آشنایی با کلکتور پکیج، آب و موتورخانه
کلکتور (Collector) وسیله ای است که امروزه در تاسیسات و لوله کشی ساختمان از آن استفاده می شود، که به این نوع لوله کشی، لوله کشی کلکتوری می گویند. در واقع کلکتور به انتقال یکسان آب گرم به داخل ساختمان و مستقل شدن بخشهای مختلف ساختمان کمک میکند.
دلیل استفاده از کلکتور موتورخانه را میتوان افزایش ساخت و ساز و نیاز به بالا بردن کیفیت تاسیسات ساختمان دانست. البته که استفاده از کلکتور موتورخانه فقط محدود به موتورخانه نیست و ما شاهده استفاده از کلکتور آب برای ساختمان و یا استفاده از کلکتور برای پکیج و آبگرمکن نیز هستیم، در واقع تفاوت کلکتور موتورخانه در قطر و تعداد خروجیهای موجود بر روی آن است.
یکی از موارد تاثیرگذار در کیفیت مطلوب عملکرد انواع سیستم گرمایشی پس از راه اندازی، نوع لوله کشی و تاسیسات وابسته به آنها میباشد؛ بنابراین در نصب پکیج و نصب آبگرمکن برای تامین انرژی و آب گرم سختمان، استفاده از کلکتور پکیج، کلکتور آب و موتورخانه و همچنین کمک گرفتن از افراد متخصص در این زمینه از اهمیت زیادی به شمار میآید. به همین دلیل در این محتوا می خواهیم به مفهوم کلکتور چیست و تاثیر آن در عملکرد سیستم های گرمایشی بپردازیم.
علاوه بر موارد اشاره شده بر اهمیت و نقش، نوع لوله کشی و تاسیسات در زمان نصب انواع وسایل گرمایشی، میتوان به تاثیر و اهمیت آن در روند تعمیر پکیج، عیب یابی و تعمیر آبگرمکن و موارد کلی تر یعنی تعمیر موتورخانه نیز اشاره داشت، بنابراین توجه به نوع لوله کشیهای مجهز و نوین امری ضروری در استفاده بهینه از این وسایل است.
کلکتور چیست؟
کلکتور در زبان انگلیسی (collector) به معنی جمع کننده میباشد. اما وظیفه کلکتور چیست و دقیقا چگونه عمل میکند؟
کلکتور وسیلهای است که روی سطح خود چند خروجی دارد، که آب به کمک این خروجیها به بخشهای مختلف میرود. در واقع وظیفه کلکتور این میباشد که با داشتن یک ورودی اصلی و داشتن چند خروجی کار تقسیم و ایجاد فشار و انتقال یکسان آب در تمام مسیر های خروجی را انجام دهد. کلکتور از پالایشگاهها تا سیستم تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
عملکرد کلکتور به این صورت است که، آبی که در مولد گرم شده از طریق ورودی وارد کلکتور میشود و آب گرم از طریق چندین خروجی روی سطح کلکتور، به بخش های مختلف انتقال پیدا میکند. همچنین اگر چندیدن مسیر ورودی باشد و نیاز به یک خروجی، مثل زمانی که آب برای گرمایش مجدد به مولد گرمایی بر میگردد، میتوان با استفاده از کلکتور تمام مسیرها را تبدیل به یک مسیر کرد.
عملکرد کلکتور موتورخانه به چه صورت است؟
حالا که با مفهوم کلکتور چیست، در بالا آشنا شدید، تا حدودی وظیفه کلکتور موتورخانه برای شما مشخص شده است. کلکتور با تاثیر مناسب بر طرز کار موتورخانه شرایط را برای انتقال صحیح آب جهت تولید انرژی کافی برای راه اندازی سیستم گرمایشی سهولت میبخشد.
در هر موتورخانه 2 عدد کلکتور وجود دارد، یکی برای آب گرم خروجی و دیگری آب گرم ورودی؛ کلکتور موتورخانه در قسمت آب گرم خروجی به این صورت کار میکند که به وسیله لوله خروجی اصلی آبی که در مولد گرم شده است، وارد کلکتور موتورخانه میشود و از آنجا با گرفتن انشعاب به واحدهای ساختمان میرود.
برای آب برگشتی از واحدها نیز میتوانید از همین سیستم استفاده کنید. تمامی خروجی واحدها به یک کلکتور وارد شده و از کلکتور موتورخانه با یک خروجی اصلی به داخل منبع بویلر بروند برای گرمایش مجدد. میتوان برای تسریع عمل چرخش آب از یک یا چند پمپ آب در مدار گردش آب استفاده کرد. معمولا یک پمپ آب برای پمپاژ آب گرم در لولهها در نظر میگیرند و یک پمپ آب نیز برای مکش آب سرد.
کلکتور موتور خانه در جنسها و تعداد خروجیهای مختلف تولید میشود. جنس کلکتور موتورخانه میتواند برنج، گالوانیزه و یا مس باشد. همچنین تعداد خروجیهای یک کلکتور موتورخانه استاندارد بین 5 تا 8 عدد است.
مزایای استفاده از کلکتور چیست؟
نقش کلکتور در موتورخانه کاملا مشخص است، تقسیم آب گرم در تمام واحدها با یک فشار و اندازه و کاهش مصرف انرژی؛ اما این تنها ویژگی استفاده از کلکتور در سیستم تاسیسات ساختمان نیست. وجود کلکتور برای سایر قسمتها به غیر از موتورخانه مانند وجود کلکتور آب یا کلکتور پکیج نیز به همین دلیل است. اگر برای بخشی از سیستم تاسیسات یکی از واحدهای ساختمان، مشکلی پیش بیاید نیاز به قطع کردن کل سیستم گرمایش ساختمان و یا آب ساختمان نمیباشد. با بستن شیر کلکتور موتورخانه یا آب آن واحد میتوان به تعمیر خرابی پرداخت بدون اینکه مشکل و یا قطعی برای سایر واحدها پیش بیاید.
هزینه قطعات مصرفی که همراه کلکتور موتورخانه مورد استفاده قرار میگیرد بستگی به تشخیص کارشناس نصب و اجرای کار شما دارد. استفاده از چه تعدا خم، شیر و... برای اجرای این سیستم بستگی به نوع کاربرد شما دارد.
قیمت نصب کلکتور موتورخانه
هزینه راه اندازی کلکتور موتورخانه و یا کلکتور آب و پکیج، بستگی به تعداد واحدهای ساختمان، ارتفاع ساختمان، و نوع سیستم گرمایش دارد. در ساختمانهایی که نیاز است، سیستم گرمایشی آنها تعداد واحدهای زیادی را گرم کند، باید از یک کلکتور با قطر زیاد استفاده کنید.
همچنین اگر نیاز به استفاده از پمپ آب در ساختمان دارید باید از لرزش گیر نیز استفاده کنید تا لرزشهای پمپ باعث خرابی اتصالات لولهها نشوند، این ها همه مواردی هستند که در هزینه نهایی نصب کلکتور موثر است.
با در نظر گرفتن هزینههای جانبی نصب کالکتور موتورخانه قیمت قطعه اصلی کلکتور موتورخانه بستگی به جنس و اندازه آن دارد. متوسط قیمت یک کلکتور با 5 خروجی و جنس خوب بین 50 تا 80 هزارتومان است. برای نصب کلکتور شما نیاز به شیر های ورودی و خروجی دارید که هر کدام هزینه جداگانه دارند. اگر شما نیاز به خروجی های بیشتر داشته باشید میتوانید چند کلکتور را با استفاده از لوله و اتصالات مطمئن به یک دیگر وصل کنید.
نکات مهم هنگام نصب جعبه کلکتور
نصب کلکتور موتورخانه یا کلکتور آب فرقی ندارد، برای نصب کلکتور باید حتما یک محل مشخص در یک مکان در دسترس مانند داخل موتور خانه و یا اگر کلکتور در خانه نصب میشود باید در آشپزخانه، بالکن و یا قسمت درب ورودی باشد تا دسترسی با آن راحت باشد. همچنین کلکتور نباید در مکان خیس و یا در زیر کنتور برق نصب شود.
هنگام نصب کلکتور باید به این موضوع توجه کنید که، کلکتور رفت و برگشت باید در جایی نصب شود که ترجیحا مدارهای هم طول را ایجاد کند. کلکتورهای رفت و برگشت درون جعبه کلکتور قرار می گیرند؛ به یاد داشته باشید که این جعبه باید در ارتفاع 50 سانتی از کف ساختمان قرار بگیرد برای آن در نظر بگیرید برای این که لولهها بتوانند بخوبی خم شده و جا برای همه لوله وجود داشته باشد.
اندازه جعبه کلکتور بستگی به تعداد و قطر لولههای خروجی و ورودی دارد. جعبه کلکتور مانند یک جعبه تقسیم برق است که از مسیر اصلی چندین مسیر فرعی خارج میشود. نکات مهم نصب جعبه کلکتور این است که باید در عمق مناسبی از دیوار قرار گیرد.
بعد از انتخاب جعبه کلکتور آب، پکیج یا موتورخانه، باید شیرهایی رو بر روی بدنه کلکتور یا همان خروجیهای آن وصل کنید. شیر کلکتور در انواع مختلفی از جمله، شیر پرسی، اورینگ و یا مهره دار موجود است که شما باید بر اساس نیاز و تعداد انشعاب ها آن را انتخاب کنید.
اگر شما از سیستم گرمایش از کف استفاده میکنید باید حتما یک کلکتور برای واحد خود نصب کنید و نیاز به یک پمپ دارید تا گردش آب در لولههای کف سریعتر باشد.
کلکتور آب سرد و گرم در ساختمان
قبل از آشنایی با کلکتور آب سرد و گرم، باید با تفاوت آن با کلکتوریهای گرمایشی آشنا شد. کلکتوری های گرمایشی به این صورت هستند که لوله های ورودی آب گرم و سرد از هر دو طرف امکان اتصال دارند، اما اتصال ورودی آب گرم و سرد در کلکتور آب، برای لوله کشی آب سرد و گرم فرق می کند و فقط از یک سمت امکان اتصال به ورودی اصلی آب را دارند و کلکتور از سمت دیگر به کمک یک درپوش بسته می شود.
و در واقع ورودی اصلی کلکتوری آب، همان ورودی اصلی آب سرد ساختمان است که باید حتما این ورودی به زانویی کلکتور آب سرد ساختمان متصل شود و برای تهیه آب گرم باید پکیج یا آبگرمکن بوسیله انشعابی به سمت دیگر کلکتور آب متصل شوند.
بعد از گرم شدن آب بوسیله پکیج یا آبگرمکن، آب گرم به ورودی کلکتور آب گرم متصل می شود و برای لوله کشی آب گرم از انشعاب کلکتور آب گرم استفاده می کنند و برای آب سرد نیز از انشعاب کلکتور آب سرد استفاده می شود.
فاصله پکیج تا کلکتور
استفاده از کلکتور برای سیستم گردش آب خانه میتواند عمر تاسیسات شما را افزایش بدهد؛ در واقع برای نصب کلکتور برای سیستم گرمایش داخلی مانند پکیج و یا آبگرمکن. برای نصب کلکتور بر روی آبگرمکن شما باید آب ورودی خانه خود را به یک کلکتور نصب کنید و خروجیهای آب سرد مورد نیاز شیرهای آب را مشخص کنید. سپس از قسمت مقابل ورودی آب یک انشعاب به لوله ورودی آب آبگرمکن بدهید و از لوله خروجی آب گرم آبگرمکن نیز یک خروجی گرفته و به یک کلکتور که برای آبگرم در نظر گرفته اید بدهید. بعد از آن انشعابات لازم برای آب گرم را به خروجی های کلکتور وصل کنید.
قطر کلکتور مورد استفاده شما بستگی به میزان مصرف و همچنین فاصله لوله کشی شما دارد. تایین قطر کلکتور مناسب باید توسط یک متخصص انجام شود تا مشکل کاهش فشار و دبی آب را نداشته باشید. در نتیجه برای نصب کلکتور برای آبگرمکن شما نیاز به 2 عدد کلکتور دارید.
نصب کلکتور برای پکیج نکات خاصی دارد. به عنوان مثال برای نصب کلکتور بر روی سیستم گردش آب پکیج باید طول لوله رفت و برگشت به یک اندازه باشد مثلا اگر طول لوله رفت آبگرم به رادیاتور 8 متر است باید طول لوله برگشت هم 8 متر باشد در غیر این صورت گردش آب به خوبی انجام نمیشود.
در این محتوا سعی کردیم که به مفهوم کلکتور چیست و کلکتور موتورخانه بپردازیم، همچنین شما را با نحوه نصب جعبه کلکتور و کلکتور آب گرم و سرد ساختمان آشنا کردیم. امید است که این محتوا راهنمای مناسبی برای شما جها شناخت و آشنایی با کلکتور باشد.