیج و شوفاژ
لوله کشی پکیج و شوفاژ به نوعی زیرمجموعه و تابع لوله کشی آب است. این سیستم میتواند روکار یا توکار اجرا شود، اما باید توجه داشت که لوله کشی آب انشعابیست یا کلکتوری:
- اگر سیستم انشعابی باشد، برای پکیج و شوفاژ میتوان همان لوله کشی را ادامه داد.
- اگر سیستم کلکتوری باشد، لوله کشی باید به صورت توکار انجام شود. برای پکیچ یا شوفاژ هم باید یک کلکتور مجزا در نظر گرفت.
لوله کشی سیستمهای گرمایشی اکثرا با لولههای تکلایه (پلیپروپیلن) که بهترین لوله پلیمریست، و لوله پنجلایه بسیار مقاوم (تشکیل شده از دو لایه پلیمری، یک لایه عایق و دو لایه چسب قوی) انجام میشود. لوله کشی ساختمان در این بخش پیشنیازهای ویژهای دارد، که این دومل به خوبی آنها را برآورده میکنند.
لوله کشی گرمایش از کف
اگر پکیج دارید و قبلا لوله کشیِ آن انجام شده است، به راحتی میتوانید برای نصب این سیستم گرمایشی نیز اقدام کنید. گرمایش از کف میتواند از طریق برق، هوای گرم و آب گرم کار کند. بین این روشها، روش سوم به دلیل هزینه مناسباش رایجتر است.
پس از آمادهسازیهای مربوطه شامل زونبندی، کفسازی، نصب فوم و عایق، نصب مش (در صورت نیاز) و همچنین نصب جعبه کلکتور، خود سیستم اجرا میشود. پس از خواباندن لولهها، آبگیری و تست گرمایش انجام میشود تا مطمئن شویم مشکلی در سیستم وجود ندارد. در آخر هم کفپوش روی لولهها اجرا میشود.
خدمات لوله کشی ساختمان برای گرمایش از کف نیز اکثرا با لولههای تکلایه پلیمری و مدلهای پنجلایه انجام میشود. بهترین لوله اما بدون شک لوله PE-RT است که بسیار انعطافپذیر، مقاوم در برابر حرارت و فشار، و عایقی عالی برای حرارت است.
در مقالهای دیگر «نصب سیستم گرمایش از کف با پکیج» را گام به گام توضیح دادهایم؛ به همین خاطر، از تکرار دوباره آنها خودداری میکنیم.
لوله کشی گاز
لوله کشی گاز نه تنها مهم، بلکه فوقالعاده حساس نیز است. مشابه سایر خدمات لوله کشی ساختمان، این مورد هم به صورت روکار یا توکار انجام میشود.
لوله مناسب برای این پروژهها معمولا پلیاتیلن، فولادی یا مسی هستند. اما بهترین گزینه، به ویژه برای لوله کشیهای توکار، لولههای مانیسمان (لوله بدون درز فلزی از جنس کربن فولاد، فولاد ضد زنگ یا فولاد آلیاژی) هستند. لولههای پلیاتیلن هم بسیار محبوباند، اما بیشتر برای انتقال گاز به صورت بین شهری و نه در پروژههای مسکونی.
در مطلبی دیگر، صفر تا صد «نحوه لوله کشی گاز ساختمان» را از مراحل اداری تا اجرای پروژه بررسی کردهایم. اگر سوال درباره این خدمات دارید، حتما این مطلب را مطالعه کنید.
لوله کشی برق
لوله کشی برق یکی دیگر از خدمات لوله کشی ساختمان است که مشابه موارد دیگر، باید بر اساس یک نقشه اصولی پیادهسازی شود.
هدف از قرار دادن سیمهای برق درون لولههای خرطومیِ پلاستیکی یا پلیاتیلن، جلوگیری از خراشیده شدن آنها و خطر جرقه و آتشسوزیست. اینکار همچنین مانع از برخورد مستقیم کابلها با مصالح ساختمانی و پوسیدگیِ آنها میشود.
روشهای لوله کشی ساختمان
همانطور که متوجه شدید، خدمات لوله کشی ساختمان از نظر محل قرارگیری لولهها به چنددسته تقسیم میشوند: روکار، توکار، زیرسقفی و بعضا لوله کشی از کف. در این بخش هریک از این روشها به همراه مزایا و ایرادات اصلیشان را معرفی میکنیم.
لوله کشی روکار
لوله کشی روکار را حتما میشناسید. در این روش، لولهها زیر مصالح مدفون نمیشوند و روی دیوارها امتداد پیدا میکنند. در برخی نقاط هم دیوارها باید سوراخ شوند تا لولهها بتوانند از آنها عبور کنند. در صورت صلاحدید استادکار، معمولا لولههای آب و گاز میتوانند به اینشکل اجرا شوند.
مزایای لوله کشی روکار
- هرزمان که اراده کنید میتوانید به راحتی از آن انشعاب بگیرید.
- نیاز لولهها به تعمیر را میتوان به سرعت متوجه شد، و همانلحظه برای رفعشان اقدام کرد.
- لولهها تحت فشار مصالح و آسیبهای احتمالیِ آن نیستند.
معایب لوله کشی روکار
- زیبایی نهاییِ کار را تحت تاثیر قرار میدهد.
- لولهها در معرض عوامل خارجی و آسیبهای احتمالیِ ناشی از آنها قرار میگیرند.
- در لوله کشی آب گرم، ظاهر لولهها ممکن است به مرور تغییر کند.
لوله کشی توکار
تمام خدمات لوله کشی ساختمان را میتوان به صورت توکار و پیش از نازککاری اجرا کرد. معمولا ترجیح کارفرما و استادکار هم همین روش است. لولهگذاری آب، برق، گاز و به ویژه فاضلاب همه به این روش قابل اجرا هستند:
مزایای لوله کشی توکار
- لولهها در معرض عوامل خارجی (رطوبت، حرارت، ضربه و ...) و خطرات آن نیستند.
- در صورت استفاده از لولههای باکیفیت، خطوط سیستم دچار ترکخوردگی، پوسیدگی و تغییر شکل نخواهند شد.
- زیبایی کار کاملا حفظ میشود.
معایب لوله کشی توکار
- عیبیابی و تعمیر لولهها چالشبرانگیز و پرهزینه خواهد بود.
- هرگونه تغییرات، انشعابگیری و ... نیز مستلزم تخریب و صرف زمان و هزینه است.
- از نظر هزینه، آلودگی محیط و زمان، برای پروژههای بازسازی مناسب نیست.
لوله کشی زیرسقفی
یکی از روشهای جدید در حوزه خدمات لوله کشی ساختمان، روش زیرسقفی است. طی سالهای گذشته پروژههای تاسیساتی به اینشکل انجام میشد که لولهها در کف قرار میگرفتند، سپس شیببندی انجام میشد و لولهها با خاک نرم پوشانده میشدند. با این وجود، احتمال آسیب دیدن لولهها همچنان وجود داشت.
در حال حاضر که در سقفها از مصالح سبکتری استفاده میشود، مانند سقف کاذب و کناف، میتوان لولهها را به صورت زیرسقفی (در حداکثر ارتفاع ممکن) اجرا کرد.
مزایای لوله کشی زیرسقفی
- به اجرای لولههای آب سرد و گرم و فاضلاب، (وقتی ساختوساز هنوز تکمیل نشده) به این شکل امنتر است؛ چون احتمال شکستگی و نشتی کاهش مییابد.
- دسترسی به لولهها برای ایجاد تغییر، عیبیابی و تعمیرات ساده است، و نیازی به تخریب نیست.
- عمر لوله کشی ساختمان، به دلیل مدفون نشدن زیر مصالح سنگین و فاصله داشتن با رطوبت خارجی سازه، طولانیتر میشود.
- سیستم زیرسقفی انتقال حرارتی بهتری دارد و به صرفهجویی در انرژی کمک میکند، چون لولهها با مصالح دیگر مستقیما در تماس نیستند.
- حوادثی مانند زلزله یا ریزش ساختمان کمتر به این سیستم آسیب میرساند. چون لولهها در وضعیتی آزاد قرار دارند و میتوانند با تکان خوردن نیروهای وارده را دفع کنند.
معایب لوله کشی زیرسقفی
- این روش محاسبات اجرایی پیچیدهتری دارد که باید توسط کارشناس و با بیشترین دقت انجام شود.
- هزینه ایننوع لوله کشی بالاست، چون متخصص باید تمام کار را روی داربست و با شرایطی خاص انجام دهد. داکتکشی و بست زدن هم ضروریست و به هزینه تمامشده اضافه میشود.
- وزن لولههای آب و فاضلاب باید به درستی مهار شود تا دچار شکستگی نشوند.
لوله کشی ساختمان از کف
همانطور که اشاره شد، این روش از روشهای سنتی و قدیمی است، مگر اینکه در حال صحبت از سیستمهای گرمایش از کف باشیم. لولههای فاضلاب بعضا هنوز به این روش اجرا میشوند. لولههای آب سرد و گرم هم نباید کفخواب باشند، و باید نزدیک دیوارها، تیغهها و سقفها قرار بگیرند.
مهمترین نکات لوله کشی ساختمان
اجرای انواع لوله کشی یکسری نکات و اصول دارد، که کارایی و امنیت نهاییِ سیستم را تضمین میکند. در ادامه اساسیترین موارد را کوتاه توضیح دادهایم:
- لوله کشی باید در کوتاهترین حالت ممکن و با کمترین پیچوخم، موازی یا عمود بر دیوارهای ساختمان انجام شود.
- اتصالات استفادهشده برای هرلوله باید دقیقا از جنس خودش باشد.
- هر لولهای كه از زير ديوارها عبور میکند، باید در برابر شکستگی مقاومسازی و محافظت شود. هر لولهای که در فضای خارجی اجرا میشود هم باید در برابر یخزدگی به درستی عایق شود.
- لولههای آب و فاضلاب نباید کنار یکدیگر اجرا شود. چون اگر لوله فاضلاب دچار پوسیدگی شود و آببندیاش از بین برود، ممکن است آب آشامیدنی و مصرفی را آلوده کند. اگر چارهای نباشد، لولههای فاضلاب باید زیر لولههای دیگر اجرا شود.
- اجرای لوله کشی ساختمان در بالای دستگاههای برقی ممنوع است. اگر اینکار اجتنابناپذیر باشد، باید زیر لولهها سینی قطرهگیر نصب شود تا جلوی برقگرفتگی، اتصالی کردن سیمها و سوختن دستگاهها گرفته شود.
- پس از اجرای لولههای آب و سرد و گرم، سیستم باید پیش از استفاده به مدت 24 ساعت تحت فشار 10 اتمسفر آزمايش شود.
- شیرها و سرلولهها (سرویس بهداشتی، آشپزخانه، شیر مخلوط وان، فلاشتانک و ...) باید در ارتفاع استاندارد خود نصب شوند.
به خدمات تخصصی لوله کشی ساختمان احتیاج دارید؟
امیدواریم حالا با خدمات متنوع این حوزه و نیازمندیهای آنها بهتر آشنا شده باشید. کارکرد درست سیستمهای تاسیساتی برای آرامش و آسایش ساکنان واحدهای مسکونی تا تجاری و صنعتی حیاتیست، و اجرای صحیح آنها میانبر ندارد.
در کنار موارد یادشده، موارد تعمیراتی هم توسط لوله کشهای هرزمینه به متقاضیان ارائه میشود. چنانچه برای هریک از این خدمات به دنبال متخصصهای قابل اعتماد هستید، کافیست درخواستتان را در اپلیکیشن یا همینجا در وبسایت ما ثبت کنید.
در «خدمت از ما» میتوانید رایگان از متخصصان برگزیده شهرتان قیمت بگیرید، مدارک و سوابقشان را بررسی کنید، میزان رضایت مشتریان قبلی آنها را ببینید و بهترین فرد را برای لوله کشی ساختمانتان استخدام کنید.