کفسازی اسکرید چیست؟

کفسازی اسکرید (Screed Flooring) یکی از روش‌های ترازکردن کف ساختمان پیش از اجرای پوشش نهایی مثل پارکت، سرامیک یا سنگ است. این روش مزایای زیادی دارد و اخیراً به رقیبی جدی برای کف‌سازی با فوم بتن، پوکه معدنی، ملات سیمانی و … تبدیل شده.

با ما باشید تا ببینیم کف سازی اسکرید چیست و چه انواعی دارد، مزایا و معایب آن برای پروژه‌های ساختمانی چیست و مراحل اجرای آن چگونه است.

کف سازی اسکرید چیست؟

پیش از هرچیز، ابتدا باید بدانیم که خود اسکرید چیست؟ «اسکرید» لایه‌ای نازک از ملات است که روی بیسِ بتنیِ ساختمان اجرا می‌شود تا سطح نهایی صاف‌تر، یکدست‌تر و پایدارتر باشد. ضخامت آن هم، بسته به‌نوع اسکرید و نیاز پروژه، از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر است.

اسکرید معمولاً از سیمان، آب و شن تیزگوشه (یا پوکۀ معدنی/صنعتی) تشکیل می‌شود و هرچند به‌اندازه بتنی که زیر آن قرار گرفته، قوی نیست؛ اما دوام کف را افزایش می‌دهد و ظاهرش را چندپله بهتر می‌کند.

کفسازی اسکرید در خدمات ساختمانی به‌خوبی لوله‌های گرمایش از کف را می‌پوشاند و یک سطح ترازشده به شما می‌دهد که برای نصب انواع کفپوش ازجمله کاشی، سرامیک، لمینت، پارکت و … کاملاً آماده و ایده‌آل است.

انواع کف سازی به روش اسکرید

برای این نوع کفسازی در کار بنایی نام‌ها و نمونه‌های زیادی وجود دارد. در ادامه توضیح داده‌ایم که انواع اصلیِ کف سازی اسکرید چیست:

اسکرید چسبیده

اسکرید چسبیده (Bonded Screed) مستقیماً با نوعی چسب به زیرسازی بتنی «چسبیده» یا «پیوند» می‌شود. این‌کار به زبرکردن سطح بتن، استفاده از یک عامل پیونددهنده یا پرایمر و نظافتِ دقیق سطح پیش از اجرا نیاز دارد.

اسکرید چسبیده برای پروژه‌هایی مناسب است که کف‌سازی باید کم‌ضخامت باشد، اما سطح قرار است فشار زیادی را در آینده تحمل کند یا زیاد پا بخورد. ضخامت این نوع بین 15 تا 50 میلی‌متر است، اما بهینه‌ترین حالتِ آن ضخامت 25 تا 40 میلی‌متری‌ست.

اسکرید غیرچسبیده

اسکرید غیرچسبیده (Unbonded Screed) مستقیم روی بتن اجرا نشده و با یک غشای PVC یا ضدرطوبت از آن جدا می‌شود. این مدل کفسازی اسکرید یک انتخاب عالی برای ساختمان‌هایی‎ست که رطوبت در آینده به آن‌ها آسیب می‌زند؛ مثلاً آجرها را بیمار و آلوئک‌زده می‌کند. (اینجا بخوانید که آلوئک آجر چیست)

در این روش، نظارت بر فرآیند خشک‌شدن فوق‌العاده مهم است؛ چون اگر خیلی سریع خشک شود، لبه‌های آن ممکن است تاب بردارد و کاملاَ صاف نشود. اسکرید غیرچسبیده برای ضخامت‌های بیش از 50 میلی‌متر ایدئال است.

اسکرید شناور

اسکرید شناور (Floating Screed) به‌نوعی طراحی شده که روی یک‌لایه عایق صوتی یا حرارتی اجرا شود. این نمونه لرزش و صدای ناشی از راه‌رفتن یا ضربه به کف ساختمان را جذب می‌کند و جلوی هدررفت انرژی را هم می‌گیرد.

ازآنجاکه کفسازی اسکرید شناور بدون مرز است، توصیه می‌شود یک غشاء زیر یا بالای لایۀ عایق اضافه شود، به‌ویژه اگر از شبکه‌های فلزی (آلومینیومی) برای تقویت کف استفاده شده باشد. ضخامت این کفپوش حداقل 65 میلی‌متر یا حداکثر 75 میلی‌متر برای کف‌های سنگین است.

اسکرید مایع یا خودترازشونده

اسکرید مایع (Liquid Screed) به‌دلیل سریع خشک‌شدن بسیار محبوب است. این مدل خودترازشونده (Self-Levelling) است، حرکتی سیال دارد و می‌تواند در محیط‌های تجاری وسیع یا ساختمان‌های مسکونی اجرا شود. اسکریدهای مایع به‌جای سیمان (به‌عنوان مادۀ چسبنده) از سولفات کلسیم استفاده می‌کنند.

اسکرید خشک

اسکرید خشک (Dry Screed) یا سنتی ترکیب خشک‌تری دارد. این مدل مانند خمیری‌ست که باید آن را با لوازم مناسب صاف کرد؛ برخلاف نمونه‌های مایع که روی سطح ریخته می‌شوند و خودشان هم پخش می‌شوند.

این ملات ارزان‌تر است و سریع آماده می‌شود؛ اما به‌دلیل کارِ یدی که می‌طلبد، برای فضاهای کوچک‌تر مناسب است.

مزایای اجرای کف سازی اسکرید

مهمترین مزایای کف سازی اسکرید چیست؟ در ادامه گفته‌ایم:

• ایجاد سطح صاف و هموار: اسکرید، وقتی حرفه‌ای اجرا شود، یک سطح کاملاً صاف و یکنواخت تحویل می‌دهد؛ آن‌قدر که بدون زیرسازی می‌توان کاشی، لمینت یا … را روی آن نصب کرد.
• امکان اجرا روی شیب: قابلیت اجرای این ملات روی شیب عالی است و مثل برخی گزینه‌ها (مانند فوم بتن) نیازمند مهارت خیلی‌بالا نیست.
• دوام و مقاومت بالا: اسکریدها مقاومت فشاری بالایی دارند و وزن را بهتر توزیع می‌کنند؛ در نتیجه فشار بالا را در فضاهای گوناگون، از راهروهای پرتردد گرفته تا پارکینگ و محیط‌های صنعتی، به‌خوبی تحمل می‌کنند.
• اجرای سریع: این ماده برای پروژه‌هایی با محدودیت زمانی کاملاً مناسب است؛ چون کفسازی اسکرید (به‌ویژه انواع نیمه‌خشک) سریع خشک می‌شود و بلافاصله می‌توان پوشش نهایی را روی آن اجرا کرد.
• سازگار با گرمایش کف: اسکرید توانایی خوبی در انتقال حرارت دارد و به‌راحتی با سیستم‌های گرمایش از کف ادغام می‌شود؛ لوله‌های این سیستم را می‌توان بدون مشکل داخل ملات جای‌گذاری کرد.
• عایق حرارتی و صوتی بهتر: در صورت استفاده از مواد عایق یا افزودنی‌های مخصوص، می‌توان عملکرد حرارتی و صوتی اسکرید و به‌طور کلی کف سازه را تقویت کرد.

معایب اجرای کف سازی اسکرید

با وجود موارد بالا، این مدل کفسازی مشکلات خاص خود را هم دارد، ازجمله:

• احتمال ترک‌خوردگی: اگر ملات کیفیت مناسب نداشته باشد یا فرایند خشک‌سازی کنترل نشود، ممکن است اسکرید ترک بردارد و باعث ناپایداری شود.
• افزایش ارتفاع کف: این لایۀ چند میلی‌متری تا چند سانتی‌متری فضای کلی ارتفاع کف را افزایش می‌دهد که ممکن است با چارچوب درب‌ها یا سایر عناصر تداخل کند.
• محدودیت در ضخامت: برخلاف مورد قبل، گاهی هم ضخامت کف سازی اسکرید مشکل‌ساز می‌شود؛ به‌ویژه در پروژه‌هایی که به ضخامت و ارتفاع بیشتر نیاز دازند.
• خطر رطوبت و دمای پایین: اگر اسکرید دیر یا ناقص خشک شود، احتمال دارد رطوبت به کف نفوذ کند و باعث رشد قارچ کپک شود، یا اینکه بعداً به پوشش نهایی (مثل سرامیک) آسیب بزند. اجرای اسکرید در مناطق مرطوب یا سرد مهارت، دقت و نظارت بیشتری می‌طلبد.

مراحل اجرای کف سازی اسکرید

کف سازی اسکرید معمولاً به ترتیب زیر اجرا می‌شود:

1. آماده‌سازی سطح: ابتدا باید سطح را کاملاً تمیز و بعد خشک کرد؛ همۀ گردوغبار، چربی، رنگ، ملات و … باید پاک شوند. اگر سطح پستی/بلندی یا خرابی‌های جدی دارد هم باید در همین مرحله شناسایی و برطرف شوند.
2. نصب لایۀ عایق: در طبقه همکف یا مکان‌های مرطوب، ممکن است نیاز به لایه عایق یا بخاربند باشد. ورق‌های پلی‌اتیلن یا عایق حرارتی/صوتی هم (اگر لازم باشند) همین‌جا اجرا می‌شوند. نهایتاً، اگر سیستم گرمایش از کف وجود داشته باشد، لوله‌های آن روی این لایه نصب می‌شوند.
3. تعیین تراز و نصب نوار جداکننده: خط تراز نهایی کف با لیزر یا شیلنگ تراز مشخص می‌شود. همچنین، نوارهای اسفنجی یا فوم مخصوص دور دیوارها و موانع (مثل ستون‌ها) نصب می‌شوند تا از ترک‌های حرارتی-انقباضی جلوگیری کنند.
4. آماده‌سازی ملات اسکرید: سیمان، ماسه و آب با نسبت اختلاط مناسب (با توجه به نوع پروژه و شرایط محیطی) با یکدیگر در ترکیب می‌شوند. در برخی پروژه‌ها از افزودنی‌های ضدترک یا روان‌کننده هم استفاده می‌شود.
5. اجرای ملات: ملات با پمپ یا به‌صورت دستی به طبقه مدنظر منتقل می‌شود. ملات از دورترین نقطه پهن و با ماله پروانه‌ای یا شمشه صاف می‌شود. درصورت نیاز به ضخامت‌های بالا، معمولاً ملات در چند مرحله اجرا خواهد شد.
6. عمل‌آوری: کفسازی اسکرید به 24 تا 48 ساعت زمان نیاز دارد تا خشک شود. ضمناً سطح ملات باید با پلاستیک به‌مدت 7 تا 10 روز پوشانده شود (یا به‌روش دیگری مرطوب نگه داشته شود) تا ترک نخورد. تا گبرش کامل هم نباید روی اسکرید راه رفت یا بار سنگین روی آن گذاشت.

سوالات متداول

اسکرید چیست؟

اسکرید» لایه‌ای نازک از ملات سیمان، شن تیزگوشه و آب است که روی بیسِ بتنیِ ساختمان اجرا می‌شود تا سطح صاف‌تر، یکدست‌تر و پایدارتر باشد.

امیدواریم با مطالعه این راهنما بهتر متوجه باشید که کف سازی اسکرید چیست و چه امتیازات و ریسک‌هایی دارد.

با ثبت درخواست رایگان در «خدمت از ما» می‌توانید از بناهای باسابقه قیمت بگیرید و بهترین را برای پروژه‌های ساختمانی (از این مدل کفسازی گرفته تا راهکار برای از بین بردن زردی گچ دیوار و …) استخدام کنید.