آلوئک آجر چیست و چطور می‌توان با آن مقابله کرد؟
- منظور از آلوئک آجر، ترک خوردن و لب‌پر شدن آجرها به‌دلیل متورم شدن آهک موجود در آن‌هاست.
اگر به هرشکلی با سازه‌های آجری در ارتباط هستید، باید بدانید که آلوئک آجر چیست. آلوئک یکی از بیماری های آجر (و همچنین سفال) است که زیبایی و استحکام آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
با ما همراه باشید تا ببینیم آلوئک چطور ایجاد می‌شود، چه روش‌هایی برای مقابله با آن وجود دارد و آیا می‌توان از آجرهای آلوئک‌زده استفاده کرد یا خیر؟
آلوئک آجر چیست؟
منظور از آلوئک آجر، ترک خوردن و لب‌پر شدن آجرها به‌دلیل متورم شدن آهک موجود در آن‌هاست.
اجازه دهید دقیق‌تر توضیح دهیم. آجرها با خاک رس (که مقداری سنگ آهک دارد)، ماسه و آب ساخته می‌شوند، اما ممکن است افزودنی‌های دیگری مانند سیمان، خاکستر و آهک (برای افزایش دوام و مقاومت) هم داشته باشند.
اگر سنگ آهک موجود در خاک آجرپزی -- از سمت خاک رس یا خود آهک به‌تنهایی -- کم و دانه‌ریز باشد، مشکلی پیش نمی‌آید. اما اگر مقدار سنگ آهک بالا یا دانه‌درشت باشد، هنگام پختن آجر در کوره به آهک زنده تبدیل می‌شود؛ آهک زنده هم موقع خدمات ساختمانی و برخورد با ملات، آب ملات را به خود جذب می‌کند و حجم‌اش 1 تا 3 برابر بیشتر می‌شود.
افزایش حجم آهک به آجر فشار می‌آورد و باعث ترک‌خوردن، لب‌پرشدن و حتی قلوه‌کن‌شدن آن می‌شود. به این پدیده آلوئک آجر می‌گویند.
روش‌های مقابله با آلوئک آجر
حالا که می‌دانیم آلوئک آجر چیست، بیایید ببینیم چطور می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد:
- ازآنجاکه پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، در گام اول، تولیدکننده باید دقت کنید که خاک آجرپزی سنگ آهک درشت یا بیش از حد مجاز نداشته باشد. کارگاه‌ها/کارخانه‌ها باید یک مرحله برای آزمایش و بررسی داشته باشند تا مطمئن شوند خاک آجرپزی کاملاً یکدست و استاندارد است.
- علاوه‌بر خاک باکیفیت، از آب سخت و آهک‌دار هم نباید برای تولید آجر استفاده کرد. مصرف آب سولفات‌دار و نیترات‌دار هم توصیه نمی‌شود، چون به‌ترتیب باعث تشکیل سفیدک سولفاتی و نیتراتی روی آجرها می‌شود. با استفاده از عایق‌های کف هم می‌توان مانع نفوذ آب نیترات‌دار شد.
- آجرها باید کاملاَ پخته شوند تا میزان تخلخل و جذب آب‌شان کمتر شود. این موضوع تأثیر بسیار زیادی در جلوگیری از بیماری های آجر دارد.
- پیش از استفاده از آجر در پروژه‌ها، مثلاً در مراحل ساخت سرویس بهداشتی، آن‌ها را چندساعت در آب غوطه‌ور کنید. به این‌کار زنجاب‌کردن آجر می‌گویند. این فرایند هوای موجود در بافت آجر را آزاد می‌کند و باعث می‌شود رطوبت ملات را جذب نکند (کاری که آجرهای خشک فوراً آن را انجام می‌دهند). علاوه‌بر جلوگیری از شوره‌زدن، زنجاب‌کردن استحکام آجرها و چسبندگی ملات را هم افزایش می‌دهد.
- پس از دیوارچینی به دیوار آب بدهید تا از ترک‌خوردن آجرها جلوگیری شود و استحکام دیوار افزایش یابد. این‌کار از تبخیر سریع آب ملات جلوگیری و احتمال بروز شوره را، به‌ویژه پس از باران، کمتر می‌کند. آب‌دادن به دیوار به ابزار بنایی ساختمان لازم ندارد و می‌توان از اسپری، آبیاری قطره‌ای یا شلنگ با فشار کم استفاده است؛ مهم ایجاد رطوبت یکنواخت بدون جریان قویِ آب است.
آیا می‌توان از آلوئک آجر استفاده کرد؟
طبق مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان با عنوان «مصالح و فرآورده‌های ساختمانی»، استفاده از آجرهای نما با آلوئک و ترک‌های جزئی تنها در پشت کار مجاز است و نمی‌توان در نمای سازه از آن‌ها استفاده کرد.
ضمن اینکه استفاده از آجرهای ترک‌دار، کج و معوج، گود و برجسته (که انحنای گودی و برجستگی‌شان از میلی‌متر بیشتر نباشد)، تنها درصورتی مجاز است که بیشتر از 20% آجرها این مشکل را نداشته باشند.
امیدوارم با مطالعه این مطلب بهتر متوجه شده باشید که آلوئک آجر چیست و چه راه‌هایی برای مقابله با آن وجود دارد. اگر هم با بیماری های آجر دست‌وپنجه نرم می‌کنید یا دنبال استادکارهایی می‌گردید که نتیجه کارشان بعداً شوره نزند و ترک نخورد، جای درستی هستند.
با ثبت درخواست رایگان در «خدمت از ما» می‌توانید از بناهای باسابقه قیمت بگیرید و بهترین‌ها را برای انواع پروژه‌های ساختمانی (از دیوارچینی و تخریب گرفته تا رنگ‌آمیزی، اجرای راهکار برای از بین بردن زردی گچ دیوار و …) استخدام کنید.
متخصص هر کاری را پیدا کنید
راهنمای استفاده امن از “خدمت از ما”